ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
Ιωάννης Αντωνόπουλος Μαρία Δουκάκη
Εικαστικά
Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
Ιωάννης Αντωνόπουλος, Ζωγράφος, Χαράκτης, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης
Μαρία Δουκάκη, Ζωγράφος, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης
ΚΡΙΤΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ
Αντώνης Βάο, Ζωγράφος, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Πατρών
Δημήτρης Σεβαστάκης, Ζωγράφος, Λέκτορας Ε.Μ.Π.
Αριστομένης Κατσούλας, Ζωγράφος, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ
Απόστολος Βασιλακάκης, Ζωγράφος, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Γεωργία Ζήση, Φιλόλογος Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ
Γεώργιος Σιγάλας, Ζωγράφος, Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΠΟΕΡΓΟΥ
Αργυρώ Μάρκου, Ζωγράφος, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης
ΕΞΩΦΥΛΛΟ
Θεόδωρος Πάντος, Ζωγράφος
ΠΡΟΕΚΤΥΠΩΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
Αθήνα 2006
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η τέχνη δεν είναι μόνο δημιουργία όμορφων
και εκφραστικών καλλιτεχνημάτων αλλά και διαδικασία μέσω της οποίας διερευνούμε
το περιβάλλον και τον εαυτό μας. Είναι η αντανάκλαση της δράσης και των
πεποιθήσεών μας και αποτελεί κομμάτι του πολιτισμού μας. Η συμμετοχή στη διαδικασία της καλλιτεχνικής
δημιουργίας μας προσφέρει εμπειρίες και
γνώσεις, καλλιεργεί την επικοινωνία μας με τους άλλους ανθρώπους και μας δίνει
τη δυνατότητα αναγνώρισης των συναισθημάτων και των ικανοτήτων μας.
Με το μάθημα των Εικαστικών γνωρίζουμε τις
Εικαστικές Τέχνες, οξύνουμε την παρατηρητικότητά μας και αναπτύσσουμε την
κριτική μας ματιά. Μαθαίνουμε να διακρίνουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των
έργων τέχνης, να διαμορφώνουμε προσωπικές απόψεις γύρω από τα έργα και τους
δημιουργούς και να απολαμβάνουμε την
καλλιτεχνική δημιουργία τόσο με το μυαλό μας όσο και με τις αισθήσεις μας.
Το βιβλίο των Εικαστικών ασχολείται με τη
δημιουργία της εικόνας και την αισθητική της. Η ύλη του συνδυάζει θεωρία και
πράξη και κατανέμεται σε 4 διδακτικές ενότητες:
Η 1η ενότητα αναλύει Μορφικά
Στοιχεία της εικαστικής γλώσσας.
Η 2η ενότητα παρουσιάζει
Εφαρμοσμένες Τέχνες και χρηστικά έργα.
Η 3η ενότητα αναφέρεται στους
τρόπους που οι Νέες Τεχνολογίες χρησιμοποιούνται από τις εικαστικές τέχνες και
τη σύγχρονη δημιουργία.
Τέλος η 4η ενότητα επεκτείνεται σε
Σύγχρονες Μορφές Εικαστικών Τεχνών και
ολοκληρώνεται με την θεωρητική προσέγγιση των ομοιοτήτων και των διαφορών των Καλών Τεχνών αλλά και του ρόλου
τους στη διαμόρφωση του ανθρώπινου
πολιτισμού.
Αξίζει να προσεγγίσουμε το φαινόμενο της
τέχνης με την αθωότητα του παιδιού, το ερευνητικό βλέμμα του επιστήμονα αλλά
και το ανοιχτό πνεύμα των μεγάλων καλλιτεχνών.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το τετράδιο εργασιών συμπληρώνει και
εμπλουτίζει το βιβλίο του μαθητή. Αναφέρεται στις ενότητες του βιβλίου και
περιέχει ασκήσεις, ερωτήσεις, προτάσεις για τη δημιουργία έργων καθώς και
υποδείξεις για δραστηριότητες.
Με τις εργασίες σας θα εμβαθύνετε και στις
δυο πλευρές του αισθητικού γεγονότος, δρώντας τόσο από την πλευρά του θεατή όσο
και από αυτή του καλλιτέχνη.
Οι διδαγμένοι θεατές, με ακονισμένο μυαλό,
γυμνασμένες αισθήσεις και ανοικτή φαντασία, διερευνούν και ανασκευάζουν τις
μορφές και τις αισθητικές ιδέες του έργου, προσφέροντας νέα ζωή στο δημιούργημα
και στη δική τους σκέψη. Η ανάγνωση και η ανάλυση της τέχνης τους οδηγεί σε
πλούσια και ολόπλευρη εμπειρία, εξασφαλίζοντας πνευματική χαρά και αισθητική
απόλαυση.
