2007-09-30-Ε-Β1-ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΠΛΑΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ-Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το παρακάτω Πλάνο Μαθήματος Εικαστικά Α' Γυμνασίου παρουσιάστηκε και δόθηκε ως επιμορφωτικό υλικό: 5/9/2008 «Προγράμματα Επιμορφώσεων Νεοδιόριστων Εκπαιδευτικών» στο ΠΕΚ Μυτιλήνης, οργάνωση ΠΕΚ Μυτιλήνης 
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
2007
Πλάνο του μαθήματος
81 ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΕ 38 ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΧΡΩΜΑ
ΣΧΕΔΙΟ
ΚΟΛΑΖ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Μαρία Δουκάκη, Ζωγράφος, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης, 
mail: douk@otenet.gr
ΤΑ ΥΛΙΚΑ
1 λεπτό πλαστικό ντοσιέ με 30 διάφανες ζελατίνες
1 ντοσιέ με λάστιχο
ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ: 
χάρακας 40 εκ., σταθερός διαβήτης 
ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ:
μπλοκ σχεδίου νο3, μολύβια Β, 4Β, γόμα άσπρη, ξύστρα βαρελάκι
ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ:
μπλοκ σχεδίου νο3, 24 ξυλομπογιές, 12 παστέλ, 24 μαρκαδόροι
ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ:
μπλοκ ακουαρέλας νο3, τέμπερες, 3 σκληρά πλακέ πινέλα (νο2, νο4, νο6), 3 μαλακά στρογγυλά πινέλα (νο2, νο4, νο6), παλέτα (ένα πακέτο πλαστικά άσπρα μεγάλα πιάτα), μπουκάλι με νερό, χαρτί κουζίνας
ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ MIXED MEDIA: 
1.ένα ξυλάκι, σφουγγάρι, πανάκι, ψαλίδι, κόλλα, περιοδικό, εφημερίδα, χαρτοσακούλα, κομμάτια από χαρτόκουτα
ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: 
1.ένα πλαστικό μπουκάλι, πανιά, σακούλες, υλικά συσκευασίας, τέμπερες, πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, ψαλίδι, κόλλα
ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ:
1.μπλοκ σχεδίου, χρωματιστά χαρτιά, ψαλίδι, κόλλα 
2.ποικίλα υλικά όπως χρωματιστά χαρτιά, χαρτιά από περιοδικό, καλαμάκια, οδοντογλυφίδες, σπίρτα, κομματάκια από σφουγγάρι, λωρίδες από πανί, υλικά από είδη συσκευασίας, ψαλίδι, κόλλα

Μάθημα 1
1. ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ α. Ζωγραφίζω ελεύθερα (σελ.10,11)
ΥΛΙΚΑ: τέμπερες, φαρδιά-λεπτά πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, ένα ξυλάκι, σφουγγάρι, πανάκι, ψαλίδι, κόλλα, μπλοκ ακουαρέλας, περιοδικό, εφημερίδα, χαρτοσακούλα, κομμάτια από χαρτόκουτα
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Χρησιμοποίηση των υλικών με τρόπους συμβατούς προς τις ιδιότητές τους.  Άμεση έκφραση με το χρώμα χωρίς τους περιορισμούς κάποιου συγκεκριμένου θέματος. 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
1η. Χειρονομιακή ζωγραφική - πειραματισμοί (σελ.10)
Πριν αρχίσουμε να ζωγραφίζουμε σκεφτόμαστε τι θέλουμε να κάνουμε και προγραμματίζουμε με ποιο τρόπο θα χρησιμοποιήσουμε τα υλικά μας. Ζωγραφίζουμε επάνω σε οποιοδήποτε είδος χαρτιού: φύλλο του μπλοκ ακουαρέλας, φύλλο από περιοδικό, εφημερίδα, χαρτοσακούλα, κομμάτι από χαρτόκουτα. Ζωγραφίζουμε με (τέμπερες) πηχτά ή αραιωμένα χρώματα. Ζωγραφίζουμε με τα χέρια, με φαρδιά και λεπτά πινέλα, με ένα ξυλάκι, με σφουγγάρι κτλ. Χρωματίζουμε, στάζουμε, πιτσιλάμε, κάνουμε στάμπες. Αφήνουμε το χέρι μας να κινηθεί στο χαρτί και εκφραζόμαστε ελεύθερα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
2η. Από τυχαία χρώματα και χειρονομίες στη δημιουργία ενός συγκεκριμένου θέματος (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.6)
Ζωγραφίζουμε (με τέμπερες) χωρίς συγκεκριμένο θέμα χρησιμοποιώντας τα χρώματα και τις χειρονομίες που μας εκφράζουν. Παρατηρούμε το έργο μας προσπαθώντας να βρούμε αν μας θυμίζει κάτι ή να φανταστούμε τι μπορεί να δείχνει. Από αυτό που θα καταλήξουμε θα προκύψει και ο τίτλος του έργου μας. Βρίσκουμε μια εικόνα από περιοδικό, που να ταιριάζει με το θέμα στο οποίο καταλήξαμε ότι παρουσιάζει το έργο μας, και την κολλάμε, ώστε το θέμα να ενταθεί. Συμπληρώνουμε με τα χρώματα, ώστε η εικόνα να ενσωματωθεί καλύτερα στο έργο μας.

Μάθημα 2
1. ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ β. Το αφαιρετικό και το “ωραίο” (σελ.12-16)
ΥΛΙΚΑ: ξυλομπογιές ή παστέλ ή μαρκαδόροι, μπλοκ σχεδίου, περιοδικό 
ή τέμπερες, φαρδιά-λεπτά πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, μπλοκ ακουαρέλας
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Παραλληλισμός των μαθητικών έργων με αφηρημένα έργα μεγάλων ζωγράφων. Προσέγγιση της αξίας της αφαίρεσης, της αφηρημένης τέχνης και της σχετικότητας του ¨ωραίου¨.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
3η. Έργο επηρεασμένο από αφηρημένα έργα καλλιτεχνών
Παρατηρούμε αφηρημένα  ζωγραφικά έργα που υπάρχουν στο βιβλίο. Επιλέγουμε όποιο μας αρέσει και ζωγραφίζουμε (με ξυλομπογιές, παστέλ, μαρκαδόρους ή τέμπερες) ένα δικό μας έργο βασιζόμενοι σε αυτό. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
4η. Από μια τυχαία φόρμα στη δημιουργία ενός συγκεκριμένου θέματος (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.6)
Κολλάμε ένα μικρό κομμάτι σκισμένο χαρτί από περιοδικό. Χρωματίζουμε γύρω του (με ξυλομπογιές, παστέλ ή μαρκαδόρους) συνδυάζοντας τα χρώματα με τα χρώματα του χαρτιού και τις φόρμες με τη φόρμα του χαρτιού. Βρίσκουμε τον τίτλο του έργου μας.
5η. Γραπτή εργασία (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.7)
Συμπληρώνουμε τις απαντήσεις δίπλα στις ερωτήσεις του Τετραδίου.

