Γ΄ Τάξη
Βιωματικές Δράσεις – Περιβάλλον
και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη
«Η Αειφόρος Ανάπτυξη ως
Πολιτισμός»
Μέσα από τον δρόμο της
Σύγχρονης Τέχνης, της Τέχνης της Γης και της Τέχνης του Δρόμου,
τα θέματα που προβάλλουν και
τις διαδικασίες κάτω από τις οποίες διαμορφώνονται,
οι
μαθητές όχι μόνο θα αντλήσουν νοήματα για την Αειφόρο Ανάπτυξη αλλά και θα
δημιουργήσουν αξίες.6
Η Τέχνη του Δρόμου στην Ελλάδα
Α.ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
6-1Με φωτογραφικές μηχανές, κάμερες και
σημειωματάρια καταγράφουμε την Τέχνη των Δρόμων του Περιστερίου,
ώστε να
φτιάξουμε ένα βίντεο-ντοκουμέντο με το οποίο θα προβάλλουμε τα προβλήματα
και θα
αναδείξουμε τις αξίες που συναντήσαμε στη διαδρομή μέσα στην πόλη μας.
Β.ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ
ΚΕΙΜΕΝΑ, ΠΗΓΕΣ, VIDEO
Η Τέχνη του Δρόμου στα Εξάρχεια [THE TRAILER-HD]
Η Τέχνη του Δρόμου στα Εξάρχεια [THE TRAILER-HD]
(video
2:06 min, το τρέιλερ του
ντοκιμαντέρ)
https://www.youtube.com/watch?v=i55VXJ2D31g
Η Τέχνη του Δρόμου στην
Ελλάδα
www.lifo.gr (στην αναζήτηση
graffiti, street art, urban art)
To γκράφιτι στην Ελλάδα ξεκινάει τη δεκαετία του 1980 με φανερές επιρροές
από την αμερικανική Χιπ Χοπ κουλτούρα. Ολοένα νέες ομάδες εμφανίζονται μέχρι το
2000 και δίνουν στο ελληνικό γκράφιτι μια πιο ευρωπαϊκή νότα. Στην πρώτη
δεκαετία του 21ου αιώνα εμφανίζονται crews (ομάδες που
ενώνουν τις δυνάμεις τους και κάνουν μαζί γκράφιτι) που ασπάζονται την bombing πλευρά του γκράφιτι (το να βάφεις πολλές επιφάνειες σε μια περιοχή,
συνήθως με tags και όχι με
πολύπλοκα σχέδια) αλλά και διάφορες παραλλαγές της street art. Παράλληλα, στο κέντρο της Αθήνας εμφανίζονται τα πρώτα murals (οι μεγάλες τοιχογραφίες) αλλά και πανελλαδικά φεστιβάλ γκράφιτι. Η δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα
ξεκινάει με τη δημιουργία του «Stigma Lab», που αποτελεί το πρώτο σπίτι της street art και δραστηριοποιείται στη διεξαγωγή εκθέσεων και φεστιβάλ και η κολεκτίβα «Design Wars» που δραστηριοποιείται στην παραγωγή τοιχογραφιών
σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και τη διοργάνωση φεστιβάλ.
