2007-09-30-Ε-Β1-ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΠΛΑΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ-Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το παρακάτω Πλάνο Μαθήματος Εικαστικά Γ' Γυμνασίου παρουσιάστηκε και δόθηκε ως επιμορφωτικό υλικό: 5/9/2008 «Προγράμματα Επιμορφώσεων Νεοδιόριστων Εκπαιδευτικών» στο ΠΕΚ Μυτιλήνης, οργάνωση ΠΕΚ Μυτιλήνης 
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
2007
Πλάνο του μαθήματος
ΣΕ 33 ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΑΠΟ 61 ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΝΑ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΟΙ 51
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ 
ΓΛΥΠΤΙΚΗ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
ΕΝΔΥΜΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
ΒΙΝΤΕΟ
ΚΑΙ
27 ΓΡΑΠΤΕΣ - ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Μαρία Δουκάκη, Ζωγράφος, Εκπαιδευτικός Β/θμιας Εκπαίδευσης, 
mail: douk@otenet.gr
ΤΑ ΥΛΙΚΑ
1 λεπτό πλαστικό ντοσιέ με 10 διάφανες ζελατίνες
1 ντοσιέ με λάστιχο

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ:
χάρακας 40 εκ., σταθερός διαβήτης, μοιρογνωμόνιο
ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ:
μπλοκ σχεδίου νο3, μολύβια Β, 4Β, γόμα άσπρη, ξύστρα βαρελάκι
ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ:
12 μαρκαδόροι γραφής και 12 ζωγραφικής
μιλιμετρέ χαρτιά
μπλοκάκι 30 φύλλων (μέγεθος 15x10 εκ.)
ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ:
μπλοκ σχεδίου νο3, 24 ξυλομπογιές, 12 παστέλ
ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ:
μπλοκ ακουαρέλας νο3, τέμπερες, 3 σκληρά πινέλα (νο2, νο4, νο6), 3 μαλακά πινέλα (νο2, νο4, νο6), παλέτα (ένα πακέτο πλαστικά άσπρα μεγάλα πιάτα), μπουκάλι με νερό, χαρτί κουζίνας
σπάτουλα ή μαχαίρι

ΥΛΙΚΑ ΠΑΠΙΕ ΚΟΛΕ:
1 χοντρό χαρτόνι για βάση 35x50 εκ., χρωματιστά χαρτιά, κόλλα, ψαλίδι
ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ:
1 χοντρό χαρτόνι για βάση 35x50 εκ., διάφορα χαρτιά, 3-4 φωτοτυπημένες φωτογραφίες - πορτρέτα σε Α4, διάφορες φωτογραφίες, περιοδικά, εφημερίδες, υφάσματα, κλωστές, κόλλα, ψαλίδι
ΥΛΙΚΑ ΑΣΑΜΠΛΑΖ:
1 χοντρό χαρτόνι για βάση 35x50 εκ., σπιρτόκουτα, σχοινιά, κουμπιά, οδοντογλυφίδες, συρματάκια, ξυλαράκια, κοχύλια

ΥΛΙΚΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ:
1.χάρτινο γλυπτό - διάφορα χαρτιά, κόλλα, ψαλίδι, συρραπτικό
2.παπιέ μασέ - εφημερίδες, αλευρόκολα, μπολ, πινέλο
3.γλυπτό με σύρμα - σύρμα, τανάλια
4.γλυπτό με υφάσματα - υφάσματα, κλωστή, βελόνα, ψαλίδι
5.συρμάτινο ζώο - σύρμα, καρφιά, ξυλαράκια, χάντρες, κόντρα πλακέ
6.ανθρώπινη φιγούρα - μικρά κομμάτια χαλκού ή αλουμινίου, σύρμα, ψαλίδι, πένσα, χοντρή βελόνα ή αιχμηρό καρφί, κόντρα πλακέ

ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ:
1.κατασκευή χώρου - κούτες, μακετόχαρτο, χρωματιστά χαρτιά, χαρτόνια, ζελατίνες, περιοδικά, εφημερίδες,  υφάσματα, σχοινιά, βαμβάκι, σφουγγάρι, οδοντογλυφίδες, κόλλα, κοπίδι, ψαλίδι
2.mobile - χρωματιστά χαρτιά, ξυλαράκια 2x2x40 εκ., χοντρή βελόνα ή αιχμηρό καρφί, κλωστή, κόλλα, ψαλίδι
3.ετικέτα σε προϊόν - κουτί τενεκεδένιο, χάρτινο ή πλαστικό, κόλλα, ψαλίδι
4.κουτί - χρωματιστό χαρτί κανσόν 35x50 εκ., κόλλα, ψαλίδι
5.καρέκλα - μικρά ξυλαράκια, σχοινί, ύφασμα, φελλοί, σύρμα, χαρτόκουτα, φελιζόλ, κόλλα, ψαλίδι
6.κόσμημα - κοχύλια, ξυλαράκια, μικρά πολύχρωμα λιθαράκια, φτερά, ξηραμένοι καρποί και φύλλα, σύρμα, κλωστές, σχοινιά, χάντρες, κουμπιά, κομμάτια υφάσματος και δέρματος, ψαλίδι, πένσα

Μάθημα 1
1.ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΩΤΟΣΚΙΑΣΕΙΣ (σελ. 10,11,12)
ΥΛΙΚΑ: 1η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, 2η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να αυξηθεί η δεξιοτεχνία και η εμπειρία μας στη χρήση του μολυβιού. Nα χρησιμοποιήσουμε τη φωτοσκίαση για να δημιουργήσουμε ζωγραφικές ποιότητες.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
1η.(1, σελ.17) Στίγματα και γραμμές με διαφορετικό τόνο, πάχος και μέγεθος (με μολύβι)
Η άσκηση της επαφής του μολυβιού με το χαρτί χωρίς συγκεκριμένο σχεδιαστικό πλάνο φέρνει ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Ανάλογα με την πίεση που ασκούμε με το μολύβι επάνω στο χαρτί μπορούμε να δημιουργήσουμε σκουρότερους ή μαλακότερους τόνους, μεγαλύτερα ή μικρότερα,  συγκεκριμένα ή ελεύθερα σχήματα. Ωθούμαστε να δοκιμάσουμε και να ανακαλύψουμε την ποιότητα στη χρήση του μολυβιού για την απόδοση διαφορετικών τόνων και σχημάτων.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
2η. Γεωμετρικά σχήματα με α.μαλακή τονική διαβάθμιση ή β.μεγάλες αντιθέσεις στους τόνους (με μολύβι ή ξυλομπογιές)
Σχεδιάζουμε, με γεωμετρικά όργανα, γεωμετρικά σχήματα το ένα δίπλα, μέσα και επάνω στο άλλο και συμπληρώνουμε με φωτοσκιάσεις.