Μάθημα 3
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ α. Τι χρώμα έχει η θάλασσα (σελ.17), (σκούρα-ανοιχτά χρώματα)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, ξυλομπογιές, μπλοκ σχεδίου
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη. Διαχωρισμός σκούρων και ανοιχτών χρωμάτων, δημιουργία τονικών αντιθέσεων.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
6η. Σκούρα και ανοιχτά χρώματα - κύκλος με τετραγωνάκια
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) με το χέρι ένα μεγάλο κύκλο. Σχεδιάζουμε μια οριζόντια καμπύλη ή τεθλασμένη γραμμή που χωρίζει τον κύκλο σε δυο ημικύκλια. Σχεδιάζουμε κατακόρυφες και οριζόντιες ευθείες ή πλάγιες αλλά κάθετες γραμμές στο επάνω ημικύκλιο και στο χώρο γύρω από το κάτω ημικύκλιο, οπότε δημιουργούνται τετραγωνάκια. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) τα τετραγωνάκια με σκούρα χρώματα και ζωγραφίζουμε ελεύθερα στον υπόλοιπο χώρο με ανοιχτά χρώματα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
7η. Σκούρα και ανοιχτά χρώματα - σπείρα
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) μια σπείρα. Ξεκινώντας από το κέντρο της σπείρας χωρίζουμε τις λωρίδες της με ευθείες ή καμπύλες γραμμές σε μικρά κομμάτια. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) τα κομμάτια της σπείρας, ξεκινώντας από το κέντρο με σκούρα χρώματα και προχωράμε ανοίγοντας ολοένα τα χρώματα. Μπορούμε να ξεκινήσουμε αντίστροφα, δηλαδή με ανοιχτά προχωρώντας στα σκούρα ή να χρωματίζουμε εναλλάξ ένα σκούρο ένα ανοιχτό χρώμα. 

Μάθημα 4
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ γ. Ουράνιο τόξο (σελ.20,21), (βασικά χρώματα, καθαρά-αλλοιωμένα)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, ξυλομπογιές, μπλοκ σχεδίου
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη. Διαχωρισμός των βασικών χρωμάτων σε καθαρά και αλλοιωμένα με άσπρο - μαύρο.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
8η. Κάναβος με σχήματα
Σχεδιάζουμε με (μολύβι) χάρακα έναν κάναβο με τετραγωνάκια 4x4, 3x3 ή 2x2 εκατοστά. Σχεδιάζουμε με το χέρι καμπυλωτά ή πολυγωνικά σχήματα που διατρέχουν δυο και περισσότερα τετραγωνάκια. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) τα τετραγωνάκια με τα τρία βασικά χρώματα εναλλάξ και τα καμπυλωτά σχήματα από επάνω με άσπρο. Για να “πιάσει” το άσπρο επάνω στα χρώματα, θα πρέπει από την αρχή, όπου βλέπουμε σχήμα να χρωματίζουμε πιο ελαφρά από το υπόλοιπο μέρος.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
9η. Κάναβος με σχήματα
Σχεδιάζουμε με (μολύβι) χάρακα έναν κάναβο με τετραγωνάκια 4x4, 3x3 ή 2x2 εκατοστά. Σχεδιάζουμε με το χέρι καμπυλωτά ή πολυγωνικά σχήματα που διατρέχουν δυο και περισσότερα τετραγωνάκια. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) τα τετραγωνάκια με τα τρία βασικά χρώματα εναλλάξ και τα πολύγωνα σχήματα από επάνω με μαύρο. 

Μάθημα 5
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ β. Η χρωματική μου ταυτότητα (σελ.18,19), (βασικά, τόνοι - αποχρώσεις)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, ξυλομπογιές, μπλοκ σχεδίου
τέμπερες, φαρδιά-λεπτά πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, μπλοκ ακουαρέλας
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη. Δημιουργία τόνων και αποχρώσεων καθενός από τα βασικά. Πειραματισμοί επάνω στη χρωματική ταυτότητα.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
10η. Κάναβος με αποχρώσεις (κόκκινο, κίτρινο ή μπλε)
Επιλέγουμε να δημιουργήσουμε τις αποχρώσεις ενός από τα 3 βασικά χρώματα. Σχεδιάζουμε με (μολύβι) χάρακα έναν κάναβο με τετραγωνάκια 4x4 ή 2x2 εκατοστά. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) τα τετραγωνάκια με ένα βασικό χρώμα και τις αποχρώσεις του, περνώντας από επάνω ελαφρά κάποιο άλλο χρώμα. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
11η. Η χρωματική μου ταυτότητα (σελ.18) 
Αναμειγνύουμε τις τέμπερες και φτιάχνουμε όσο περισσότερα χρώματα μπορούμε. Καθαρίζουμε καλά τα πινέλα πριν αλλάξουμε χρώμα, γιατί αν ανακατέψουμε όλα τα χρώματα, το αποτέλεσμα είναι ένα γκρίζο-καφέ χρώμα χωρίς ταυτότητα, σα μουτζούρα. Διαλέγουμε εκείνα που θεωρούμε ότι μας αντιπροσωπεύουν. Ζωγραφίζουμε με αυτά ελεύθερα. Δε βιαζόμαστε να το τελειώσουμε, το κοιτάζουμε και αξιοποιούμε το τυχαίο (ένα στάξιμο, μια στραβοπινελιά), που μπορεί να δώσει στο έργο μας τη ζωντάνια που χρειάζεται.

