ΤΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: 2ο ΕΔ-Α΄ Β΄ Γ΄ ΤΑΞΕΙΣ-Περιβάλλον & Καινοτομία-Δ

Η μητέρα γη

Εισαγωγή

«Ο υπέρτατος νόμος που είναι πάνω από όλους τους νόμους είναι το καλό του πλανήτη και της φύσης.» Μαχάτμα Γκάντι (1869-1948, Ινδός Πολιτικός και Πνευματικός Ηγέτης)

«Οι ενεργοί μαθητές-πολίτες μαθαίνουν να παρατηρούν την πραγματικότητα, να αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητά της, τις αλληλεπιδράσεις περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων και να συν-εκφωνούν εναλλακτικές λύσεις.» (Π.Κούρος, Πράξεις Συνεκφώνησης, 2008, Αθήνα, Futura)

Οδηγίες προς «ναυτιλομένους»

Τα θέματα εμφανίζονται σε 3 ενότητες και διανθίζονται με εικόνες, τραγούδια και βίντεο.

Προστίθεται μία ενότητα με Ερωτήσεις που μπορεί να λειτουργήσουν ως εφαλτήριο και Πηγές (link) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για περαιτέρω έρευνα:

Α/ ΑΥΤΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Β/ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ENVIRONMENTAL ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΓΗΣ ART LAND ART

Γ/ ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΕΕΣ

Δ/ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΠΗΓΕΣ

Οι μαθητές και οι μαθήτριες και των 3 τάξεων (Α,Β,Γ) επιλέγουν ανάλογα με το ενδιαφέρον τους, μελετούν, ερευνούν και εκπονούν εργασίες ατομικές και ομαδικές, διερευνητικές και εικαστικές, τις οποίες παρουσιάζουν σε οργανωμένη εκδήλωση του σχολείου με τίτλο «Η μητέρα γη».

2ο ΕΔ-Α΄ Β΄ Γ΄ ΤΑΞΕΙΣ-Περιβάλλον & Καινοτομία-Δ

Georgia O’Keeffe, 1929, The Lawrence Tree

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Δ1. Τι είναι η κλιματική αλλαγή;

Δ2. Ποια είναι η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής;

Δ3. Τίνος φαινομένου η έξαρση δημιουργεί την κλιματική αλλαγή;

Δ4. Είναι αφ’ εαυτού βλαβερό το φαινόμενο του θερμοκηπίου για τον άνθρωπο και γενικά για τη ζωή στον πλανήτη;

Δ5. Πώς εκδηλώνεται η κλιματική αλλαγή;

● Λιώσιμο των πάγων στη θάλασσα (πόλοι) και των παγετώνων στη στεριά ● Άνοδος της στάθμης της θάλασσας (εξαιτίας του λιωσίματος των παγετώνων) ● Αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του νερού των ωκεανών ● Μείωση των βροχοπτώσεων σε κάποιες περιοχές ● Αύξηση των βροχοπτώσεων σε άλλες και καταστροφικές πλημμύρες ● Πολύ ήπιοι χειμώνες σε πολλές περιοχές ● Μεμονωμένα γεγονότα ακραίου κρύου (ψύχους) σε ορισμένες περιοχές ● Περισσότεροι, συχνότεροι, βαρύτεροι καύσωνες ● Αύξηση των δασικών πυρκαγιών ● Εξαφάνιση ειδών της χλωρίδας και της πανίδας (κατάρρευση της βιοποικιλότητας)

Δ6. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής;

● Δραματική υποβάθμιση της βιοποικιλότητας (εξαφανίζονται είδη της χλωρίδας και της πανίδας, αποσταθεροποιώντας τα τροφικά πλέγματα και τα οικοσυστήματα). ● Υποβάθμιση και καταστροφή φυσικών οικοσυστημάτων που υποστηρίζουν τη ζωή στον πλανήτη μας εξαιτίας ξηρασίας, πλημμυρών, πυρκαγιών κτλ (δασικά οικοσυστήματα, τροπικά δάση, έδαφος, ωκεάνιος πυθμένας, δέλτα ποταμών κτλ). ● Η αύξηση της θερμοκρασίας του νερού των ωκεανών προκαλεί άνοδο της στάθμης τους, διότι το νερό έχει την ιδιότητα να διογκώνεται όταν θερμαίνεται, πλημμυρισμό παράκτιων (γόνιμων και παραγωγικών) πεδιάδων, εξαφάνιση ειδών της ωκεάνιαςθαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας, μείωση των αποθεμάτων ψαριών, μείωση της απασχόλησης των ψαράδων και άλλων επαγγελματιών που ζουν από τα ψάρια κ. ά. ● Αύξηση των καταστροφικών πλημμυρών από τις ραγδαίες και πολύωρες βροχοπτώσεις. ● Αύξηση των καυσώνων που γίνονται πιο συχνοί και πιο παρατεταμένοι. ● Αύξηση της έντασης και της συχνότητας των τυφώνων, κυκλώνων, ανεμοστρόβιλων και των συνεπαγόμενων καταστροφών. ● Αύξηση των δασικών πυρκαγιών. ● Λιώσιμο του μόνιμα παγωμένου εδάφους (πέρμαφροστ) και απελευθέρωση του μεθανίου που είναι εγκλωβισμένο στο παγωμένο έδαφος (το μεθάνιο είναι ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου). ● Δραματική αύξηση των οικονομικών ζημιών από τις καταστροφές σε υποδομές (δρόμοι, γέφυρες, λιμάνια κτλ). ● Οι φτωχές χώρες του Νότου γίνονται πιο φτωχές και πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή ● Αύξηση των ασθενειών, των επιδημιών και της συνεπαγόμενης θνησιμότητας ● Καταστροφή της σοδειάς γεωργικών καλλιεργειών από ξηρασία, πλημμύρες, χαλαζοπτώσεις, βαριές παγωνιές, πυρκαγιές.

