ΤΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: 1ο ΕΔ-Β΄ ΤΑΞΗ-ΥΓΕΙΑ&ΚΟΙΝΩΝΙΑ-Θέμα 1

1ο ΕΔ-Β΄ ΤΑΞΗ-ΥΓΕΙΑ&ΚΟΙΝΩΝΙΑ-Θέμα 1

Θέμα 1 Ένας-ένας μία-μία κι όλοι και όλες μαζί

1-0 Πηγές

Αγωγή Υγείας - Βασικές Αρχές - Σχεδιασμός Προγράμματος της Ματίνας Στάππα-Μουρτζίνη (∆ιδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, Οδοντίατρος, Πάρεδρος Αγωγής Υγείας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου) https://repository-edulll.ekt.gr/edulll/bitstream/10795/136/3/136.pdf

Βιωματικές Δράσεις, Μαρία Δουκάκη, 15^ο Γυμνάσιο Περιστερίου, Σχ.Έτος 2015-16

https://taeikastikastinekpedeysi.blogspot.com/p/4_27.html

1-1 Εισαγωγή

Η υγεία είναι το αποτέλεσμα μιας συνεχούς αλληλεπίδρασης ορισμένων σωματικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων αλλά εξαρτάται και από εξωτερικούς παράγοντες, οι οποίοι προέρχονται από τον τρόπο και τις συνθήκες ζωής. Ο τρόπος ζωής (κάπνισμα, αλκοόλ, διατροφή, επιθετικότητα, βία κτλ.) δεν είναι μια σταθερή κατάσταση αλλά επηρεάζεται από τις συνθήκες ζωής (φυσικό, εργασιακό, πολιτισμικό, κοινωνικό, οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον, οικονομική κατάσταση, διαφήμιση, μέσα επικοινωνίας κτλ.). Στη σύγχρονη κοινωνία η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, η ιλιγγιώδης ανάπτυξη των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας, η εμπορευματοποίηση των Μ.Μ.Ε., η πολλαπλότητα των μηνυμάτων και τα υπερσύγχρονα τεχνικά μέσα παρέχουν τη δυνατότητα της ταυτόχρονης σχεδόν ανταλλαγής πληροφοριών και συντελούν στη διεθνοποίηση προβλημάτων και φαινομένων.

Ο Αμερικανός Ψυχολόγος Abraham Maslow (1908-1970) υποστήριξε ότι υπάρχουν πέντε επίπεδα αναγκών, από τα οποία εξαρτάται όλη σχεδόν η συμπεριφορά μας. Αυτά τα ταξινόμησε ιεραρχικά, από τα πιο βασικά και πρωτόγονα, μέχρι τα πιο πολιτισμένα και ώριμα.

1-2 Παιχνίδια Γνωριμίας Επικοινωνία/ Συνεργασία/ Αυτομέριμνα

1-2-1 Γράφουμε όλοι και όλες -με τυχαία σειρά- το όνομά μας σε ένα μεγάλο χαρτί που έχει κολληθεί στον πίνακα και λέμε µια µικρή ιστορία σχετικά µε το πως πήραμε αυτό το όνοµα και αν μας αρέσει.

Όλα τα ονόµατα είναι διαφορετικά, αλλά εξίσου σηµαντικά. Όλοι και όλες είµαστε διαφορετικοί και διαφορετικές αλλά είµαστε εξίσου σηµαντικοί και σημαντικές.

1-2-2 Ζητάμε από κάποιο παιδί, που θέλει, να μας παρουσιάσει ένα άλλο παιδί της τάξης, που το γνωρίζει καλά. Να μας πει πρώτα τι ξέρει γι’αυτό και στη συνέχεια τι φαντάζεται, πχ. «ξέρω πως έχει μια αδερφή, έχουν στο σπίτι τους μια γάτα 4 χρονών που τη λατρεύουν, παίζει κιθάρα κτλ» και «φαντάζομαι πως θα ήθελε να γίνει κτηνίατρος και να αποκτήσει πολλά παιδιά».