Μάθημα 6
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ δ. Βασικά και συμπληρωματικά χρώματα (σελ.22,23)
4. ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ δ. Το βάθος (προοπτική) (σελ.42,43)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, ξυλομπογιές, μπλοκ σχεδίου
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη.
Δημιουργίες που αφορούν τη φύση με κάθε ένα από τα  ζευγάρια συμπληρωματικών χρωμάτων και χρησιμοποίηση της προοπτικής.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
12η. Δέντρα με προοπτική σε πολύπτυχο (σελ.43,44, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.18)
Επιλέγουμε ένα από τα ζευγάρια συμπληρωματικών χρωμάτων: α.κόκκινο - πράσινο, β.κίτρινο - μοβ, γ.μπλε - πορτοκαλί. Σχεδιάζουμε (με μολύβι) δέντρα με προοπτική, δηλαδή αυτά που τοποθετούμε κάτω-κάτω στο χώρο μας, θεωρώντας ότι είναι τα μπροστινά, τα σχεδιάζουμε μεγάλα και ολόκληρα, ενώ όσο προχωράμε προς τα επάνω τα δέντρα πρέπει να μικραίνουν και να μισοκρίβονται. Σχεδιάζουμε από επάνω 4 οριζόντιες ευθείες ή καμπύλες γραμμές και 4 κατακόρυφες ευθείες ή καμπύλες. Ξεκινώντας από τον επάνω αριστερά χώρο, γεμίζουμε (με ξυλομπογιές) τα μέρη των δέντρων φέρνοντας πυκνές, παράλληλες, ευθείες ή καμπύλες γραμμές με μια απόχρωση ενός βασικού χρώματος και τα μέρη του φόντου με μια απόχρωση του συμπληρωματικού του. Χρωματίζουμε τον επόμενο χώρο αντίστροφα και προχωράμε έτσι εναλλάξ.Επιλέγουμε ένα από τα ζευγάρια συμπληρωματικών χρωμάτων: α.κόκκινο - πράσινο, β.κίτρινο - μοβ, γ.μπλε - πορτοκαλί. Σχεδιάζουμε με (μολύβι) το χέρι σπίτια (κύβος το σώμα του σπιτιού, πυραμίδα η στέγη) με προοπτική, δημιουργώντας ένα χωριό με μια-δυο γειτονιές. Ορίζουμε σχεδιαστικά το χώρο στον οποίο βρίσκεται το χωριό. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) σπίτια και χώρο με αποχρώσεις ενός βασικού χρώματος και του συμπληρωματικού του, δημιουργώντας άν θέλουμε και διάφορα διακοσμητικά σχέδια. 

Μάθημα 7
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ δ. Βασικά και συμπληρωματικά χρώματα (σελ.22,23)
4. ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ δ. Το βάθος (προοπτική) (σελ.42,43)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, ξυλομπογιές, μπλοκ σχεδίου
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη. Δημιουργία τόνων και αποχρώσεων καθενός από τα βασικά. Πειραματισμοί επάνω στη χρωματική ταυτότητα.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
13η. Σπίτια με προοπτική 
Επιλέγουμε ένα από τα ζευγάρια συμπληρωματικών χρωμάτων: α.κόκκινο - πράσινο, β.κίτρινο - μοβ, γ.μπλε - πορτοκαλί. Σχεδιάζουμε με (μολύβι) το χέρι σπίτια (κύβος το σώμα του σπιτιού, πυραμίδα η στέγη) με προοπτική, δημιουργώντας ένα χωριό με μια-δυο γειτονιές. Ορίζουμε σχεδιαστικά το χώρο στον οποίο βρίσκεται το χωριό. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) σπίτια και χώρο με αποχρώσεις ενός βασικού χρώματος και του συμπληρωματικού του, δημιουργώντας άν θέλουμε και διάφορα διακοσμητικά σχέδια. 

Μάθημα 8
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ δ. Βασικά και συμπληρωματικά χρώματα (σελ.22,23)
4. ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ε. Το τρισδιάστατο (γεωμετρική προοπτική) (σελ.44)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, ξυλομπογιές, μπλοκ σχεδίου
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη. Δημιουργίες που αφορούν τη φύση με κάθε ένα από τα  ζευγάρια συμπληρωματικών χρωμάτων και χρησιμοποίηση της προοπτικής.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
14η. Γεωμετρικό προοπτικό χώρου με φιγούρες (σελ.44, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.18)
Επιλέγουμε ένα από τα ζευγάρια συμπληρωματικών χρωμάτων: α.κόκκινο - πράσινο, β.κίτρινο - μοβ, γ.μπλε - πορτοκαλί.Σχεδιάζουμε με (μολύβι) χάρακα έναν εσωτερικό χώρο προοπτικά (πάτωμα με πλακάκια, ταβάνι με τάβλες τρεις τοίχους, πόρτα, παράθυρο). Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) με αποχρώσεις ενός βασικού χρώματος και του συμπληρωματικού του. 
Κόβουμε από περιοδικό δυο-τρεις φιγούρες με μεγέθη που να ταιριάζουν στο χώρο μας, τις τοποθετούμε προοπτικά και τις κολλάμε. Εναλλακτικά, μπορούμε πριν χρωματίσουμε το χώρο, να σχεδιάσουμε τις φιγούρες και τέλος να το χρωματίσουμε όλο μαζί. 

Μάθημα 9
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ δ. Βασικά και συμπληρωματικά, ε. Οικογένειες χρωμάτων (σελ.22-24)
ΥΛΙΚΑ: τέμπερες, φαρδιά-λεπτά πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, μπλοκ ακουαρέλας
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη. Δημιουργίες που αφορούν τη φύση ή συναισθήματα, εντοπισμός και επιλογή του καταλληλότερου ζευγαριού συμπληρωματικών χρωμάτων ή της καταλληλότερης οικογένειας χρωμάτων.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
15η. Τοπίο με την αντίθεση των συμπληρωματικών χρωμάτων (σελ.23,24)
Ζωγραφίζουμε (με τέμπερες) επιλέγοντας το συμπληρωματικό χρωματικό ζευγάρι ανάλογα με το θέμα: η θάλασσα και οι λάμψεις του ήλιου την ώρα που δύει, η θάλασσα και ένα φωτεινό φεγγάρι ή ψάρια που γυαλίζουν στο βυθό, η ανοιχτή θάλασσα και οι ανταύγειες του ουρανού στο νερό όταν ο ήλιος δύει, ένα λιμανάκι με βάρκες και οι ανταύγειες στο νερό του ουρανού, μια λίμνη και οι ανταύγειες του ουρανού στο νερό, ανοιξιάτικη γη με παπαρούνες, λιβάδια.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
16η. Οικογένειες χρωμάτων - θέματα (σελ.24)
Ζωγραφίζουμε (με τέμπερες) επιλέγοντας μια οικογένεια χρωμάτων ανάλογα με το θέμα: φωτιά στο δάσος, μια βροχερή μέρα, λαϊκή αγορά, στο τσίρκο, ατμοσφαιρική ρύπανση, φόβος, χαρά, το όνειρο, αγωνία.