Μάθημα 2
1.ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΩΤΟΣΚΙΑΣΕΙΣ (σελ.13)
ΥΛΙΚΑ: 3η. ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 4η. -, 5η. ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να γίνει εισαγωγή στη σύνθεση, με την αναφορά στην αρμονία και την αντίθεση, μέσα από μη παραστατικά έργα ή το γενικό θέμα “τοπίο”. Να αντιληφθούμε τον εκφραστικό και συναισθηματικό ρόλο που παίζει το φως στα έργα τέχνης.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
3η.(3, σελ.17) Τονικές χρωματικές αρμονίες α.αφηρημένη σύνθεση ή β.τοπίο (με τέμπερες)
α.Αφού σχεδιάσουμε ένα παραλληλόγραμμο και το χωρίσουμε με τεμνόμενες ευθείες ή καμπύλες γραμμές, δουλεύουμε απευθείας με τέμπερες. Για να δημιουργηθεί αρμονία θα πρέπει στα διπλανά κομμάτια να τοποθετήσουμε χρώματα κοντινά σε τόνο. 
β.Ζωγραφίζουμε απευθείας με τέμπερες ένα τοπίο. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μόνο θερμά, μόνο ψυχρά ή να δουλέψουμε με μια χρωματική γκάμα, π.χ. τα κόκκινα. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
4η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.6) 
Απαντάμε γραπτώς.
5η.(4, σελ.17) Τονικές χρωματικές αντιθέσεις α.σπείρα ή β.τοπίο (με τέμπερες)
α.Αφού σχεδιάσουμε μια σπείρα και τη χωρίσουμε με μικρές γραμμές, ζωγραφίζουμε απευθείας με τέμπερες. Αντίθεση θα δημιουργηθεί όταν στα διπλανά κομμάτια τοποθετήσουμε χρώματα με τονική αντίθεση.
β.Ζωγραφίζουμε απευθείας με τέμπερες ένα τοπίο.

Μάθημα 3
1.ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΩΤΟΣΚΙΑΣΕΙΣ (σελ.14-16)
ΥΛΙΚΑ: 6η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, 7η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, 8η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ (άσπρο, μαύρο)
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να έχουμε μια επαφή με το ελεύθερο σχέδιο, ώστε να αντιληφθούμε τη σημασία που έχει το φως και οι σκιές στην απόδοση της πραγματικότητας.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
6η.(5, σελ.17) Σχέδιο εκ του φυσικού - αντικείμενα (με μολύβι)
Τοποθετούμε επάνω σε τραπέζι μια σύνθεση με δυο-τρία κουτιά. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κύβους και παραλληλεπίπεδα τοποθετημένα δίπλα-δίπλα ή άλλο μπροστά και άλλο πίσω, το ένα να μισοκρύβει το άλλο κτλ.  Τα παρατηρούμε, περιγράφουμε τη σύνθεση (σχήματα, μεγέθη, αποστάσεις), τα σχεδιάζουμε με προσοχή και πιστότητα, συγκρίνοντας σχήματα και μεγέθη και αποδίδουμε τους τόνους των κουτιών, τις σκιές τους και το χώρο με  τρεις-τέσσερεις τόνους.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε την 7η ή την 8η εργασία.
7η.(2 ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.6) Φωτοσκίαση πορτρέτου (με μολύβι)
Αφού πρώτα αποφασίσουμε ποια θα είναι η κατεύθυνση του φωτός, επάνω στο σχεδιασμένο πορτρέτο χρησιμοποιούμε τη φωτοσκίαση ώστε να τονιστεί α) η σκληρή αντίθεση φωτός-σκιάς δουλεύοντας μόνο με άσπρο-μαύρο, β) η μαλακή τονική διαβάθμιση προσθέτοντας και γκρίζα, με τα περάσματα από τον έναν τόνο στον άλλο να είναι μαλακά. 
8η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.7) Μη παραστατική τονική σύνθεση (με μολύβι ή τέμπερες)
Στο πρώτο παραλληλόγραμμο χρησιμοποιούμε στα διπλανά κομμάτια κοντινούς τόνους, ώστε να δένουν αρμονικά, ενώ στο δεύτερο δουλεύουμε με κοντράστ για να δημιουργηθούν αντιθέσεις. 

Μάθημα 4
2.Ο ΟΓΚΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ (σελ. 18,24)
ΥΛΙΚΑ: 9η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 10η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Μαθαίνοντας να αποδίδουμε τον όγκο στα τέσσερα γεωμετρικά στερεά θα αποκτήσουμε τις βάσεις ώστε να αποδώσουμε τον όγκο και άλλων πιο πολύπλοκων αντικειμένων.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
9η.(1, σελ.25) Σχέδιο από μνήμης των τεσσάρων γεωμετρικών στερεών και απόδοση των όγκων τους (με μολύβι ή ξυλομπογιές)
Για να αποδώσουμε τους όγκους των γεωμετρικών στερεών πρέπει πρώτα να προσδιορίσουμε τη θέση της φωτεινής πηγής και να σκιαγραφήσουμε έπειτα τους τόνους ανάλογα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
10η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.8)
Αναζητάμε τα γεωμετρικά στερεά στα οποία μπορούν να αναλυθούν οι φόρμες  των αντικειμένων ή των κτιρίων επάνω στις φωτογραφίες. Σχεδιάζουμε τα στερεά που ανακαλύπτουμε στα κάτω παραλληλόγραμμα, ανασυνθέτοντας έτσι το αντίστοιχο αντικείμενο, το οποίο φωτοσκιάζουμε τέλος με τρεις τόνους. 

Μάθημα 5
2.Ο ΟΓΚΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ (σελ. 19-21)
ΥΛΙΚΑ: 11η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 12η. -, 13η. -
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να μάθουμε να αποδίδουμε ευκρινώς τον όγκο. Να αντιληφθούμε τους τρόπους που η τρισδιάστατη πραγματικότητα αποδίδεται ψευδαισθητικά στη ζωγραφική. 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
11η.(3, σελ.25) Σχέδιο και χρώμα εκ του φυσικού - αντικείμενα (με ξυλομπογιές ή παστέλ)
Τοποθετούμε επάνω σε τραπέζι μια σύνθεση με δυο-τρία απλά αντικείμενα (π.χ. ένα βάζο από πηλό, ένα πλαστικό ποτήρι και ένα σπόγγο). Σχεδιάζουμε όσο μπορούμε πιο πιστά τα σχήματα, τις αναλογίες και τις αποστάσεις ανάμεσα στα αντικείμενα και αποδίδουμε τους όγκους τους με φωτοσκιάσεις.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε τη 12η ή τη 13η εργασία.
12η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.9)
Απαντάμε γραπτώς.
13η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.9)
Απαντάμε γραπτώς.

Μάθημα 6
2.Ο ΟΓΚΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ (σελ.22,23)
ΥΛΙΚΑ: 14η.α.ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, β.ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, γ.ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ φωτογραφίες, δ.ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ περιοδικά, ε.ΥΛΙΚΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ: 1.διάφορα χαρτιά, κόλλα, ψαλλίδι, συρραπτικό, στ.ΥΛΙΚΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ: 2.εφημερίδες, αλευρόκολα, μπολ, πινέλο, ζ.ΥΛΙΚΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ: 3.σύρμα, τανάλια, η.ΥΛΙΚΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ: 4.υφάσματα, κλωστή, βελόνα, ψαλίδι
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να δημιουργήσουμε σειρά έργων με το ίδιο θέμα με διάφορες μορφές και τεχνικές.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
14η.(6, σελ.25) Έργα με θέμα τα φρούτα, με διάφορες μορφές και τεχνικές
α.σχέδιο με μολύβι, β.έργο με χρώματα, γ.έργο με φωτογραφίες, δ.κολάζ με εικόνες από περιοδικά, ε.γλυπτό με χαρτί, στ.γλυπτό με χαρτόμαζα, ζ.γλυπτό με σύρμα, η.κατασκευή ράβοντας κουρέλια. 
Επιλέγουμε υλικό και τεχνική από τα παραπάνω και δημιουργούμε ένα έργο με θέμα τα φρούτα. Καλό είναι να σκεφτούμε μόνοι μας και να μιλήσουμε για τις επιλογές μας με τον καθηγητή πριν ξεκινήσουμε, για να έχουμε τη βοήθειά του σε τυχόν προβλήματα που θα προκύψουν. 