Το παιδί που ακούει να μιλάνε γι’αυτό, αν θέλει στο τέλος διορθώνει και συμπληρώνει. Μετά με τη σειρά του διαλέγει κάποιον άλλον/η για να μας παρουσιάσει με τον ίδιο τρόπο.

Συνεχίζουμε έτσι μέχρι να μιλήσουν όσα παιδιά θέλουν.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

-Πώς με επηρεάζει το γεγονός της παρουσίασης του εαυτού μου;

-Για ποιους λόγους η αντίληψη που έχει κάποιος για τον εαυτό του μπορεί να μοιάζει ή να διαφέρει με την εικόνα που έχουν οι άλλοι/ες γι’ αυτόν;

1-2-3 Σ’ένα φύλλο χαρτί ζωγραφίζουμε τρεις τροχούς, όπως του ποδηλάτου.

Στον πρώτο δίνουμε τον τίτλο «Πώς βλέπω τον εαυτό µου» και στις ακτίνες του γράφουμε λέξεις όπως συνεσταλµένος/η, πεισµατάρης/α, καλός/ή, γκρινιάρης/α, κοινωνικός/ή κτλ.

Ο τίτλος στον δεύτερο τροχό είναι «Πώς µε βλέπουν οι άλλοι/ες» και στις ακτίνες του γράφουμε λέξεις όπως κοινωνικός/ή, ευέξαπτος/η, ευγενικός/ή, συναισθηµατικός/ή κτλ.

Στον τρίτο τροχό με τίτλο «Πώς θα ήθελα να είµαι και να φαίνοµαι» γράφουμε λέξεις όπως συγκροτηµένος/η, δυνατός/ή, σταθερός/ή, συνεργάσιµος/η, αγαπητός/ή κτλ.

Όποιος/α θέλει παρουσιάζει στην τάξη τους τροχούς της ζωής του.

Κάθε φορά που «βλέπω» τον εαυτό μου τον μαθαίνω καλύτερα.

1-3 Συµβόλαιο Τάξης Ενσυναίσθηση και Ευαισθησία/ Προσαρμοστικότητα/ Υπευθυνότητα

Α) Ο/Η Εκπαιδευτικός δίνει σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες (σε φωτοτυπημένο χαρτί) τις παρακάτω 12 προτάσεις - προϋποθέσεις τις οποίες προτείνει ώστε να υπάρχουν καλές σχέσεις ανάμεσά μας και καλή λειτουργία των Εργαστηρίων.

1. Όταν πω την άποψή µου για κάποιο θέµα, δεν θα µε ειρωνευτούν.

2. Δεν θα µε πιέζουν να µιλήσω, όταν δεν θα έχω να πω κάτι.

3. Αυτά που θα πω δεν θα µεταφερθούν πουθενά (διεύθυνση, εκπαιδευτικούς, γονείς, άλλα παιδιά).

4. Όταν μιλώ, είναι ωραίο να νιώθω πως µε ακούν και µε προσέχουν.

5. Δεν µιλάµε όλοι και όλες µαζί.

6. Γνωρίζω πως τα άλλα παιδιά δεν θα συµφωνούν πάντα µαζί µου.

7. Κανένας και καμία δεν θα κάνει κριτική στις απόψεις µου.

8. Η συζήτηση θα γίνεται ήρεµα και χωρίς φασαρία.

9. Θα δίνεται ο λόγος σε όλους και όλες.

10. Δεν θα µε διακόπτουν, όταν µιλώ.

11. Έχω το δικαίωμα να μη συμμετέχω σε κάτι, όταν δεν θέλω, αλλά δεν έχω το δικαίωμα να εμποδίζω κανέναν και καμία με τη συμπεριφορά μου.

12. Ο/Η Εκπαιδευτικός δεν θα µας κάνει κήρυγµα.