Μάθημα 10
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ στ. Ιστορίες για το χρώμα (σελ.25-28), (θερμά-ψυχρά χρώματα)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, διαβήτης, ξυλομπογιές ή μαρκαδόροι, μπλοκ σχεδίου
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη. Διαχωρισμός θερμών και ψυχρών χρωμάτων.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
17η. Δίπτυχο με θερμά και ψυχρά χρώματα
α.Σχεδιάζουμε με (μολύβι) χάρακα μια οριζόντια τεθλασμένη γραμμή που χωρίζει το χώρο στα δυο. Στον επάνω χώρο σχεδιάζουμε με γεωμετρικά όργανα γεωμετρικά σχήματα. ή β.Σχεδιάζουμε με το χέρι μια οριζόντια καμπύλη γραμμή που χωρίζει το χώρο στα δυο. Στον επάνω χώρο σχεδιάζουμε με το χέρι δικά μας σχήματα. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές ή μαρκαδόρους) τα γεωμετρικά ή τα δικά μας σχήματα με θερμά ή ψυχρά χρώματα και στον κάτω χώρο ζωγραφίζουμε χρωματικές κηλίδες με τα αντίστροφα χρώματα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
18η. Πολύπτυχο με σχήματα με θερμά και ψυχρά χρώματα
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) 3 οριζόντιες καμπύλες ή τεθλασμένες γραμμές και 4 κατακόρυφες καμπύλες, τεθλασμένες ή ευθείες. Μέσα σε κάθε χώρο που δημιουργήθηκε από τις γραμμές σχεδιάζουμε ένα καμπυλωτό ή πολυγωνικό σχήμα ανάλογα με το είδος των αρχικών μας γραμμών. Ξεκινώντας από τον επάνω αριστερά χώρο, χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές ή μαρκαδόρους) το σχήμα με θερμό χρώμα και το χώρο γύρω του με ψυχρό. Χρωματίζουμε τον επόμενο χώρο αντίστροφα και προχωράμε έτσι εναλλάξ.

Μάθημα 11
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ στ. Ιστορίες για το χρώμα (σελ.25-28), (θερμά-ψυχρά χρώματα)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, τέμπερες, φαρδιά-λεπτά πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, μπλοκ ακουαρέλας
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη.
Διαχωρισμός θερμών και ψυχρών χρωμάτων.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
19η. Πολύπτυχο με θερμά χρώματα
Σχεδιάζουμε με (μολύβι) το χέρι 3 οριζόντιες ευθείες, καμπύλες ή τεθλασμένες γραμμές και 4 κατακόρυφες ευθείες, καμπύλες ή τεθλασμένες. Ζωγραφίζουμε (με τέμπερες) μέσα σε κάθε χώρο που δημιουργήθηκε από τις γραμμές ό,τι θέλουμε με θερμά χρώματα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
20η. Πολύπτυχο με ψυχρά χρώματα
Σχεδιάζουμε με (μολύβι) το χέρι 3 οριζόντιες ευθείες, καμπύλες ή τεθλασμένες γραμμές και 4 κατακόρυφες ευθείες, καμπύλες ή τεθλασμένες. Ζωγραφίζουμε (με τέμπερες) μέσα σε κάθε χώρο που δημιουργήθηκε από τις γραμμές ό,τι θέλουμε με ψυχρά χρώματα.

Μάθημα 12
2. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΩΜΑ στ. Ιστορίες για το χρώμα (σελ.25-28), (θερμά-ψυχρά χρώματα)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, ξυλομπογιές, μπλοκ σχεδίου 
παστέλ ή τέμπερες, φαρδιά-λεπτά πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, μπλοκ ακουαρέλας
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της λειτουργίας και της αξίας του χρώματος στη φύση, τη ζωή και την τέχνη.
Εντοπισμός και επιλογή της καταλληλότερης χρωματικής ομάδας (θερμά ή ψυχρά) για την απόδοση συγκεκριμένων θεματικών στοιχείων.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
21η. Τοπίο με ψηφίδες (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.12)
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) τα στοιχεία του τοπίου μας καθαρά και χωρίς λεπτομέρειες. Γεμίζουμε κάθε σχήμα σχεδιάζοντας μαλακά ομοιόμορφες ψηφίδες τη μια δίπλα στην άλλη. Αλλάζουμε το σχήμα στις ψηφίδες ανάλογα με τα στοιχεία του σχεδίου μας. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) κάθε ψηφίδα χωριστά, γκρουπάροντας τα χρώματα σε θερμά και ψυχρά ανάλογα με τα στοιχεία του τοπίου.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
22η. Μια ζεστή και μια κρύα μέρα (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.8)
Ζωγραφίζουμε (με ξυλομπογιές, παστέλ ή τέμπερες) αφηρημένα ή παραστατικά με θερμά ή ψυχρά χρώματα.