Αναλυτικότερα, το 1998 το γκράφιτι στην Ελλάδα μετράει περίπου εφτά χρόνια
από την εμφάνιση των πρώτων έργων και ενώ υπήρχαν ήδη πολλά νόμιμα κομμάτια σε
σχολεία, γήπεδα και γυμναστήρια, ξεκινάει μια, χωρίς προηγούμενο, επιδημία
παράνομου γκράφιτι με το συστηματικό βάψιμο βαγονιών του ΟΣΕ και του ΗΣΑΠ και
δρόμων της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας. Εμφανίζεται η νέα γενιά writers (καλλιτέχνες γκράφιτι), κυκλοφορούν καινούρια
βελτιωμένα σπρέι και περιοδικά γκράφιτι από το εξωτερικό, εκδίδεται το βιβλίο «To graffiti στην Ελλάδα», το γκράφιτι εμφανίζεται σε πολλές
επαρχιακές πόλεις με τους writers να μετακινούνται εντός της Ελλάδας αλλά και στο εξωτερικό, ενώ ξένοι
δημιουργοί επισκέπτονται τη χώρα, πραγματοποιείται το μεγαλύτερο μέχρι τότε
φεστιβάλ γκράφιτι, στην
οδό Ερμού, στην Αθήνα και η σχετική αρθρογραφία στον Τύπο είναι τακτική. Αυτός
ο αέρας ανόδου του γκράφιτι στην Ελλάδα κράτησε δύο-τρία χρόνια. Από εκεί και
πέρα η κινητικότητα ήταν σχετικά υποτονική για να αρχίσει να ανεβαίνει ξανά από
το 2004. Τότε και ιδιαίτερα μετά το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων έγινε η
εμφάνιση της street art, ώστε μέχρι σήμερα, οι street art επεμβάσεις να είναι πάρα πολλές σε συγκεκριμένες περιοχές αλλά όχι τόσο διάσπαρτες
στην πόλη.
Το χαρακτηριστικό της περιόδου που διανύουμε στη χώρα μας είναι μια
πρωτοφανής προβολή της street art από τις εφημερίδες, τα φύλλα free-press και τα lifestyle περιοδικά, μέχρι τις διαφημίσεις του υφυπουργείου
Νέας Γενιάς και διαφόρων εταιριών. Ωστόσο και εξίσου εναρμονισμένα με τον
υπόλοιπο κόσμο, επανεμφανίζεται ένα μεγάλο κύμα παράνομου γκράφιτι.
Δεκαπεντάχρονοι, δεκαεφτάχρονοι και εικοσάρηδες με το μικρόβιο του τύπου που
περιπλανιέται και ζει την πόλη, την μετατρέπουν στη δικιά τους παιδική χαρά
αφήνοντας αυθόρμητα και παντού το στίγμα τους. Μαζί τους επιστρέφουν στον δρόμο
και στις ρίζες του γκράφιτι μερικοί παλαιότεροι writers και δημιουργούν ξανά με μεγαλύτερο πάθος από
ποτέ.
 |
«Όποιος θεωρεί ότι του αρέσει το γκράφιτι και η street art δεν δικαιούται να μην αποδέχεται τις υπογραφές,
τα τεράστια ασημένια ή πολύχρωμα γράμματα, τα βαμμένα παράθυρα των τρένων ή
τις επιθετικές φιγούρες.
Το tagging
και το bombing
εξακολουθούν να είναι το άλφα βήτα του γκράφιτι και να συντηρούν τον μύθο του.
Από αυτά ξεκίνησαν όλα, με αυτά γαλουχούνται οι έφηβοι writers-μελλοντικοί καλλιτέχνες
και είναι αξίες που εξασφαλίζουν τη συνέχεια της πρακτικής του.»
Ορέστης Πάγκαλος
|
 |
Έργο που προέκυψε από τη δράση «Εικαστικές
παρεμβάσεις στον Δημόσιο Χώρο 2011»
του υπουργείου Χωροταξίας και Αστικού
Περιβάλλοντος σε συνεργασία με την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών,
στον τυφλό τοίχο του δεκαόροφου ξενοδοχείου Vienna (Πειραιώς 20).