Μάθημα 7
3.Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΘΟΣ (σελ. 26)
ΥΛΙΚΑ: 15η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ , ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 16η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να μάθουμε να χρησιμοποιούμε με ευχέρεια όλα τα απαραίτητα γεωμετρικά όργανα. Να εξοικειωθούμε με το σχέδιο κάτοψης. Να δημιουργήσουμε έργα που αφορούν το χώρο και μερικά από τα βασικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε τη 15η ή τη 16η εργασία.
15η.(2, σελ.31) Σχέδιο μιας ιδανικής-φανταστικής πόλης σε α.κάτοψη, β.μια όψη μέρους αυτής της πόλης (με μολύβι ή ξυλομπογιές)
α.Σχεδιάζουμε πρώτα με χάρακα μεγάλες ευθείες που ορίζουν τους δρόμους και τα οικοδομικά τετράγωνα. Χρησιμοποιώντας και διαβήτη προχωράμε στο σχεδιασμό μιας πλατείας και άλλων ελεύθερων χώρων, έπειτα σχεδιάζουμε με διάφορα γεωμετρικά σχήματα όσα κτίρια θεωρούμε απαραίτητα και τέλος σχεδιάζουμε τις κατοικίες. 
β.Ζωγραφίζουμε ελεύθερα μια εικόνα από αυτή την πόλη. 
16η.(3, σελ.31) Σειρά έργων με θέμα: κιονόκρανο, κολώνα, ακροκέραμο, πόρτα, κάγκελα (με μολύβι και ξυλομπογιές)
Βρίσκουμε εικόνες με κιονόκρανα, κολώνες, ακροκέραμα, πόρτες και κάγκελα, τις μελετάμε και δημιουργούμε μια σειρά έργων: α.γρήγορα ελεύθερα σκίτσα, β.σχέδιο μόνο με περίγραμμα με γεωμετρικά όργανα, γ.σχέδιο με τόνους, δ.έργο με χρώμα.

Μάθημα 8
3.Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΘΟΣ (σελ. 27-29)
ΥΛΙΚΑ: 17η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, 18η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να θυμηθούμε την προοπτικής ως βασική μέθοδο της ζωγραφικής για την απόδοση του πραγματικού χώρου.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
17η. Προοπτικό σχέδιο εσωτερικού χώρου (με μολύβι)
Σχεδιάζουμε ένα προοπτικό χώρου με κάποια αντικείμενα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
18η.(5, σελ.31) Προοπτικό σχέδιο εσωτερικού χώρου (με μολύβι ή ξυλομπογιές)
Σχεδιάζουμε προοπτικά το δωμάτιό μας όπως το βλέπουμε από την είσοδό του, καθώς και τα βασικά έπιπλα που υπάρχουν σε αυτό. Μπορούμε να το σκιτσάρουμε ελεύθερα ή με χάρακα ή να προσθέσουμε χρώμα. 

Μάθημα 9
3.Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΘΟΣ (σελ. 30)
ΥΛΙΚΑ: 19η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ , ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: 1.κούτες, μακετόχαρτο, χρωματιστά χαρτιά, χαρτόνια, ζελατίνες, περιοδικά, εφημερίδες,  υφάσματα, σχοινιά, βαμβάκι, σφουγγάρι, οδοντογλυφίδες, κόλλα, κοπίδι, ψαλίδι
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να μάθουμε να ερευνούμε διάφορες πηγές, να αντλούμε ιδέες από ποικίλα ερεθίσματα, από τη φύση, το περιβάλλον και τη μοντέρνα τέχνη και να επιλέγουμε τα κατάλληλα υλικά και τις τεχνικές για να δημιουργήσουμε έργα με θέμα το χώρο.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
19η.(7, σελ.31) Έργα-κατασκευές που αφορούν το χώρο 
α.Ένα χαρτόκουτο μπορεί να γίνει δωμάτιο, μέσα στο οποίο να κατασκευάσουμε και να τοποθετήσουμε διάφορα έπιπλα, από χαρτόνια και άλλα υλικά ή β.να γίνει ένα τοπίο, δάσος με δέντρα, ένα χωριουδάκι κτλ. 

Μάθημα 10
3.Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΘΟΣ
ΥΛΙΚΑ: 6η. -, 7η. -, 8η. -
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να μάθουμε να προσδιορίζουμε την ιστορική περίοδο, τον τόπο δημιουργίας καθώς και τα στοιχεία τεχνοτροπίας ενός χαρακτηριστικού έργου και με βάση αυτό να αναγνωρίζουμε παρόμοια έργα. Να αναγνωρίζουμε έργα Αφηρημένης Τέχνης μέσα από την ανάλυση. Να συγκρίνουμε έργα Ελλήνων ζωγράφων με κοινό θέμα το τοπίο.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
20η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.10) 
Συζητάμε στην τάξη και απαντάμε γραπτώς.
21η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.10) 
Συζητάμε στην τάξη και απαντάμε γραπτώς.
22η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.11) 
Συζητάμε στην τάξη και απαντάμε γραπτώς.

Μάθημα 11
4.ΚΙΝΗΣΗ, ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ (σελ. 32-34)
ΥΛΙΚΑ: 23η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ , ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 24η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, 25η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ  ή ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να μάθουμε να χρησιμοποιούμε στα έργα μας τα πρωταρχικά μορφικά ή άλλα στοιχεία (αφηρημένες ή συγκεκριμένες φόρμες) με τέτοιο τρόπο, ώστε να δίνουμε την ψευδαίσθηση της ηρεμίας, της κίνησης, της έντασης και της δυναμικής.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Επιλέγουμε την 23η ή την 24η εργασία.
23η.(1, σελ.38) Αφηρημένες ή συγκεκριμένες φόρμες που δημιουργούν, κατά οριζόντιες ζώνες  από κάτω προς τα επάνω, ηρεμία, κίνηση, ένταση και δυναμική (με μολύβι ή χρώματα)
Μπορούμε να ζωγραφίσουμε αφηρημένα ή συγκεκριμένα στοιχεία και κάθε ζώνη να έχει το ίδιο θέμα ή όχι. Οι έννοιες ηρεμία, κίνηση, ένταση και δυναμική μπορούν να αποδοθούν ανάλογα με την τοποθέτηση, τους τόνους και τα χρώματα αφηρημένων στοιχείων ή εξαιτίας των θεμάτων. 
24η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.12) (με μολύβι)
Οι έννοιες ηρεμία, ένταση και κίνηση πρέπει να αποδοθούν με τα πρωταρχικά στοιχεία της σύνθεσης σημεία, γραμμές και σχήματα. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
25η.(4, σελ.38) Σύνθεση με θέμα: αγώνας ράλι, τρένα, ποτάμια της γης, δρομείς 
Μπορούμε α.να σχεδιάσουμε, β.να χρωματίσουμε ή γ.να φτιάξουμε κολάζ.

Μάθημα 12
4.ΚΙΝΗΣΗ, ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ (σελ. 35-37)
ΥΛΙΚΑ: 26η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να χρησιμοποιήσουμε τη μοντέρνα τέχνη ως πηγή έμπνευσης.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
26η.(6, σελ.39) Έργα που αποδίδουν την ψευδαίσθηση της κίνησης - επηρεασμένα από έργα μοντέρνων ζωγράφων (με μολύβι ή χρώματα)
Μπορούμε να βασιστούμε σε έργα των Κλέε, Μιρό, Καντίνσκι, Μάλεβιτς κτλ.