Μάθημα 13
4. ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ α. Αρχίζοντας με ένα άγγιγμα, β. Με μια κίνηση (σελ.38,39)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, μπλοκ σχεδίου 
παστέλ ή τέμπερες, φαρδιά-λεπτά-στρογγυλά-πλακέ πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, μπλοκ ακουαρέλας, χάρακας, ψαλίδι, κόλλα
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της μορφοποίησης του έργου τέχνης. Διάκριση των πρωταρχικών στοιχείων σχεδίου και σύνθεσης (ζωγραφικός χώρος, σημείο, γραμμή, σχήμα).
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
23η. Σημείο (σελ.38)
Ζωγραφίζουμε σημεία με ποικιλία. Χρησιμοποιούμε μαλακό μολύβι, παστέλ ή τέμπερες με στρογγυλά και πλακέ πινέλα με διαφορετικά μεγέθη. Ζωγραφίζουμε απαλά, δυνατά, προσεκτικά, γρήγορα, ρυθμικά, ακατάστατα, χτυπώντας το πινέλο στο χαρτί, πιτσιλώντας κτλ. Έπειτα αφαιρούμε από ένα χαρτονάκι ένα τετράγωνο 10x10 εκ. Κινούμε το χαρτονάκι με το παράθυρο επάνω στο ζωγραφισμένο μας χαρτί, διαλέγοντας τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια, τα σημειώνουμε με τη βοήθεια του τετραγώνου και τα κόβουμε. Μετά τα τοποθετούμε επάνω σε ένα καινούριο χαρτί, ψάχνοντας την καλύτερη σύνθεση και αφού μετρήσουμε και αφήσουμε ανάμεσά τους την ίδια απόσταση (1-2 εκ.) τα κολλάμε.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
24η. Γραμμή (σελ.39)
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) μια γραμμή με μια ελεύθερη κίνηση του χεριού μας, ώστε να γεμίσει κάπως ο ζωγραφικός μας χώρος. Κοιτάμε το σχέδιο από όλες τις πλευρές, ψάχνοντας να αναγνωρίσουμε ένα πρόσωπο ή ένα φανταστικό πλάσμα. Για να το αποδώσουμε καλύτερα συμπληρώνουμε με άλλες διαφορετικές γραμμές. 
25η. Γραμμή
Εναλλακτικά μπορούμε να πειραματιστούμε (με μολύβι, παστέλ ή τέμπερες) με διάφορα είδη γραμμών σε κάθε δυνατή διάταξη και πυκνότητα. 

Μάθημα 14
4. ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ γ. Η μορφή (σελ.40,41)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, ξυλομπογιές, μπλοκ σχεδίου 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της μορφοποίησης του έργου τέχνης.
Χρησιμοποίηση της γεωμετρικής μορφής και δημιουργία διακοσμητικού σχεδίου.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
26η. Γεωμετρική μορφή (σελ.40)
Επιλέγουμε από τις έννοιες: ηρεμία, συγκέντρωση, ένταση. Ζωγραφίζουμε με (μολύβι) γεωμετρικά όργανα και τέλος ξυλομπογιές γεωμετρικά σχήματα, προσπαθώντας να αποδώσουμε την έννοια που επιλέξαμε.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ 
27η. Διακοσμητικό σχέδιο μέσα σε κάναβο (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.19)
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) έναν κάναβο με τετραγωνάκια 4x4 εκ. Ενώνοντας τις γωνίες από τα τετραγωνάκια, σχεδιάζουμε με το χάρακα ευθείες, δημιουργώντας ένα διακοσμητικό σχέδιο, συμμετρικό ως προς τον οριζόντιο, τον κατακόρυφο ή και τους δυο άξονες. Χρωματίζουμε (με ξυλομπογιές) τα σχήματα  με αποχρώσεις και διάφορους τόνους ενός βασικού χρώματος και του συμπληρωματικού του, καθρεφτίζοντας τα χρώματα δεξιά-αριστερά και επάνω-κάτω.

Μάθημα 15
4. ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ γ. Η μορφή (σελ.40,41)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, ξυλομπογιές ή μαρκαδόροι, μπλοκ σχεδίου  
για την κατασκευή: ένα πλαστικό μπουκάλι, πανιά, σακούλες, υλικά συσκευασίας, τέμπερες, πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, ψαλίδι, κόλλα
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Κατανόηση της μορφοποίησης του έργου τέχνης. Χρησιμοποίηση γεωμετρικών και φυσικών μορφών στη δημιουργία έργου. Κατασκευή μιας φυσικής μορφής με τη χρήση ποικίλων υλικών.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
28η. Γεωμετρικές και φυσικές φόρμες για τη απόδοση της ψευδαίσθησης της τρίτης διάστασης
Δημιουργούμε ένα προοπτικό χώρο, σχεδιάζοντας με (μολύβι) χάρακα τη γραμμή του ορίζοντα, το σημείο φυγής και κάποιες γραμμές που συγκλίνουν σε αυτό. Ζωγραφίζουμε (με ξυλομπογιές ή μαρκαδόρους) μέσα στο χώρο ό,τι στοιχεία θέλουμε με γεωμετρικές και φυσικές φόρμες, ώστε να αποδώσουμε την ψευδαίσθηση της τρίτης διάστασης.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ 
29η. Φυσική μορφή - κατασκευή (σελ.41)
Μεταμορφώνουμε την έτοιμη φόρμα ενός πλαστικού μπουκαλιού σε ανθρώπινη φιγούρα ή ζώο χρησιμοποιώντας ποικίλα υλικά.

Μάθημα 16
4. ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ στ. Η απόδοση του χώρου (σελ.45-47)
3.ΟΡΓΑΝΩΝΩ α.Το άδειο μου χαρτί, β. Πίσω από την εικόνα (σελ.29-31), (σύνθεση)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, χρωματιστά χαρτιά, ψαλίδι, κόλλα
ένα παλαιότερο έργο μας, ξυλομπογιές ή μαρκαδόροι, μπλοκ σχεδίου  
ή παστέλ ή τέμπερες, φαρδιά-λεπτά-στρογγυλά-πλακέ πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, μπλοκ ακουαρέλας
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Αναγνώριση της ουσιαστικής συμβολής της σύνθεσης στη μορφολογία και το νόημα του έργου τέχνης. Πειραματισμοί σχετικά με τη σύνθεση.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
30η. Συνθετικές παραλλαγές σχημάτων επάνω σε χρωματιστή επιφάνεια - κολάζ (σελ.29)
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) σχήματα επάνω σε διπλωμένα χρωματιστά χαρτιά και τα κόβουμε, ώστε κάθε σχήμα να το έχουμε δυο φορές ακριβώς το ίδιο.  Χωρίζουμε τα σχήματά μας και συνθέτουμε δυο διαφορετικές παραλλαγές, κολλώντας τα σχήματα επάνω σε δυο χρωματιστά χαρτιά. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
31η. Ανασύνθεση παλαιού μας έργου (σελ.31, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.13)
Κόβουμε ένα παλαιό μας έργο σε κομμάτια και τα οργανώνουμε εκ νέου. Κολλάμε τα κομμάτια σε καινούριες θέσεις και συμπληρώνουμε με χρώματα, λαμβάνοντας υπόψη τα υλικά, τη χειρονομία και τα χρώματα που αρχικά είχαν χρησιμοποιηθεί, καθώς και τις νέες κατευθύνσεις που δημιουργούνται. Εναλλακτικά, μπορούμε να “στολίσουμε” ένα παλαιό μας έργο, ζωγραφίζοντας από επάνω με τέμπερες σημεία και γραμμές.