Το έργο με τίτλο «Praying for us» αποτελεί την καλλιτεχνική πρόταση του
φοιτητή της ΑΣΚΤ Παύλου Τσάκωνα
και αποτελεί μία εκδοχή του πίνακα «Χέρια που
προσεύχονται» του Άλμπρεχτ Ντίρερ,
όμως εδώ τα χέρια δεν στρέφονται για προσευχή προς
τον Θεό,
αλλά προς τα κάτω, εκεί όπου σήμερα όλα έχουν εγκαταλειφθεί.
|
 |
Το κτίριο του Πολυτεχνείου (Στουρνάρη και
Πατησίων), όπως προέκυψε μετά από την επέμβαση γκραφιτάδων τον Μάρτιο του 2015,
το οποίο δίχασε την κοινή γνώμη, αφού άλλοι το όρισαν ως βανδαλισμό και άλλοι ως επικό mural.
|
Έλληνες Καλλιτέχνες του Δρόμου και τα Έργα τους
Achilles
«Μου αρέσει η μορφή του γυναικείου προσώπου
και η νεκροκεφαλή αποτελεί δομικό στοιχείο του πρώτου.»
και η νεκροκεφαλή αποτελεί δομικό στοιχείο του πρώτου.»
********
Bleeps
«Μ’ ενδιαφέρει να μιλήσω μέσα από το πνεύμα του τόπου,
κάνοντας τις εικόνες λέξεις
και τελικά να διαβαστούν από τους ανθρώπους.»
και τελικά να διαβαστούν από τους ανθρώπους.»
********
iNO
«Η αυθεντική street art δεν προορίζεται για τα σαλόνια
αλλά για το μυαλό.»
«Στον δρόμο ένα έργο αποκτά άλλη δύναμη και πνοή.»
«Αν θέλετε να μάθετε για μια πόλη, κοιτάξτε τους τοίχους της.»
«Στον δρόμο ένα έργο αποκτά άλλη δύναμη και πνοή.»
«Αν θέλετε να μάθετε για μια πόλη, κοιτάξτε τους τοίχους της.»
********
Loaf
«Δεν ξέρω τι μπορεί να λέει ο κόσμος,
αλλά θα ήθελα τα έργα μου να προβληματίσουν και να μεταδώσουν θετικές σκέψεις.»
αλλά θα ήθελα τα έργα μου να προβληματίσουν και να μεταδώσουν θετικές σκέψεις.»
NAR (Ρώσος που ζει στη Θεσσαλονίκη)
«Δεν μου αρέσει που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν
ασχολούνται με τίποτα,
αυτό το τίποτα με ενοχλεί.
Είμαι εθισμένος με αυτά που κάνω δεν σκέφτομαι τίποτα άλλο.
Όταν βρίσκω κάποιο καινούργιο αντικείμενο (υφάσματα, κουμπιά, παιχνίδια)
το μόνο που σκέφτομαι είναι τι μπορώ να κάνω με αυτό, συνήθως έτσι μου έρχονται οι ιδέες.
Ιδέες υπάρχουν παντού γύρω μας, αρκεί να ήμαστε παρατηρητικοί.
Ο περισσότερος κόσμος έχει τα προβλήματα του,
άλλοι ασχολούνται με το πώς θα διασκεδάσουν,
άλλοι με το πώς θα εξασφαλίσουν φαγητό
κι έτσι κανείς δεν παρατηρεί γύρω του.
Για μένα διασκέδαση είναι αυτό που κάνω.»
αυτό το τίποτα με ενοχλεί.
Είμαι εθισμένος με αυτά που κάνω δεν σκέφτομαι τίποτα άλλο.
Όταν βρίσκω κάποιο καινούργιο αντικείμενο (υφάσματα, κουμπιά, παιχνίδια)
το μόνο που σκέφτομαι είναι τι μπορώ να κάνω με αυτό, συνήθως έτσι μου έρχονται οι ιδέες.
Ιδέες υπάρχουν παντού γύρω μας, αρκεί να ήμαστε παρατηρητικοί.
Ο περισσότερος κόσμος έχει τα προβλήματα του,
άλλοι ασχολούνται με το πώς θα διασκεδάσουν,
άλλοι με το πώς θα εξασφαλίσουν φαγητό
κι έτσι κανείς δεν παρατηρεί γύρω του.