Μάθημα 13
4.ΚΙΝΗΣΗ, ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ
ΥΛΙΚΑ: 27η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: 2.χρωματιστά χαρτιά, ξυλαράκια 2x2x40 εκ., χοντρή βελόνα ή αιχμηρό καρφί, κλωστή, κόλλα, ψαλίδι, 28η. -, 29η. -
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να εξοικειωθούμε με υλικά και τεχνικές και να εντάξουμε την πραγματική κίνηση σε εικαστικά έργα. Να αντιληφθούμε ότι η προσεκτική παρατήρηση ενός έργου μας αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο ο δημιουργός έχει χρησιμοποιήσει τα μορφικά του στοιχεία, για να αποδώσει τις ιδέες του και ότι με τη σύνθεση και την οργάνωση των μορφικών στοιχείων οι καλλιτέχνες καταλήγουν σε διαφορετικές αισθητικές λύσεις. 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
27η.(5, σελ.38) Κατασκευή κινητικού γλυπτό (mobile)
α) Παίρνουμε 4 ξυλαράκια των 40 cm που έχουμε τρυπήσει στις άκρες, β) κόβουμε 5 διαφορετικά σχήματα από χρωματιστά χαρτιά και κάνουμε μια τρύπα στο καθένα, γ) κρεμάμε με κλωστή ένα χαρτί σε κάθε άκρη του ενός ξύλου, δ) κρατώντας με ένα ξυλαράκι, ισορροπούμε το ξύλο και σημειώνουμε το σημείο, στο οποίο και ανοίγουμε τρύπα, ε) περνώντας την κλωστή από αυτό το σημείο δένουμε τη μια άκρη του δεύτερου ξύλου, ενώ στην άλλη κρεμάμε ένα χαρτί, στ) ισορροπούμε τώρα το δεύτερο ξύλο, σημειώνουμε το σημείο και δένουμε το τρίτο ξύλο και ένα χαρτί, ζ) κάνουμε τα ίδια για να κρεμάσουμε και το τέταρτο ξύλο.
Προτείνουμε τα θέματα: ψάρια, πλανήτες και αστέρια, ζώα, φιγούρες, φλιτζάνια και τσαγιέρες, λουλούδια, γράμματα κτλ. 
Στην τάξη μπορούμε να ετοιμάσουμε τα χαρτιά που θα κρέμονται από τα ξυλαράκια και να ολοκληρώσουμε την κατασκευή στο σπίτι. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
28η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.12) 
Απαντάμε γραπτώς.
29η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.13) 
Απαντάμε γραπτώς.

Μάθημα 14
5.Η ΔΟΜΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΕΣΗ (σελ. 40,44)
ΥΛΙΚΑ: 30η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ , ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 31η. ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να χρησιμοποιήσουμε τα πρωταρχικά στοιχεία της σύνθεσης, ώστε να μεταδώσουμε δικές μας ιδέες και συναισθήματα. Να αντιληφθούμε την ανάγκη για οργάνωση της εικόνας.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
30η.(1&2, σελ.49) Σύνθεση με σημεία, γραμμές και σχήματα (με μολύβι)
Ζωγραφίζουμε μια σύνθεση με α.σημεία και γραμμές, β.σημεία και σχήματα, γ.γραμμές και σχήματα ή δ.σημεία, γραμμές και σχήματα, επάνω σε ένα από τα θέματα: ηρεμία, κίνηση, βαρύτητα, χορός, νύχτα, αέρας ή κάποιο άλλο δικό μας θέμα. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ 
31η.Η ίδια (με ξυλομπογιές ή παστέλ)

Μάθημα 15
5.Η ΔΟΜΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΕΣΗ (σελ. 45-Αρμονία, Ισορροπία, 46-Αντίθεση, 47-Άξονες)
ΥΛΙΚΑ: 32η. ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 33η. ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 34η. ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 35η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, 36η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να εφαρμόσουμε τις βασικές αρχές σύνθεσης σε δικά μας έργα.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Επιλέγουμε την 32η ή την 33η.
32η.(4, σελ.49) Σύνθεση που να βασίζεται σε μια χρωματική αρμονία (με τέμπερες)
Χρωματική αρμονία μπορεί  να δημιουργηθεί αν χρησιμοποιήσουμε α.μόνο τα τρία βασικά, β.ένα ζεύγος συμπληρωματικών, γ.θερμά ή δ.ψυχρά, ε.μια χρωματική γκάμα, στ.χρώματα αλλοιωμένα με το άσπρο ή ζ.το μαύρο, η.ανοιχτά ή θ.σκούρα κτλ. ι.Επίσης μπορούμε να σκεφτούμε ένα θέμα που ταιριάζει με τη χρωματική αρμονία που θα επιλέξουμε, π.χ. ηλιοβασίλεμα με θερμά ροζ και βιολέ χρώματα, έρημος με κίτρινα, ώχρες, καφέ και γκρίζα.
33η.(7, σελ.49) Σύνθεση που να βασίζεται σε μια αντίθεση (με τέμπερες)
Ζωγραφίζουμε μια σύνθεση που να βασίζεται σε μια αντίθεση: α.σχημάτων, β.μεγεθών, γ.ποσοτήτων, δ.φωτός-σκιάς, ε.χρωμάτων, στ.υφών ή ζ.στο θέμα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
34η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.14) (με ξυλομπογιές)
Σχεδιάζουμε μη παραστατικά προσπαθώντας να αποδώσουμε τις αντίστοιχες ισορροπίες. 
35η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.15) (με μολύβι)
Σχεδιάζουμε επάνω στο τετράδιο. 
36η.(3, σελ.49) Τοπίο δομημένο επάνω στους άξονες της εικόνας (με τέμπερες)
Χρησιμοποιούμε το σχέδιο του βιβλίου με τους άξονες, το μεταφέρουμε δηλαδή σε ένα φύλλο του μπλοκ σε μεγέθυνση και συνθέτουμε το τοπίο μας. Έπειτα, χρωματίζουμε με μικρές πινελιές κοντινών χρωματικών και τονικών αποχρώσεων χωρίς να καλύπτουμε τις φόρμες με ένα ενιαίο χρώμα. Μπορούμε να δούμε έργα του Σεζάν στα οποία φαίνεται με σαφήνια η τεχνική αυτή.

Μάθημα 16
5.Η ΔΟΜΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΕΣΗ (σελ. 46-Συμμετρία, Ασυμμετρία, 48-Επανάληψη και Ρυθμός)
ΥΛΙΚΑ: 37η. μιλιμετρέ χαρτιά, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 38η. σχέδιο αγγείου σε φωτοτυπία, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να εφαρμόσουμε τις βασικές αρχές σύνθεσης σε δικά μας έργα.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
37η.(6, σελ.49) Συμμετρικό διακοσμητικό σχέδιο σε μιλιμετρέ χαρτί (με μολύβι ή ξυλομπογιές)
Αρχικά σκεφτόμαστε πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα τέτοιο σχέδιο και έπειτα το δημιουργούμε ανάλογα: α.σελιδοδείκτης, β.εξώφυλλο Cd, γ.διακοσμητικό πλακάκι, δ.ύφασμα.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
38η.(9, σελ.49) Σχέδιο αγγείου με οριζόντιες ζώνες ρυθμικών μοτίβων (με μολύβι ή χρώματα)
Έχοντας τα σχέδια των αγγείων σε φωτοτυπία, α) μεταφέρουμε το σχέδιο με τη βοήθεια κάναβου, β) χωρίζουμε το σώμα του αγγείου σε οριζόντιες ζώνες, ανάλογα με το σχήμα του, γ) γεμίζουμε τις ζώνες με ρυθμικά διακοσμητικά μοτίβα.