Μάθημα 17
3.ΟΡΓΑΝΩΝΩ δ. Οπτική ζυγαριά, ε. Καλλιτεχνικές συνθέσεις (σελ.34-36)
ΥΛΙΚΑ: χαρτιά σε δυο ή τρία διαφορετικά χρώματα, ψαλίδι, κόλλα, μπλοκ σχεδίου 
μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, διαβήτης
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Αναγνώριση της ουσιαστικής συμβολής της σύνθεσης στη μορφολογία και το νόημα του έργου τέχνης.Πειραματισμοί σχετικά με τη σύνθεση.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
32η. Σύνθεση σχημάτων επάνω στο ζωγραφικό χώρο για την απόδοση μιας έννοιας  - κολάζ (σελ.34)
Επιλέγουμε ένα θέμα από τις έννοιες: ελευθερία, μοναξιά, αγάπη, φιλία. Χρησιμοποιούμε χαρτιά σε δυο ή τρία διαφορετικά χρώματα. Κόβουμε το χαρτί που θα έχουμε φόντο σε μεγάλο μέγεθος και σχήμα που να ταιριάζει με το θέμα μας. Εναλλακτικά, το σχήμα του έργου μπορεί να είναι τυχαίο, δηλαδή να δημιουργηθεί από ένα απλό σκίσιμο με το χέρι μας. Σκίζουμε ή κόβουμε τυχαία κομμάτια από τα άλλα χαρτιά. Διαλέγουμε τα σχήματα που εκφράζουν την έννοια που επιλέξαμε ως θέμα και βρίσκουμε σε ποιο σημείο της  ζωγραφικής επιφάνειας θα τα κολλήσουμε, ώστε να αποδωθεί καλύτερα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
33η. Ένα μήνυμα με εικόνες (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.10)
Παίρνοντας ως παράδειγμα το δίσκο της Φαιστού, που είναι το αρχαιότερο δείγμα ιερογλυφικής γραφής, σχεδιάζουμε με (μολύβι) χάρακα ή διαβήτη ένα γεωμετρικό σχήμα, το χωρίζουμε σε κομμάτια, και “γράφουμε με εικόνες - σχέδια”. 
34η. Όμοιες φόρμες - διαφορετικά βάρη (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.10)
Σχεδιάζουμε τρεις - τέσσερις φορές το σχέδιο του τετραδίου και σκιαγραφούμε (με μολύβι) τόνους με διαφορετικό συνδυασμό κάθε φορά, προσπαθώντας να ισορροπήσουμε τα οπτικά βάρη.

Μάθημα 18
3.ΟΡΓΑΝΩΝΩ γ. Ο ρυθμός (σελ.32,33)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, διαβήτης, ξυλομπογιές ή μαρκαδόροι, μπλοκ σχεδίου 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Διερεύνηση και συσχετισμός των ρυθμών της φύσης, της μουσικής, της ζωγραφικής και της αρχιτεκτονικής.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
35η. Ζωγραφικοί ρυθμοί 
Για να ζωγραφίσουμε (με μολύβι, ξυλομπογιές ή  μαρκαδόρους)  έναν κανονικό, έναν εναλλασσόμενο και έναν αναπτυσσόμενο ρυθμό με ό,τι σχήματα θέλουμε, αρχικά χωρίζουμε το χώρο μας σύμφωνα με την τοποθέτηση που θα επιλέξουμε: 
α.οριζόντια τοποθέτηση : 1.Σχεδιάζουμε μαλακά με το χάρακα οριζόντιες ευθείες γραμμές ανά τέσσερα ή δυο εκατοστά, οπότε δημιουργούνται οριζόντιες ζώνες ή 2. Σχεδιάζουμε μαλακά οριζόντιες καμπύλες ανά ίσα διαστήματα, οπότε δημιουργούνται οριζόντιες ζώνες.
β.κατακόρυφη τοποθέτηση: 1.Σχεδιάζουμε μαλακά με το χάρακα κατακόρυφες ευθείες γραμμές ανά τέσσερα ή δυο εκατοστά, οπότε δημιουργούνται κατακόρυφες ζώνες ή 2.Σχεδιάζουμε μαλακά κατακόρυφες καμπύλες ανά ίσα διαστήματα, οπότε δημιουργούνται κατακόρυφες ζώνες.
γ.πλάγια τοποθέτηση: 1.Σχεδιάζουμε μαλακά με το χάρακα πλάγιες ευθείες γραμμές προς την ίδια κατεύθυνση οπότε δημιουργούνται πλάγιες ζώνες ή 2.Σχεδιάζουμε τη μια διαγώνια γραμμή και ανά ίσα διαστήματα παράλληλες προς αυτή γραμμές.
Μέσα στις ζώνες αυτές ζωγραφίζουμε  τα ρυθμικά μας μοτίβα. 