Δ7. Η παρούσα κλιματική αλλαγή είναι η μοναδική που έχει συμβεί στη Γη;

Δ8. Ποιες είναι οι δύο κύριες στρατηγικές της παγκόσμιας κοινότητας έναντι της κλιματικής αλλαγής;

Δ9. Μπορούν όλα τα κράτη να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής με τον ίδιο τρόπο;

Δ10. Πώς συμβάλλουν οι πάγοι στην οικολογική ισορροπία του πλανήτη;

Δ11. Τι συνέπειες θα έχει το λιώσιμο των παγετώνων των ηπείρων για τον πλανήτη;

Δ12. Να μοιράσουμε τον πλούτο που παράγει η ανθρωπότητα ισότιμα;

Δ13. Αυτοί που δεν εργάζονται, πρέπει να παίρνουν χρήματα από το κράτος;

Δ14. Το πιο δίκαιο είναι να υπάρχει ένας συντελεστής φορολογίας για όλους, πχ. 12% για όλους;

Δ15. Ποιες είναι μερικές επιπτώσεις των εισοδηματικών ανισοτήτων στους ανθρώπους και στην κοινωνία;

Δ16. Ποιες είναι μερικές επιπτώσεις των εισοδηματικών ανισοτήτων μεταξύ κρατών στους πολίτες;

Δ17. Σημειώστε μερικές μορφές ανισότητας.

● Οικονομική ανισότητα: διαφορές μεταξύ επιπέδων εισοδήματος, περιουσιακών στοιχείων, πλούτου και κεφαλαίου, ποιότητα ζωής και εργασία. ● Κοινωνική ανισότητα: διαφορές μεταξύ της κοινωνικής κατάστασης διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων και ανισορροπίες στη λειτουργία της εκπαίδευσης, των συστημάτων υγείας (όπου υπάρχουν), της δικαιοσύνης και της κοινωνικής προστασίας. ● Πολιτιστική ανισότητα: διακρίσεις βάσει φύλου, εθνικότητας και φυλής, θρησκείας, αναπηρίας και άλλων τύπων ταυτότητας. ● Πολιτική ανισότητα: η διαφοροποιημένη ικανότητα για άτομα και ομάδες να επηρεάσουν την πολιτική και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, να επωφεληθούν από αυτές τις αποφάσεις και να αναλάβουν πολιτική δράση. ● Περιβαλλοντική ανισότητα: ανισότητα στην πρόσβαση στους φυσικούς πόρους και στα οφέλη από την εκμετάλλευσή τους, έκθεση σε ρύπανση και άλλους κινδύνους και διαφορές στην τεχνολογία που θα απέτρεπε τέτοιες απειλές. ● Ανισότητα στη γνώση: διαφορές στην πρόσβαση και σε διάφορες πηγές και τύπους γνώσης, καθώς και οι συνέπειες αυτών των ανισοτήτων. ● Χωρική ανισότητα: χωρικές και περιφερειακές ανισότητες μεταξύ κέντρων και περιφερειών, αστικών και αγροτικών περιοχών και περιοχών με περισσότερους ή λιγότερους πόρους.

Δ18. Ποια χαρακτηριστικά έχει η πολιτιστική ανισότητα;

Δ19. Ποια χαρακτηριστικά έχει η περιβαλλοντική ανισότητα;

Δ20. Ποια είναι η παγκόσμια τάση όσον αφορά τον παραγόμενο πλούτο;

Δ21. Τι μπορεί να προκαλέσει η εμβάθυνση των ανισοτήτων σε όλο τον πλανήτη;

Δ22. Η οικονομική ανισότητα αφορά μόνο κράτη;

Δ23. Ποιες είναι οι βασικές αιτίες της αύξησης των ανισοτήτων;

Δ24. Ποια σοβαρά ζητήματα (παγκόσμια ή τοπικά) μπορούν να επιλυθούν με την μείωση των ανισοτήτων;

Δ25. Ποια χώρα έχει ακόμη και σήμερα τη μεγαλύτερη εισοδηματική ανισότητα στον κόσμο;

Δ26. Ποιος κοινωνικός τομέας υποφέρει περισσότερο από τις ανισότητες;

Δ27. Τι παρενέργειες προκαλεί στους ανθρώπους η αδυναμία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας;

Δ28. Τι ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού;

Δ29. Τι είναι αυτό που μειώνει αρκετά τη φτώχεια στην Ελλάδα;