Για μένα διασκέδαση είναι αυτό που κάνω.»
Sonke
«Όλα ξεκίνησαν από ένα χωρισμό. Μου είπε ένα κοφτό
«τέλος» και χάθηκε από τη ζωή μου.
Εξαφανίστηκε. Δεν μπορούσα να τη βρω. Να της μιλήσω, να την πλησιάσω.
Έτσι, άρχισα να ζωγραφίζω λουλούδια. Παντού λουλούδια.
Πολύχρωμα λουλούδια στους τοίχους της Αθήνας. Όλα αφιερωμένα σ’ εκείνη.
Ήταν ο μόνος τρόπος να της δείξω πόσο την αγαπώ….»
«Παλαιότερα, οι επισκέψεις στα τμήματα αποτελούσαν συχνό φαινόμενο.
Ευτυχώς τελευταία η κατάσταση έχει βελτιωθεί.
Ο κόσμος δείχνει να κατανοεί και να απολαμβάνει τα έργα.
Αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται για βανδαλισμό αλλά για τέχνη.»
Εξαφανίστηκε. Δεν μπορούσα να τη βρω. Να της μιλήσω, να την πλησιάσω.
Έτσι, άρχισα να ζωγραφίζω λουλούδια. Παντού λουλούδια.
Πολύχρωμα λουλούδια στους τοίχους της Αθήνας. Όλα αφιερωμένα σ’ εκείνη.
Ήταν ο μόνος τρόπος να της δείξω πόσο την αγαπώ….»
«Παλαιότερα, οι επισκέψεις στα τμήματα αποτελούσαν συχνό φαινόμενο.
Ευτυχώς τελευταία η κατάσταση έχει βελτιωθεί.
Ο κόσμος δείχνει να κατανοεί και να απολαμβάνει τα έργα.
Αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται για βανδαλισμό αλλά για τέχνη.»
http://www.protothema.gr/culture/arts/article/192579/sonke-istories-graffiti-me-loyloydia-kai-prigkipisses-/
********
Woozy
«Η τέχνη χωρίς μυστικισμό είναι διακόσμηση
εκτός εάν υπάρχει πολιτικό μήνυμα που πρέπει να σου σκάει στη μάπα.
Tα έργα μου πάντα προσπαθώ να αφήνουν ένα καλό συναίσθημα πρώτης ματιάς.
Αυτό είναι που μετράει για την public art.
Κατά τα άλλα, είναι ένα προσωπικό παιχνίδι με την πόλη που ζω και με καταπίνει τόσα χρόνια.»
εκτός εάν υπάρχει πολιτικό μήνυμα που πρέπει να σου σκάει στη μάπα.
Tα έργα μου πάντα προσπαθώ να αφήνουν ένα καλό συναίσθημα πρώτης ματιάς.
Αυτό είναι που μετράει για την public art.
Κατά τα άλλα, είναι ένα προσωπικό παιχνίδι με την πόλη που ζω και με καταπίνει τόσα χρόνια.»
 |
| στην Κίνα |
 |
| στο Λονδίνο |
********
Αλέξανδρος Βασμουλάκης
«Όλα άρχισαν με μουντζούρες στο θρανίο μου στην έκτη δημοτικού.
Οι μουντζούρες επεκτάθηκαν σε τοίχους χρησιμοποιώντας πρώτα μαρκαδόρους και
κατόπιν σπρέι.
Δεν είχα ιδέα τι ήταν αυτό που έκανα τότε, απλώς χαιρόμουν αφάνταστα να το
κάνω.
Πιστεύω πως αν ένας ενήλικος εικαστικός έχει μία τέτοια προσέγγιση στη
δουλειά του
τότε συνήθως καταφέρνει να της δίνει ποιότητα.
Η είσοδος στην ΑΣΚΤ ήρθε 10 χρόνια αργότερα.
Όσο για τη δυσκολία της μετάβασης, ήταν τεράστια.