Μάθημα 19
3.ΟΡΓΑΝΩΝΩ γ. Ο ρυθμός (σελ.32,33)
ΥΛΙΚΑ: χρωματιστά χαρτιά, ψαλίδι, κόλλα, μπλοκ σχεδίου 
μολύβι, γόμα, ξύστρα, χάρακας, διαβήτης, ξυλομπογιές ή μαρκαδόροι
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Διερεύνηση και συσχετισμός των ρυθμών της φύσης, της μουσικής, της ζωγραφικής και της αρχιτεκτονικής.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
36η. Ζωγραφικοί ρυθμοί - κολάζ
Κόβουμε γεωμετρικές και φυσικές φόρμες-σχήματα σε χρωματιστά χαρτιά. Κάθε σχήμα θα πρέπει να το έχουμε 5-6 φορές ίδιο, γιατί με αυτά θα δημιουργήσουμε έναν κανονικό, έναν εναλλασσόμενο και έναν αναπτυσσόμενο ρυθμό. Αρχικά χωρίζουμε το χώρο μας σύμφωνα με την τοποθέτηση που θα επιλέξουμε: 
α.κεντροειδής τοποθέτηση: 1.Σχεδιάζουμε μαλακά με το χάρακα τις διαγώνιες γραμμές και ανά ίσα διαστήματα ευθείες που περνούν από το κέντρο και δημιουργούν κεντροειδείς ζώνες ή 2.Αφού βρούμε το κέντρο του χώρου, σχεδιάζουμε καμπύλες γραμμές που ξεκινώντας από το κέντρο, καταλήγουν στις πλευρές του χώρου και δημιουργούν κεντροειδείς ζώνες.
β.περιμετρική τοποθέτηση: Σχεδιάζουμε μαλακά με το χάρακα ευθείες ανά ίσα διαστήματα περιμετρικά του χώρου μας, ξεκινώντας από έξω προς τα μέσα, δημιουργώντας έτσι περιμετρικές ζώνες.
γ.κυκλική τοποθέτηση: 1.Αφού βρούμε το κέντρο του χώρου, σχεδιάζουμε μαλακά με το διαβήτη ομόκεντρους κύκλους που δημιουργούν κυκλικές ζώνες ή 2.Αφού βρούμε το κέντρο του χώρου, σχεδιάζουμε μια σπείρα.
Μέσα στις ζώνες αυτές τοποθετούμε τα ρυθμικά μας μοτίβα από τα χρωματιστά χαρτιά. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
37η. Διακόσμηση αγγείου (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.19)
Αντιγράφουμε σε μεγέθυνση το σχέδιο ενός από τα αγγεία στα σχέδια του Τετραδίου. Χωρίζουμε τα αγγείο σε ζώνες που να ταιριάζουν στα σχήματα. Μέσα στις ζώνες αυτές σχεδιάζουμε ρυθμικά μοτίβα με γεωμετρικά σχήματα, ώστε να διακοσμήσουμε την επιφάνεια του αγγείου.

Μάθημα 20
3.ΟΡΓΑΝΩΝΩ γ. Ο ρυθμός (σελ.32,33)
ΥΛΙΚΑ: μολύβι, γόμα, ξύστρα, ξυλομπογιές ή μαρκαδόροι ή παστέλ, μπλοκ σχεδίου 
ή τέμπερες, φαρδιά-λεπτά-στρογγυλά-πλακέ πινέλα, μπουκάλι με νερό, παλέτα, χαρτί κουζίνας, μπλοκ ακουαρέλας
ή ποικίλα υλικά: χοντρό χαρτόνι, χρωματιστά χαρτιά, χαρτιά από περιοδικό, καλαμάκια, οδοντογλυφίδες, σπίρτα, κομματάκια από σφουγγάρι, λωρίδες από πανί, υλικά από είδη συσκευασίας, ψαλίδι, κόλλα κτλ.
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Διερεύνηση και συσχετισμός των ρυθμών της φύσης, της μουσικής, της ζωγραφικής και της αρχιτεκτονικής.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
38η. Μουσικός ρυθμός - εικαστικό έργο με σημεία, γραμμές, σχήματα, χρώματα και ποικίλα υλικά (σελ.33)
Ακούγοντας δείγματα ήχων και ρυθμών, κάνουμε συσχετισμούς με τα σημεία, τις γραμμές, τα σχήματα και τα χρώματα σε πρόχειρα σχέδια (με μολύβι). Προσπαθούμε να ακολουθούμε με τη χειρονομία μας τον κάθε ρυθμό. Έπειτα διαλέγουμε από τα σχέδιά μας και συνθέτουμε ένα έργο επάνω σε χοντρό χαρτόνι, με μολύβι, χρώματα και ποικίλα υλικά.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ 
39η. Γραπτή εργασία (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.11)
Συμπληρώνουμε τις απαντήσεις δίπλα στις ερωτήσεις του Τετραδίου. 

Μάθημα 21
10. ΕΝΑ ΠΡΩΙΝΟ ΣΤΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ α. Αγναντεύοντας, β. Τα μυστικά της τέχνης, γ. Ταξίδι στο χρόνο, δ. Στην καρδιά της δημιουργίας, ε. Μυθικοί θεοί (σελ.102-109)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
40η. Άξονες γλυπτών και σύνθεση φιγούρας επάνω στους άξονες (σελ.107, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.27)
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
41η. Σχέδια από τα ανάγλυφα του Παρθενώνα (σελ.105)

Μάθημα 22
10. ΕΝΑ ΠΡΩΙΝΟ ΣΤΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ στ. Ύλη και φως, ζ. Τα ελληνικά χρώματα (σελ.110-111)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
42η. Συρμάτινο γλυπτό (σελ.110)

Μάθημα 23
10. ΕΝΑ ΠΡΩΙΝΟ ΣΤΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ (σελ.112)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
43η. Καλλιτεχνικό βιβλίο για την Ακρόπολη - ομαδική εργασία (σελ.105, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.28)
Γραπτές πληροφορίες, φωτογραφίες, σχέδια των μνημείων, των γλυπτών, των διακοσμητικών.

Μάθημα 24
5. Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ α. Βλέπω τον κόσμο από την αρχή, β. Συγκρίνω, γ. Το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς (σελ.48-53)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
44η. (σελ.49)
Κάνουμε (με μολύβι) πολλά γρήγορα σχέδια ενός αντικειμένου προσθέτοντας κάθε φορά νέα στοιχεία.
45η. (σελ.51)
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) εκ του φυσικού μια σύνθεση με δυο-τρία αντικείμενα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
46η. (σελ.53)
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) εκ του φυσικού μια σύνθεση με δυο-τρία αντικείμενα και σκιαγραφούμε με τρεις-τέσσερις τόνους.

Μάθημα 25
5. Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ε. Ο άνθρωπος, στ. Προσωπογραφία, ζ. Κοινωνικά και ανθρώπινα (σελ.56-59)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
47η. Πορτρέτο, ανθρώπινη φιγούρα (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.14)
Σχεδιάζουμε (με μολύβι) ένα ποτρέτο ή μια ανθρώπινη φιγούρα τηρώντας τις βασικές αναλογίες που φαίνονται στα σχέδια του Τετραδίου. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
48η. Φιγούρα σε κίνηση (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.15)
Βρίσκουμε σε ένα περιοδικό μια φιγούρα που κινείται. Μελετώντας την, σχεδιάζουμε (με μολύβι) τις βασικές φόρμες της φιγούρας. Εξελίσσουμε το σχέδιο προσθέτοντας ό,τι στοιχεία θέλουμε, ώστε να δημιουργήσουμε τη δική μας φιγούρα.
49η. Γραπτή εργασία (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.16,17)
Απαντάμε στις ερωτήσεις του Τετραδίου.