Ως καλλιτέχνες ζούμε την περιπέτεια της
καλλιτεχνικής δημιουργίας. Νιώθουμε την αντίσταση του υλικού, τις δυσκολίες της
μορφής και επινοούμε τρόπους να τις υπερνικήσουμε καταλήγοντας σε αισθητικές
λύσεις.
Η ανάλυση και η δημιουργία του έργου τέχνης
είναι διαφορετικές αλλά συγγενικές ενέργειες καθώς η δεύτερη προϋποθέτει την
πρώτη. Έτσι λοιπόν, με τη δημιουργία δικών σας έργων θα μπορέσετε να
κατανοήσετε τα έργα των καλλιτεχνών και των συμμαθητών σας, όπως ακριβώς απολαμβάνοντας τα έργα τους θα
γίνετε πιο δημιουργικοί οι ίδιοι.
5.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ
Το βιβλίο του καθηγητή είναι ένας οδηγός
διδασκαλίας που δομείται ως εξής:
1.Σύνδεση
με τους άξονες του Α.Π.Σ.: Πίνακας στον οποίο αναφέρεται η σύνδεση κάθε
θέματος με τους 6 διαθεματικούς άξονες.
2.Διάρκεια
και περίληψη: Πίνακας στον οποίο αναφέρονται η διάρκεια και ο προγραμματισμός σε
διδακτικές ώρες, καθώς και η περίληψη του μαθήματος. Όμως ο καθηγητής είναι
αυτός που στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς θα αποφασίσει και πρέπει να
αντιστοιχήσει σε διδακτικές ώρες τις διδακτικές ενότητες, καθώς και κάθε θέμα
χωριστά, ανάλογα με τους στόχους που θέτει και το επίπεδο των μαθητών.
3.Στόχοι
και αποτελέσματα: Πίνακας με τους βασικούς στόχους και τα αναμενόμενα αποτελέσματα για
κάθε διδακτική ώρα.
4.Αξιολόγηση: Πίνακας με τα
κριτήρια αξιολόγησης που καθορίζονται σύμφωνα με τους στόχους και τα
αναμενόμενα αποτελέσματα. Η αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών είναι
αναπόσπαστο μέρος της διδακτικής διαδικασίας και πρέπει να αποτελεί για το
μαθητή νέα αφετηρία και ενθάρρυνση, γι’ αυτό συζητάμε με τους μαθητές τα
αποτελέσματα και καθορίζουμε τους στόχους του επόμενου μαθήματος. Γενικά ο
καθηγητής αξιολογεί: Α) όλη την τάξη και κάθε μαθητή χωριστά ως προς: 1.τη
συμμετοχή και το ενδιαφέρον, 2.την προσπάθεια και τις πρωτοβουλίες, 3.την
αντιληπτική ικανότητα, 4.τα αποτελέσματα στις γραπτές δοκιμασίες, ασκήσεις,
έρευνες, έργα και εργασίες και Β) το δικό του έργο ως προς: 1.την
αποτελεσματικότητα των μεθόδων του σε σχέση με τους στόχους που έθεσε, 2.την
καταλληλότητα του διδακτικού και εποπτικού υλικού που χρησιμοποίησε, 3.την
εφαρμογή του αναλυτικού προγράμματος.
5.Υλικά
και μέσα – πηγές: Πίνακας με τα διδακτικά και εποπτικά μέσα που θα χρειαστεί ο διδάσκων και οι μαθητές.
6.Ανάπτυξη
κάθε διδακτικής ώρας: Ο προτεινόμενος τρόπος διδασκαλίας του μαθήματος
στον οποίο δίνονται κίνητρα, οδηγίες, επισημάνσεις για ερωτήσεις με ενδεικτικές
απαντήσεις για τους στόχους σε προτεινόμενες ενέργειες του καθηγητή και του
μαθητή και τέλος οι απαραίτητες πληροφορίες για κάθε εργασία στο βιβλίο του
μαθητή και στο τετράδιο εργασιών.
7.Γλωσσάρι:
Συμπληρωματικές
βοηθητικές πληροφορίες - επεξηγήσεις.
8.Διαθεματικότητα:
Προτεινόμενες
διαθεματικές εργασίες που συνδέουν τα Εικαστικά με άλλα μαθήματα του σχολείου,
τις οποίες ο καθηγητής προτείνει στους μαθητές και εκείνοι επιλέγουν αν και
ποιες θα πραγματοποιήσουν, ατομικά ή ομαδικά.
Οι συγγραφείς