Μάθημα 17
5.Η ΔΟΜΗ ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΕΣΗ (σελ. 47-Ιεραρχία, 48-Κλίμακα και αναλογία)
ΥΛΙΚΑ: 39η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 40η. -, 41η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να εφαρμόσουμε τις βασικές αρχές σύνθεσης σε δικά μας έργα. Να αντιληφθούμε ότι κάθε έργο τέχνης έχει μια δομή, επάνω στην οποία ο καλλιτέχνης οικοδομεί το έργο του με τη σύνθεση, για να εκφράσει τις ιδέες και τα συναισθήματά του.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
39η.(5, σελ.49) Σύνθεση με συμβολική σημασία εξαιτίας των αναλογιών των στοιχείων του θέματος (επιλογή τριών από τα στοιχεία: σπίτι, δέντρο, ζώο, άνθρωπος, αυτοκίνητο) (με ξυλομπογιές ή παστέλ)
Χρησιμοποιώντας λανθασμένα μεγέθη και αναλογίες  και τοποθετώντας τα στοιχεία σε ανορθόδοξη θέση, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια συμβολική παράσταση.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
40η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.15) 
Απαντάμε προφορικά.
41η.(8, σελ.49) Σύνθεση με εμφανή την ιεράρχηση των στοιχείων της (με μολύβι ή τέμπερες)
Ζωγραφίζουμε μια σύνθεση με ιεράρχηση των στοιχείων της ως προς α.το σχήμα, β.το μέγεθος, γ.το χρώμα, δ.τη θέση ή ε.το θέμα.

Μάθημα 18 
6.ΣΧΕΔΙΟ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ (σελ. 50-53)
ΥΛΙΚΑ: 42η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ , ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ, 43η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ, 44η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: 3.κουτί τενεκεδένιο, χάρτινο ή πλαστικό, κόλλα, ψαλίδι
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να αντιληφθούμε την αισθητική αξία των γραμμάτων και ότι κάθε στιλ αντιπροσωπεύει διαφορετικές ιδέες ή έννοιες. Να ενεργοποιηθεί η φαντασία μας και οι τεχνικές μας ικανότητες. 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Επιλέγουμε την 42η ή την 43η εργασία.
42η.(1, σελ.57) Σχέδιο της ονομασίας του σχολείου (με μολύβι και χρώματα)
Μπορούμε να σχεδιάσουμε τα γράμματα πρώτα ελεύθερα με το χέρι και έπειτα με γεωμετρικά όργανα επάνω σε μιλιμετρέ χαρτί, το οποίο διευκολύνει να διατηρηθούν τα μεγέθη, οι κλίσεις και οι αποστάσεις. Μεταφέρουμε έπειτα με ριζόχαρτο τις λέξεις στο μπλοκ σχεδίου και χρωματίζουμε αυτές και το φόντο.
43η.(3, σελ.57) Σχέδιο μιας λέξης με σχήματα και χρώματα που να ταιριάζουν στο νόημά της (μολύβι και χρώματα)
Αν το νόημα της λέξης είναι τρυφερό και γλυκό, ταιριάζουν τα καμπυλωτά σχήματα και τα αρμονικά χρώματα. Αν είναι αυστηρό και σοβαρό, ταιριάζουν ορθογώνια, σαφή σχήματα και λιτό χρώμα. Αν είναι παιχνιδιάρικο, θα ταίριαζε μια ποικιλία και χιουμοριστική διάθεση σε σχήματα και χρώματα. Αν είναι σκληρό ταιριάζουν τα αιχμηρά σχήματα και η χρωματική αντίθεση. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
44η.(5, σελ.57) Σχέδιο ετικέτας για κάποιο φανταστικό προϊόν (μολύβι και χρώματα)
Αρχικά πρέπει να έχουμε ένα κουτί (κονσερβοκούτι, από χυμό, από γάλα κτλ.). Κόβουμε ένα κομμάτι χαρτί που να ταιριάζει για ετικέτα στο κουτί μας και το ζωγραφίζουμε σύμφωνα με το προϊόν που έχουμε σκεφτεί. Στο τέλος κολλάμε την ετικέτα επάνω στο κουτί και φινίρουμε τυχόν ατέλειες με χρώματα. 

Μάθημα 19
6.ΣΧΕΔΙΟ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ (σελ. 54-56)
ΥΛΙΚΑ: 45η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ, 46η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να μάθουμε να αντλούμε ιδέες από ποικίλα ερεθίσματα και να τις εκφράζουμε με τη δημιουργία χρηστικών έργων. Να ευαισθητοποιηθούμε επάνω στις πολλές εκφραστικές δυνατότητες των εντύπων και της αφίσας.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε την 45η εργασία ή την 46η εργασία.
45η.(6, σελ.57) Σχέδιο εντύπου  με πολιτιστικό ή εμπορικό περιεχόμενο (με μολύβι και χρώματα)
Τα θέματα μπορεί να είναι: α.θεατρική παράσταση, β.αθλητικοί αγώνες, γ.παιδικά ρούχα, δ.γιορτινά προϊόντα κτλ. 
Η εργασία μπορεί να γίνει από δυο μαθητές μαζί. 
46η.(7, σελ.57) Σχέδιο αφίσας  με πολιτιστικό ή εμπορικό περιεχόμενο (με μολύβι και χρώματα)
Τα θέματα μπορεί να είναι: α.συναυλία μουσικής,  β.οικολογία, γ.δημόσια έργα, δ.παράσταση τσίρκου κτλ.
Η εργασία μπορεί να γίνει από δυο μαθητές μαζί. 

Μάθημα 20
6.ΣΧΕΔΙΟ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ
ΥΛΙΚΑ: 47η. -, 48η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ, 49η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να συσχετίσουμε Καλές και Εφαρμοσμένες τέχνες και να εμβαθύνουμε στη σύνθεση και τη μορφή εικαστικών και χρηστικών έργων. Να αναζητήσουμε το αισθητικό περιεχόμενο σε λογότυπα και εμπορικά σήματα που βλέπουμε καθημερινά επάνω σε ρούχα, τρόφιμα, ταμπέλες κτλ. 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
47η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.16) 
Συζητάμε στην τάξη και απαντάμε γραπτώς.
48η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.17) (με μολύβι και χρώματα)
Με ένα αφηρημένο ή συγκεκριμένο σχήμα μπορούμε να εκφράσουμε το όνομά μας, προβάλλοντας κάτι που μας αντιπροσωπεύει.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
49η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.17) (με μολύβι και χρώματα)
Αντιγράφουμε όσο πιο πιστά μπορούμε τα σήματα. Όμως αν θέλουμε, μπορούμε να επέμβουμε και να διαφοροποιήσουμε κάποιο από τα σχέδια με προσθήκες και αφαιρέσεις σχημάτων και χρωμάτων. 

Μάθημα 21
7.ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (σελ. 58-60)
ΥΛΙΚΑ: 50η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: 4.χρωματιστό χαρτί κανσόν 35x50 εκ., κόλλα, ψαλίδι, 51η. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: 5.μικρά ξυλαράκια, σχοινί, ύφασμα, φελλοί, σύρμα, χαρτόκουτα, φελιζόλ, κόλλα, ψαλίδι
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να κατανοήσουμε ότι οι μορφικές ποιότητες των αντικειμένων διαμορφώνονται με τις γραμμές, τα σχήματα, τα χρώματα και τα υλικά.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
50η.(1, σελ.61) Κατασκευή κουτιού (με χαρτόνι και τέμπερες)
Σχεδιάζουμε επάνω σε χαρτόνι το ανάπτυγμα του κουτιού σύμφωνα με την εικόνα του βιβλίου. Έπειτα το ζωγραφίζουμε, το διπλώνουμε και το κολλάμε όπου χρειάζεται. 
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
51η.(4&5, σελ.61) Σχέδιο και κατασκευή μακέτας για μια καρέκλα (με μολύβι ή χρώματα και ποικίλα υλικά) 
Προβληματιζόμαστε σχετικά με τη χρησιμότητα των υλικών. Τι δυνατότητες προσφέρει π.χ. το ύφασμα, το ξύλο ή το πλαστικό στην άνεση αλλά και την αισθητική της καρέκλας, πώς μπορούμε να τη σχεδιάσουμε βασιζόμενοι σε ένα υλικό ή στη σύνθεση περισσότερων; Αφού κάνουμε μερικά σχέδια με μολύβι και χρώματα, για τη μακέτα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μικρά ξυλαράκια, σχοινί, ύφασμα, φελλούς, σύρμα, χαρτόκουτα, φελιζόλ κτλ. 