Β) Επιλέγουμε και κυκλώνουμε μέχρι 5 από τις προτάσεις και προσθέτουμε μία δική μας, αν θέλουμε.

Γ) Δύο παιδιά συγκεντρώνουν τα ανώνυμα χαρτιά, ξεχωρίζουν τις πέντε φράσεις που προτιμούν τα περισσότερα παιδιά και μας τις ανακοινώνουν. Αν υπάρχουν και άλλες προτάσεις, τα δύο παιδιά τις γράφουν στον πίνακα και ψηφίζουμε, σηκώνοντας το χέρι μας, για κάθεμια ξεχωριστά, αν θέλουμε να μπει στο Συμβόλαιο τάξης.

Δ) Στη συνέχεια μία από τις ομάδες αναλαμβάνει να γράψει, ωραία σ’ένα μεγάλο χαρτί, το Συναισθηµατικό Συµβόλαιο.

Ε) Το υπογράψουμε όλοι και όλες και το κολλάµε σ’έναν τοίχο της τάξης.

Για να λειτουργήσει αποτελεσµατικά µια οµάδα, πρέπει να θέτονται όρια - κανόνες. Πρέπει να επιζητούµε τα όρια στη ζωή µας, διαφορετικά δεν µπορούµε να λειτουργήσουµε. Όρια πρέπει να υπάρχουν στην οικογένειά µας, στη δουλειά µας, στο σχολείο, παντού. Οι κανόνες ισχύουν για όλους και όλες και τους σεβόµαστε πάντα.

1-4 Ισορροπία και άλλες αξίες Ενσυναίσθηση / Προσαρμοστικότητα/ Υπευθυνότητα

1-4-1video 0,36sec, Για νά’ναι οι εμπειρίες αναγκαίες συνθήκες ζωής

https://www.youtube.com/watch?v=hz1THR1ab7Q

1-4-2animation 7,31sec, Balance

Balance animated film by Wolfgang and Christoph Lauenstein, won the Academy Award for Best Animated Short Film in1989.

https://www.youtube.com/watch?v=q0hEgQEBn2c&ab_channel=J%C3%A9r%C3%B4meLabb%C3%A9

1-4-3animation 8,35sec, HEART

An intriguing and well animated short film by the animator and film maker Erick Oh.

https://www.youtube.com/watch?v=JOP-_8TFWn8

ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

-Ποια νοήματα και ποιες αξίες προβάλλονται στα video;

1-4-4 Το Γιν και το Γιανγκ στην κινεζική φιλοσοφία είναι έννοιες δυναμικές που αλλάζουν συνεχώς τηρώντας μια αναλογία: καθώς η μια πλευρά μειώνεται κατά ένα ποσοστό, η άλλη πλευρά αυτόματα αυξάνεται κατά το ίδιο ποσοστό. Όπως, όταν το καλοκαίρι τελειώνει, οι ώρες διάρκειας της ηλιοφάνειας μειώνονται σταδιακά, ενώ οι ώρες διάρκειας του σκοταδιού αυξάνονται, ενώ η ημέρα συνεχίζει να έχει 24 ώρες.

Η έννοια των δύο αντίθετων πλευρών, που γίνονται ένα μέσα σε κάθε ύπαρξη στο σύμπαν, δεν υπάρχει μόνο στην Κινέζικη φιλοσοφία. Ο Έλληνας Φιλόσοφος Ηράκλειτος είχε αναφερθεί στον δυϊσμό και στις δύο αντίθετες υποστάσεις που αποτελούν το κάθε τι και γίνονται ένα μέσα στο κάθε τι. Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο το καλό και το κακό βρίσκονται μέσα στα πάντα με διαφορετικές αναλογίες έτσι ώστε αν ενώσουμε όλες τις υπάρξεις, το σύνολο να βρίσκεται σε ισορροπία, δηλαδή να έχει τόσο καλό όσο και κακό. Επίσης, τίποτα δεν είναι απόλυτα καλό ή απόλυτα κακό γιατί πρόκειται για έννοιες που αλλάζουν και μεταμορφώνονται συνεχώς.