Μου χρειάστηκαν 11 γεμάτοι μήνες καθημερινής εξάσκησης στο ελεύθερο σχέδιο
σε φροντιστήριο προετοιμασίας για τις Σχολές Καλών Τεχνών.
σε φροντιστήριο προετοιμασίας για τις Σχολές Καλών Τεχνών.
Είχε φοβερό ενδιαφέρον να ακούς και να βλέπεις πως για να σχεδιάσεις ένα
κεφάλι
θα πρέπει πρώτα να ξεχάσεις τα μάτια, τη μύτη, το στόμα και όλα τα
χαρακτηριστικά του
και να δεις μόνο τι απτικά και οπτικά σχήματα φτιάχνουν όλα αυτά.
Μετά από εντατικά μαθήματα ελεύθερου σχεδίου οι μαθητές βλέπουν τον κόσμο
διαφορετικά.
Ξεχνούν τι είναι αυτό που βλέπουν και επικεντρώνονται στο πώς αυτό φαίνεται
και ποια η σχέση του με το περιβάλλον του.
Μπαίνουν στο μαγικό κόσμο της παρατήρησης.
Εκεί, βλέπουν πως το ωραίο και το άσχημο είναι εντελώς αυθαίρετες έννοιες
οι οποίες δε βασίζονται τόσο στη μορφή αυτού που βλέπουμε αλλά στην
εμπειρική σχέση που έχουμε μαζί του.»
http://www.elculture.gr/blog/article/vasmoulakis/
 |
| στην Αμερική |
 |
| στην Κίνα |
 |
| στο Βερολίνο |
 |
| στο Τελ Αβίβ |
********
Δημήτρης Ταξής
«Δεν κοιτάμε να ανταγωνιστούμε ο ένας τον άλλο, να
"σβήσουμε τους αντιπάλους" από το χάρτη.
Αυτά τα κάνει η νεότερη γενιά, τα "γκραφιτάκια",
που σκοτώνονται ποιος θα βάψει περισσότερους τοίχους ή βαγόνια τρένων.
Για εμάς αυτά έχουν τελειώσει.
Μιλάμε πια για αισθητική επέμβαση.
Επέμβαση "για το δρόμο", και όχι "στο δρόμο".»
Αυτά τα κάνει η νεότερη γενιά, τα "γκραφιτάκια",
που σκοτώνονται ποιος θα βάψει περισσότερους τοίχους ή βαγόνια τρένων.
Για εμάς αυτά έχουν τελειώσει.
Μιλάμε πια για αισθητική επέμβαση.
Επέμβαση "για το δρόμο", και όχι "στο δρόμο".»
Φίκος
«Με κουράζει πολύ να βλέπω διαρκώς γύρω μου εικαστικά σχόλια για τα
κοινωνικοπολιτικά δρώμενα της εποχής.
Είναι το πιο εύκολο πράγμα για να ακουστεί κάποιος.
Βάζει ένα παιδάκι που υποφέρει ή έναν πολιτικό γελοιοποιημένο κι αμέσως
κάνει "σπουδαία τέχνη".
Το να ζωγραφίζεις στο δρόμο αυτά που είπαν χτες στις ειδήσεις το θεωρώ
"ζωγραφικό κουτσομπολιό", όχι επαναστατική τέχνη.
Η τέχνη για μένα οφείλει να μιλάει για διαχρονικές αξίες και αλήθειες.
Έτσι έκαναν επί χιλιάδες χρόνια μέχρι σήμερα όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί.
Κάτι θα ήξεραν.
Στην τελική, υπάρχουν και όμορφα πράγματα στη ζωή...»
http://www.iefimerida.gr/news/178372/aytos-einai-o-ellinas-street-artist-poy-anagnorizetai-se-olo-ton-kosmo-vyzantio
 |
| στην Ισπανία |
 |
| στο Μεξικό |
 |
| στην Ιρλανδία |
********