Μάθημα 22
8.ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΟΔΑ (σελ. 62-66)
ΥΛΙΚΑ: 52η.ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ, ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ, 53η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ, ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: 6.κοχύλια, ξυλαράκια, μικρά πολύχρωμα λιθαράκια, φτερά, ξηραμένοι καρποί και φύλλα, σύρμα, κλωστές, σχοινιά, χάντρες, κουμπιά, κομμάτια υφάσματος και δέρματος, ψαλίδι, πένσα
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να αντιληφθούμε ότι κάθε δημιουργία που αφορά τις Καλές και τις Εφαρμοσμένες τέχνες στηρίζεται στη σύνθεση. Να δοκιμάσουμε διαφορετικές διαδικασίες στη σχεδίαση του ενδύματος. Να κατανοήσουμε ότι μπορούμε να εκφράσουμε ιδέες και έννοιες της ζωής με τη δημιουργία χρηστικών κατασκευών. Να μάθουμε να αναζητάμε και να αναγνωρίζουμε διάφορα υλικά από τη φύση και το περιβάλλον μας και εμπνεόμενοι από αυτά να τα χρησιμοποιούμε σε δικές μας κατασκευές.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε την 52η ή την 53η εργασία.
52η.(1, σελ.67) Σχέδιο μιας ολοκληρωμένης ενδυμασίας (με μολύβι, χρώματα και φύλλα από περιοδικό)
Τα θέματα μπορεί να είναι: α.γεωμετρικά σχήματα, β.φύση, γ.όνειρο. 
Εργαζόμαστε στο θέμα μας και με τους τρεις παρακάτω τρόπους: α) σκιτσάρουμε με μολύβι, β) σχεδιάζουμε και χρωματίζουμε,  γ) σχεδιάζουμε κάθε μέρος του ενδύματος επάνω σε φύλλα περιοδικών, που έχουμε επιλέξει για το χρώμα τους, τα κόβουμε και τα συναρμολογούμε κολλώντας τα επάνω στο χαρτί. 
53η.(3&4, σελ.67) Σχέδιο και κατασκευή κοσμήματος (με μολύβι, χρώματα και ποικίλα υλικά)
Τα θέματα μπορεί να είναι: α.αγάπη, β.ειρήνη, γ.νερό, δ.αθλητισμός, ε.γιορτή, στ.φωτιά.
Το “κόσμημα” είναι μια αφορμή, ένα έναυσμα για δημιουργία που μπορεί να μας εμπνεύσει και να μας βοηθήσει να εκφραστούμε, επιλέγοντας τα υλικά αλλά και τη μορφή της σύνθεσής μας.

Μάθημα 23
Επαναληπτικό μάθημα
7.ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
8.ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΟΔΑ
ΥΛΙΚΑ: 54η.-, 55η.-, 56η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 57η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 58η.-, 59η.-
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να αντιληφθούμε το ρόλο του βιομηχανικού σχεδιασμού στον πολιτισμό και την εξέλιξη της κοινωνίας. Να καταλάβουμε πώς συνδέεται ο βιομηχανικός σχεδιασμός με την αισθητική, τη χρηστικότητα, τη λειτουργικότητα και την παραγωγή. Να αντιληφθούμε το ρόλο του ενδύματος μέσα στην ιστορία των ανθρώπων. Να συσχετίσουμε την εξωτερική εμφάνιση με την εποχή, το επάγγελμα και την εσωτερική διάθεση του ατόμου.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
54η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.18) 
Απαντάμε γραπτώς. 
55η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.19) 
Απαντάμε προφορικά. 
56η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.19) (με μολύβι ή ξυλομπογιές)
Χρησιμοποιούμε σχήματα με πολλά μεγέθη από τα οποία το ένα μπορεί να εισχωρεί μέσα στο άλλο. 
57η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.20)  (με μολύβι ή ξυλομπογιές)
Μπορούμε να έχουμε στο νου μας ως ερέθισμα ένα θέμα, όπως τα ρούχα των ροκ σταρς ή τα ρούχα του μπαλέτου και με βάση αυτό να τα διακοσμήσουμε. 
58η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.20) 
Απαντάμε προφορικά. 
59η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.21) 
Απαντάμε γραπτώς.

Μάθημα 24
9.ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ (σελ. 68-74)
ΥΛΙΚΑ: 60η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ή ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ: φωτοτυπημένες φωτογραφίες - πορτρέτα σε Α4, 61η. ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ: διάφορες φωτογραφίες
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να ευαισθητοποιηθούμε απέναντι στη φωτογραφία, να γίνουμε ενεργητικοί αποδέκτες των μηνυμάτων της και να μάθουμε να την εκτιμούμε με αισθητικά κριτήρια.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε την 60η ή την 61η εργασία.
60η. Επεξεργασία φωτογραφίας-πορτρέτου (με ξυλομπογιές, παστέλ, μαρκαδόρους ή κολάζ)
Έχοντας φωτογραφίες μας σε φωτοτυπία, μπορούμε α.να επιζωγραφίσουμε, β.να κολλήσουμε επάνω άλλες φωτογραφίες, τμήματα ή άλλα χαρτιά από περιοδικό.
61η.(4, σελ.75) Κολάζ από φωτογραφίες
Με αφορμή κάποια εκδήλωση της μαθητικής κοινότητας (σχολική γιορτή, περιβαλλοντική ή πολιτιστική εκδήλωση) ή “διαθεματικά” με κάποιο άλλο μάθημα, μπορούμε να φτιάξουμε κολάζ με φωτογραφίες, εργαζόμενοι ομαδικά. Φροντίζουμε ο χρόνος εκτέλεσης της εργασίας  να προγραμματιστεί κατάλληλα και τα έργα αυτά να εκτεθούν σε κοινόχρηστο χώρο του σχολείου, ώστε να λειτουργήσουν επικοινωνιακά.

Μάθημα 25
10.ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΙ Η/Υ (σελ. 76-80)
ΥΛΙΚΑ: 61η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, μπλοκάκι 30 φύλλων (μέγεθος 15x10 εκ.), 62η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή
ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Από μια εισαγωγή στο πνεύμα της κινούμενης εικόνας και εικονογραφώντας μια ιστορία με αλληλουχία εικόνων, να καταλάβουμε τη διαδικασία ανάδυσης του νοήματος, οπότε και να διαπιστώσουμε το ρόλο του κινηματογράφου στην ανάδειξη νοημάτων, ιδεών και συναισθημάτων.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε την 62η ή την 63η εργασία.
62η.(1, σελ.81) Κινούμενο σχέδιο (μικρό μπλοκάκι 30 φύλλων και μολύβι) 
Μέσα σε ένα μικρό μπλοκάκι 30 φύλλων σκιτσάρουμε σε κάθε φύλλο διαδοχικές εικόνες, ώστε φυλλομετρώντας το μπλοκάκι να δημιουργηθεί η αίσθηση της κίνησης: α) σχεδιάζουμε πρώτα στο τελευταίο φύλλο, β) αντιγράφουμε στο προηγούμενο όσα στοιχεία θέλουμε να μείνουν όμοια, αλλάζουμε τα υπόλοιπα προσθέτοντας ή αφαιρώντας, γ) προχωράμε στις άλλες σελίδες με τον ίδιο τρόπο. Τα θέματα μπορεί να είναι: α.το πέταγμα του πουλιού, β.ο χορός μιας κορδέλας, γ.συγκέντρωση, δ.μεταμφίεση.
63η.(5, σελ.81) Εικονογράφηση ιστορίας (μολύβι και χρώματα ή κολάζ) 
Εικονογραφούμε μια ιστορία σε 12 εικόνες με θέματα: α.η γέννηση μιας γραμμής, β.ιστορίες με τετράγωνα, γ.μια γραμμή συναντάει ένα μπουκάλι, δ.θάλασσα.