Πράγματι, κάτι που είναι κακό για κάποιον μπορεί ταυτόχρονα να είναι καλό για κάποιον άλλον και κάτι που είναι κακό για κάποιον μπορεί να μετατραπεί σε καλό από τη μια στιγμή στην άλλη. Πρόκειται δηλαδή για έννοιες σχετικές, απόλυτα συνδεδεμένες, που αλληλοσυμπληρώνονται και εναλλάσσονται. Χωρίς το ένα δεν υπάρχει το άλλο. Αυτό που πρέπει να κάνει κάθε άνθρωπος είναι να βρει τη χρυσή τομή, ένα σημείο ισορροπίας ανάμεσα στο καλό και το κακό.

http://www.care.gr/post/6672/ti-einai-to-gin-kai-to-giangk

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

-Τι κερδίζω μέσα από την ομαδική συνύπαρξη σε αντίθεση με τη μοναχική δράση;

-Πως με δυναμώνει η ομάδα;

1-4-5 Το λογότυπο του σχολείου

Όταν το 2016 σχεδιάσαμε το λογότυπο του σχολείου μας, εκτός από την επιλογή της εικόνας του περιστεριού που κάναμε -αφού το σχολείο μας βρίσκεται στον Δήμο Περιστερίου αλλά και επειδή το περιστέρι είναι ένα σύμβολο ειρήνης- θελήσαμε να στρέψουμε τους μαθητές και τις μαθήτριές μας στις αξίες που εκφράζονται με τις λέξεις: Συνεργασία, Σκέψη, Σεβασμός. Αυτές τις αξίες προσπαθούμε να προάγουμε μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και με κάθε αφορμή.

Κατά τον Αμερικανό Ψυχολόγο Carl Rogers (1902-1987) ο σεβασµός, η κατανόηση και η αυθεντικότητα είναι βασικές δεξιότητες της επικοινωνίας. Σεβασµός σηµαίνει να πιστεύουµε ότι ο άλλος άνθρωπος είναι σηµαντικός, µοναδικός, αξιόλογος και πολύτιµος. Κατανόηση σηµαίνει ότι µπορούµε να βάλουµε τον εαυτό µας στη θέση κάποιου άλλου και να αποδεχτούµε ότι οι δράσεις και τα πιστεύω του, άσχετα εάν σε εµάς φαίνονται παράξενα, για τον ίδιο σηµαίνουν κάτι. Αυθεντικότητα σηµαίνει ότι είµαστε ευθείς-αληθινοί, συνεπείς σε αυτά που λέµε και εκφράζουµε, να κρατάµε το λόγο µας και να είµαστε ανοικτοί µε τους συνανθρώπους µας.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

-Πώς κρίνετε τις λέξεις που υπάρχουν στο logo του σχολείου;

-Πώς σας φαίνεται να προστεθεί η τέταρτη λέξη;

-Έχετε να προτείνετε κάποια άλλη;

1-5 Εικαστικές Δραστηριότητες Κριτική Σκέψη/ Επικοινωνία/Παραγωγική Μάθηση μέσω των Τεχνών και της Δημιουργικότητας

1-5-1 Σχεδιάζουμε το σύμβολο Γιν και Γιανγκ και ζωγραφίζουμε μέσα εικόνες που με την Aντίθεσή τους δημιουργούν Ισορροπία.

1-5-2 Διαμορφώνουμε και επανασχεδιάζουμε το λογότυπο του σχολείου, προσθέτοντας την 4^η λέξη (αυθεντικότητα). Κάθε ομάδα επιλέγει αν θα δημιουργήσει ατομικά ή ομαδικά έργα, αν θα χρησιμοποιήσει τα παρακάτω «πρότυπα» σχέδια ή θα σχεδιάσει εξ’ολοκλήρου καινούρια.