Μάθημα 26
5. Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ δ.Δημιουργικό, εκφραστικό σχέδιο (σελ.54,55)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
50η. Μετασχηματισμός - Κολάζ επάνω σε ολόκληρη σελίδα περιοδικού - θέμα: αντικείμενα της καθημερινής ζωής
Επιλέγουμε μια σελίδα από περιοδικό που αφορά το θέμα που θέλουμε να επεξεργαστούμε και επάνω σε αυτή προσθέτουμε όποια στοιχεία θέλουμε από τις σελίδες του περιοδικού, ώστε να τροποποιήσουμε την εικόνα και να δημιουργήσουμε ένα δικό μας έργο.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
51η. Μετασχηματισμός - Κολάζ με θεματικά κομμάτια από περιοδικό - θέμα: το δομημένο περιβάλλον
Επιλέγουμε θεματικά κομμάτια από περιοδικό που αφορούν το θέμα που θέλουμε να επεξεργαστούμε. Συνθέτοντας και κολλώντας τα επάνω σε ένα φύλλο του μπλοκ, δημιουργούμε ένα δικό μας έργο.

Μάθημα 27
5. Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ δ.Δημιουργικό, εκφραστικό σχέδιο (σελ.54,55)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
52η. Μετασχηματισμός - Κολάζ επάνω σε ολόκληρη σελίδα περιοδικού - θέμα: μάσκα
Επιλέγουμε μια σελίδα από περιοδικό που αφορά το θέμα που θέλουμε να επεξεργαστούμε και επάνω σε αυτή προσθέτουμε όποια στοιχεία θέλουμε από τις σελίδες του περιοδικού, ώστε να τροποποιήσουμε την εικόνα και να δημιουργήσουμε ένα δικό μας έργο.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
53η. Μετασχηματισμός - Κολάζ με θεματικά κομμάτια από περιοδικό - θέμα: ο άνθρωπος
Επιλέγουμε θεματικά κομμάτια από περιοδικό που αφορούν το θέμα που θέλουμε να επεξεργαστούμε. Συνθέτοντας και κολλώντας τα δημιουργούμε ένα δικό μας έργο.

Μάθημα 28
8. ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ α. Ανακαλύπτοντας την έντυπη εικόνα (σελ.85-87)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
54η. Αποτύπωμα επίπεδου, ελαφρώς ανάγλυφου αντικειμένου (σελ.85, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.23)
55η. Αποτυπώματα άχρηστων αντικειμένων με απευθείας μελάνωμα του αντικειμένου (σελ.87)
56η. Ιχνηλασία (σελ.89)
57η. Στένσιλ (σελ.87)

Μάθημα 29
8. ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ β. Έκφραση και δύναμη, γ. Χαράγματα στην ύλη, δ. Χαράζω και τυπώνω (σελ.88-94)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
58η. Μονοτυπία σαν λιθογραφία (σελ.91)
59η. Λινόλεουμ (σελ.92, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.22)
60η. Πολυχρωμία (σελ.92)
61η. Ζελατίνα ή πλεξιγκλάς σαν χαλκογραφία (σελ.93)

Μάθημα 30
7. ΠΗΛΟΣ α. Χωμάτινες δημιουργίες, β. Πλάθω  (σελ.71-73)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
62η. Αφηρημένες φόρμες από πηλό - γλυπτική (σελ.71)
63η. Πλακάκια από πηλό - ανάγλυφο - υφές - ρυθμός (σελ.73)

Μάθημα 31
7. ΠΗΛΟΣ γ. Με μακαρόνι, δ. Φόρμα και διακόσμηση, ε. Με το χώμα, το νερό και τη φωτιά  (σελ.74-76)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
64η. Κατασκευή κεραμικού - πλαστική (σελ.74,75)
65η. Ανάγλυφο με προσθετική ή αφαιρετική (σελ.73)

Μάθημα 32
7. ΠΗΛΟΣ στ. Ανάγλυφο, ζ. Με πολλές όψεις, η. Τρισδιάστατη τέχνη  (σελ.77-83)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
66η. Ανάγλυφο με προσθετική ή αφαιρετική (σελ.77)
67η. Φιγούρα (ανθρώπου ή ζώου) από πηλό - γλυπτική (σελ.78)

Μάθημα 33
6. ΚΙΝΟΥΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ α. Μαγικές εικόνες, β. Βήμα-βήμα, γ. Παιχνίδια με τα σκίτσα, δ. Σταρ των κινουμένων σχεδίων  (σελ.61-70)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
68η. Χάρτινοι ήρωες (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.26)
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
69η. Μια ιστορία με τους χάρτινους ήρωες (σελ.65)

Μάθημα 34
9. Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΕΣ α. Εικόνες των μύθων  (σελ.95)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
70η. Πλάθω εικόνες (σελ.95)
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
71η. Τρισδιάστατο παραμύθι (σελ.95)

Μάθημα 35
9. Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΕΣ β. Φανταστικός κόσμος, γ. Μεταμορφώνομαι (σελ.96-99)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
72η. Κατασκευή μάσκας ή καπέλου (σελ.98, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.25)
73η. Παντομίμα (σελ.96)
74η. Αυτοσχεδιασμός (σελ.97)

Μάθημα 36
9. Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΕΣ δ. Τέχνη και μίμηση  (σελ.100,101)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
75η. Λόγος και δράση (σελ.100)
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
76η. Βρες τους καλλιτέχνες - γραπτή εργασία (ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.27)

Μάθημα 37
11. ΣΤΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ α. Το μουσείο και εγώ, β. Πλησιάζοντας το έργο τέχνης, γ. Βλέπω και κατανοώ (σελ.113-117)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
77η. Οπτική ανάγνωση, Ο ευαίσθητος θεατής (σελ.115, 116)
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
78η. Διαβάζω ένα εικαστικό έργο - γραπτή εργασία (σελ.30,31)

Μάθημα 38
11. ΣΤΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ δ. Εκείνο που μου αρέσει (σελ.118-121)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
79η. Δημιουργικές αλλαγές (σελ.117)
80η. Προτιμώ και αξιολογώ (σελ.118)
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
81η. Εικαστικό κουίζ (σελ.120,121)