Μάθημα 26
Επαναληπτικό μάθημα
9.ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
10.ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΙ Η/Υ
ΥΛΙΚΑ: 63η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, 64η.-, 65η. διάφορες φωτογραφίες, 66η.-, 67η.-, 68η.-, 69η.-
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να αντιληφθούμε ότι η απουσία του χρώματος δεν αποδυναμώνει την αξία της ασπρόμαυρης εικόνας, εφόσον υπάρχει ποικιλία στους τόνους  και  λεπτές σχέσεις μεταξύ τους. Να καταλάβουμε το ρόλο του φωτός στην τέχνη της φωτογραφίας. Να κατανοήσουμε ότι η φωτογραφία είναι μια μορφή επικοινωνίας άμεση και εύκολα κατανοητή από όλους, με την οποία μπορείς να πληροφορήσεις, να μορφώσεις, να μνημονεύσεις και να εκφραστείς. Να γνωρίσουμε, να κατανοήσουμε και να εκτιμήσουμε ορισμένες εκδηλώσεις της μοντέρνας τέχνης και να εμπνεόμαστε από τις εκφραστικές και επικοινωνιακές δυνατότητες των σύγχρονων μέσων. 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
64η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.22) 
Γεμίζουμε τα διπλανά τετραγωνάκια με κοντινούς τόνους, ώστε η τελική σύνθεση να είναι μια συμφωνία των γκρίζων με το μαύρο και το άσπρο, δηλαδή χωρίς μεγάλα κοντράστ. Σε κάθε τετραγωνάκι εκτός από το διαφορετικό τόνο μπορούμε να δημιουργήσουμε με το μολύβι μας και διαφορετική υφή.
65η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.22) 
Απαντάμε γραπτώς. 
66η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.23) 
Απαντάμε προφορικά. 
67η.(4, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.23) 
Απαντάμε γραπτώς, εφόσον έγινε και εκτέθηκε κάποιο έργο. 
68η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.24) 
Απαντάμε γραπτώς. 
69η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.25) 
70η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.25) 
Απαντάμε γραπτώς. 

Μάθημα 27
11.ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ ΤΕΧΝΗ - ΤΑ ΜΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΕΡΓΑ (σελ. 82-85)
ΥΛΙΚΑ: 70η. ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, σπάτουλα ή μαχαίρι, 71η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ ή ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ή ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Με τον πειραματισμό επάνω σε διάφορες τεχνικές, απελευθερώνεται η έκφραση και η ενέργειά μας, ώστε να δημιουργήσουμε ανεπηρέαστα. Από την έρευνα της φύσης και του περιβάλλοντος μπορούμε να αντλούμε ιδέες και να δημιουργούμε έργα.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 
71η.(1, σελ.87) Αφηρημένη σύνθεση με διάφορες τεχνικές (τέμπερες) 
Προσέχοντας τη σύνθεση, ζωγραφίζουμε: α.πιτσιλώντας με σκληρά πινέλα αραιωμένες τέμπερες, β.απευθείας με τα σωληνάρια, γ.απλώνοντας πάστα χρώματος με σπάτουλα, δ.με σκληρά πινέλα διαφόρων μεγεθών, πιέζοντας με τη μύτη, ώστε να αποτυπώνεται η υφή του πινέλου ή ε.απευθείας με τα σωληνάρια.
ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
72η.(3, σελ.87) Έργα που αποδίδουν υφές (με μολύβι ή χρώματα)
Οι επιφάνειες των αντικειμένων εκτός από σχήμα και χρώμα έχουν και διαφορετικές υφές. Χρησιμοποιώντας όποιο υλικό θεωρούμε ότι θα μας βοηθήσει περισσότερο, προσπαθούμε να αποτυπώσουμε τα στοιχεία που αναδεικνύουν κάποια επιφάνεια, όπως: α.ένα κομμάτι από μάρμαρο, β.ο φλοιός στον κορμό ενός δέντρου, γ.η επιφάνεια ενός μισο-χαλασμένου τοίχου, δ.το χώμα σε ένα παρτέρι κτλ.

Μάθημα 28
11.ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ ΤΕΧΝΗ - ΤΑ ΜΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΕΡΓΑ (σελ. 86)
ΥΛΙΚΑ: 72η. ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 73η. ΞΗΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 74η. -
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να προσεγγίσουμε, να κατανοήσουμε και να εκτιμήσουμε την Αφηρημένη Τέχνη. Να παρατηρήσουμε αφαιρετικά έργα Ελλήνων ζωγράφων και να τα προσεγγίσουμε μέσα από την περιγραφή τους.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
73η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.26) (με ξυλομπογιές)
Προσέχουμε ότι με τον τρόπο που τοποθετεί τις χρωματικές επιφάνειες ο Λεζέ είναι σαν να μεταστρέφει την κυριαρχική γραμμή του σχεδίου του, στο οποίο αν και ξεκινάει ρεαλιστικά καταλήγει σε ένα αφηρημένο αποτέλεσμα.
74η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.26) (με ξυλομπογιές)
Για να τοποθετήσουμε τα χρώματα σε διαφορετικά σημεία από ό,τι ο Μόντριαν αλλά να ισορροπεί και πάλι το έργο, πρέπει να προσέξουμε το οπτικό βάρος κάθε επιφάνειας χρώματος.
75η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.27) 
Απαντάμε γραπτώς. 

Μάθημα 29
12.ΑΣΑΜΠΛΑΖ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ (σελ. 88,89)
ΥΛΙΚΑ: 75η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΥΛΙΚΑ ΠΑΠΙΕ ΚΟΛΕ, 76η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ,  ΥΛΙΚΑ ΚΟΛΑΖ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 77η. ΥΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΥΛΙΚΑ ΑΣΑΜΠΛΑΖ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Όλες οι εργασίες αποσκοπούν στη χρησιμοποίηση ποικίλων υλικών και τεχνικών, στον πειραματισμό και την ελεύθερη έκφραση.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε την 76η, την 77η ή την 78η εργασία.
76η.(1, σελ.93) Σύνθεση τοπίου με την τεχνική του παπιέ κολέ (χρωματιστά χαρτιά)
α.Σχεδιάζουμε τις βασικές γραμμές ενός τοπίου, π.χ. βουνά, ποτάμι, ουρανό, δέντρα και σπίτια, β.κόβουμε από χρωματιστά χαρτιά σχήματα που να ταιριάζουν στις φόρμες του σχεδίου μας, γ.τοποθετούμε τα κομμάτια που κόψαμε επάνω στο σχέδιο και τα κολλάμε, δ.τέλος μπορούμε να συμπληρώσουμε το έργο μας κόβοντας και κολλώντας μικρές φόρμες (λεπτομέρειες στο τοπίο), ολοκληρώνοντας έτσι το παπιέ κολέ.
77η.(2, σελ.93) Σύνθεση νεκρής φύσης με την τεχνική του κολάζ (χαρτιά, υφάσματα, κλωστές κτλ., τέμπερες)
Επάνω σε ένα χοντρό χαρτόνι σχεδιάζουμε μια νεκρή φύση. Επιλέγοντας υλικά που να ταιριάζουν με το θέμα, κόβουμε, συνθέτουμε και κολλλάμε, ώστε να δημιουργήσουμε το κολάζ. Τέλος μπορούμε να χρωματίσουμε με τέμπερες όπου θέλουμε.
78η.(3, σελ.93) Σύνθεση πορτρέτου με την τεχνική του ασαμπλάζ (σπιρτόκουτα, σχοινιά, κουμπιά, οδοντογλυφίδες, συρματάκια, ξυλαράκια, κοχύλια κτλ., τέμπερες)
Επάνω σε ένα χοντρό χαρτόνι σχεδιάζουμε τα βασικά στοιχεία ενός πορτρέτου. Επιλέγουμε τα υλικά μας, τα επεξεργαζόμαστε και τα συναρμολογούμε δημιουργώντας το ασαμπλάζ. Τέλος μπορούμε να χρωματίσουμε με τέμπερες όπου θέλουμε.

Μάθημα 30
12.ΑΣΑΜΠΛΑΖ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ (σελ. 90-92)
ΥΛΙΚΑ: 4η. ΥΛΙΚΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ: 5.σύρμα, καρφιά, ξυλαράκια, χάντρες, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, 5η. ΥΛΙΚΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ: 6.μικρά κομμάτια χαλκού ή αλουμινίου, σύρμα, ψαλίδι, πένσα, χοντρή βελόνα ή αιχμηρό καρφί, κόντρα πλακέ, ΥΓΡΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να μάθουμε να ερευνούμε διάφορες πηγές και να επιλέγουμε τα κατάλληλα υλικά και τις τεχνικές για τη μορφοποίηση της ιδέας μας.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Επιλέγουμε την 79η ή την 80η εργασία. 
79η.(5, σελ.93) Η δισδιάστατη μορφή ενός ζώου (σύρμα, καρφιά, ξυλαράκια, χάντρες κτλ.) 
“Σχεδιάζουμε” με σύρμα τη δισδιάστατη μορφή ενός ζώου, στρίβοντάς το και περνώντας ενδιάμεσα χάντρες ή δένοντας ξυλαράκια και καρφιά. 
Μπορούμε να ζωγραφίσουμε επάνω σε ένα μεγάλο κομμάτι ξύλο κόντρα πλακέ μια παράσταση που θα χρησιμοποιηθεί ως φόντο για τα συρμάτινα ζώα. Τα στερεώνουμε με σύρμα επάνω στο κόντρα πλακέ σε μια ενιαία σύνθεση, δημιουργώντας ένα ομαδικό ασαμπλάζ.
80η.(6, σελ.93) Ανθρώπινη φιγούρα (μικρά κομμάτια χαλκού ή αλουμινίου και σύρμα) 
Κόβουμε με ψαλίδι μικρά κομμάτια χαλκού ή αλουμινίου. Τα σφυρηλατούμε με σφυρί και πένσα για να δημιουργήσουμε κοίλες και κυρτές φόρμες. Ανοίγουμε τρύπες με χοντρή βελόνα ή κάποιο αιχμηρό εργαλείο, από τις οποίες θα περάσουμε σύρμα για να συναρμολογήσουμε τα κομμάτια, ώστε να δημιουργηθεί η ανθρώπινη φιγούρα. Στη συνέχεια, αν θέλουμε μπορούμε να επέμβουμε με χρώμα  για να προσθέσουμε τα χαρακτηριστικά της και άλλες λεπτομέρειες.
Μπορούμε να ζωγραφίσουμε επάνω σε ένα μεγάλο κομμάτι ξύλο κόντρα πλακέ μια παράσταση που θα χρησιμοποιηθεί ως φόντο για τις φιγούρες. Τις στερεώνουμε με σύρμα επάνω στο κόντρα πλακέ σε μια ενιαία σύνθεση, δημιουργώντας ένα ομαδικό ασαμπλάζ.

Μάθημα 31
12.ΑΣΑΜΠΛΑΖ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ
ΥΛΙΚΑ: 80η. -, 81η. -, 82η. -, 83η. -
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να εξοικειωθούμε με τα μοντέρνα έργα μέσα από την παρατήρηση και την αναζήτηση. Να βιώσουμε τις εικαστικές τέχνες ως μορφή έκφρασης και ως άλλη πραγματικότητα μέσα στην καθημερινή μας ζωή.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
81η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.28) 
Απαντάμε γραπτώς. 
82η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.29) 
Απαντάμε γραπτώς εφόσον έγιναν και εκτέθηκαν τα έργα. 
83η.(3, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.29) 
Συζητάμε στην τάξη και απαντάμε προφορικά. 
84η.(4, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.29) 

Μάθημα 32
13.ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ (σελ. 94-97)
ΥΛΙΚΑ: 
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ: Να κατανοήσουμε τη συνέχεια των εικαστικών τεχνών και να αναδειχτεί ο ρόλος της τέχνης στη ζωή. Να πάρουμε πρωτοβουλίες και να δημιουργήσουμε ομαδικά ή ατομικά έργα με ποικιλία στη μορφή, τα μέσα και τις τεχνικές. 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
85η.(2, σελ.101) Έργο με θέμα “γη, νερό, αέρας και φωτιά” 
Συζητάμε το θέμα που αφορά τα 4 στοιχεία της φύσης “γη, νερό, αέρας και φωτιά” και χωριζόμαστε σε 4 ομάδες. 
Η 1η ομάδα επεξεργάζεται το θέμα με ζωγραφικό τρόπο, η 2η με γλυπτικό, η 3η αναλαμβάνει κάποιου είδους δράση και η 4η συμμετέχει χρησιμοποιώντας φωτογραφίες και βίντεο. Κάθε ομάδα συζητάει μόνη της για το τι θα δημιουργήσει. Η εργασία αυτή θέλει πρωτοβουλίες και πολύ προετοιμασία. Επιδιώκουμε η κάθε ομάδα, χρησιμοποιώντας διαφορετικό μέσο, να συμβάλλει στη δημιουργία ενός συνολικού έργου που θα περιλαμβάνει ζωγραφική, γλυπτική εγκατάσταση, περφόρμανς και βιντεοτέχνη. 
Εναλλακτικά, μπορούμε να δημιουργήσουμε ατομικά έργα επάνω στο ίδιο θέμα,  ακολουθώντας την εξής πορεία: επιλογή της ιδέας, έρευνα σε έργα καλλιτεχνών με το ίδιο θέμα, επιλογή μέσου και πραγματοποίηση.
Όταν πραγματοποιηθούν τα έργα μπορούν να παρουσιαστούν ως εκδήλωση του μαθήματος των Εικαστικών, στο τέλος της σχολικής χρονιάς.

Μάθημα 33
13.ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ (σελ. 98-101)
ΥΛΙΚΑ: 86η. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ, 87η. -
ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΣΤΟΧΟΙ:  Να συσχετίσουμε θέματα από τη φύση με εικαστικές δημιουργίες και να μπορούμε να αναλύουμε ένα έργο προφορικά. 
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
86η.(1, σελ.101)
Συζητάμε τις ερωτήσεις στην τάξη και τις απαντάμε προφορικά.
87η.(1, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.30) 
Βρίσκουμε από περιοδικά ή βιβλία δυο εικόνες, μια από τη φύση και ένα έργο τέχνης, που θεωρούμε ότι έχουν κοινά στοιχεία. Κολλάμε τις δυο εικόνες μέσα στο τετράδιο εργασιών και περιγράφουμε γραπτώς τα κοινά τους στοιχεία για τα οποία και τις επέλεξαμε. 
88η.(2, ΤΕΤΡΑΔΙΟ σελ.30) 
Απαντάμε προφορικά.