1ο ΕΔ-Γ΄ ΤΑΞΗ-ΥΓΕΙΑ&ΚΟΙΝΩΝΙΑ-Θέμα 2

1ο ΕΔ-Γ΄ ΤΑΞΗ-ΥΓΕΙΑ&ΚΟΙΝΩΝΙΑ-Θέμα 2

Θέμα 2 Φύλα, Στερεότυπα, Σχέσεις, Συμπεριφορές  

(ΟΧΙ στη βία και τις εξαρτήσεις, ΝΑΙ στην ισότητα, την ασφάλεια στη ζωή μας και στο διαδίκτυο)

 

2-0 Πηγές

Η θέση των δύο φύλων - ΣΧΕ∆ΙΑ ∆ΡΑΣΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ - 19/03/2007

http://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/5038/1446_02_ThesiDyoFilon.pdf

Οι σχέσεις των δύο φύλων: από τη μοναξιά αιώνων σε ένα καινούργιο και διαφορετικό «μαζί» της Ελισάβετ Μπαρμπαλιού (Ψυχολόγο-Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Μουσικοθεραπεύτρια, πρόεδρο και επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Συστημικής Ψυχοθεραπείας και Έρευνας (ΚΕ.ΣΥ.Ψ.Ε.) που δημιουργήθηκε το 2013)

https://psychotherapycenter.gr/%CE%BF%CE%B9-%CF%83%CF%87%CE%B5%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B4%CF%85%CE%BF-%CF%86%CF%85%CE%BB%CF%89%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CE%BF-%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%BF%CE%BD/

Συμβίωση - Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και στα δικαιώματα των προσφύγων © Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), Νοέμβριος 2014 

https://www.unhcr.org/gr/wp-content/uploads/sites/10/2019/07/Symbiosis_project_manual_final.pdf

Διαδικτυακή βία σε βάρος γυναικών και κοριτσιών, Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE)

file:///C:/Users/douk/Downloads/ti_pubpdf_mh0417543eln_pdfweb_20171026164000.pdf

ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ, ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΓΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ

https://medinstgenderstudies.org/wp-content/uploads/Textbook-GR.pdf

Βιωματικές Δράσεις, Μαρία Δουκάκη, 15^ο Γυμνάσιο Περιστερίου, Σχ.Έτος 2015-16

https://taeikastikastinekpedeysi.blogspot.com/p/2014-2015-7.html

Το Κέντρο Διοτίμα είναι Μη Κερδοσκοπικός φορέας με προφίλ γυναικείας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης. Δημιουργήθηκε το 1989 κατόπιν πρωτοβουλίας ομάδας γυναικών με διαφορετικές επιστημονικές προελεύσεις. Κατά την πολυετή δράση έχουν σταθερά επιδιώξει τη συστηματική ανάδειξη και αντιμετώπιση των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής.

https://diotima.org.gr/

2-1 Εισαγωγή

Οι στερεότυπες κοινωνικές αντιλήψεις για τα δύο φύλα και οι διακρίσεις και ανισότητες που προκύπτουν σε βάρος των γυναικών ελάχιστα οφείλονται ή δικαιολογούνται από τις βιολογικές διαφορές των δύο φύλων. Αντίθετα πρόκειται για ένα κοινωνικό-πολιτισµικό δηµιούργηµα που διαιωνίζει και αναπαράγει τις στερεότυπες κοινωνικές αντιλήψεις για τα δύο φύλα µέσω της διαδικασίας της κοινωνικοποίησης των ατόµων. 

2-2 Μαθαίνουμε για.. Αυτομέριμνα/ Ενσυναίσθηση και Ευαισθησία/ Πολιτειότητα/ Ασφαλής Πλοήγηση στο Διαδίκτυο/ Προστασία από Εξαρτητικές Συμπεριφορές στις Τεχνολογίες

 

Α) Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

Οι ρόλοι των δύο φύλων δεν προέκυψαν αυθαίρετα αλλά δηµιουργήθηκαν και στηρίχθηκαν επάνω στη θέση που κατείχαν τα δύο φύλα, αρσενικό και θηλυκό, από την αρχαιότητα ακόµη έως και σήµερα. Σε όλες τις κοινωνίες και τους αιώνες οι άνθρωποι θεωρούσαν ότι τα αρσενικά και τα θηλυκά είναι διαφορετικά αφού κατ' αρχάς διαφέρουν ανατοµικά αλλά και ποιοτικά, στο πνεύµα, στην ψυχή και στις ικανότητες! ∆ιάχυτη ήταν η άποψη ότι δεν είναι δυνατόν να κάνουν τα ίδια πράγµατα ούτε να σκέφτονται µε τον ίδιο τρόπο. Η θέση των δύο φύλων από την εµφάνιση του ανθρώπου και µετά έχει υποστεί αρκετές αλλαγές µέχρι να φτάσει στη σηµερινή πραγµατικότητα.

Ξεκινώντας από τους πρώτους ανθρώπους είναι βέβαιο πως δεν κατανοούσαν τη σχέση ανάµεσα στη σεξουαλική επαφή και τη γέννηση. Οι άνδρες που γίνονταν πατέρες δεν είχαν καµία απόδειξη ότι αυτό το γεγονός ήταν το αποτέλεσµα της σεξουαλικής τους επαφής µε κάποια γυναίκα. Έτσι για πολλά χρόνια οι γυναίκες είχαν σαφέστατα µεγαλύτερη εξουσία απέναντι στους άντρες, αφού αυτές θεωρούνταν οι µοναδικές υπεύθυνες για αυτό το «θαύµα» της ικανότητας τους να δίνουν ζωή.

Αυτή η θηλυκή αναπαραγωγική δύναµη δηµιουργούσε στον πρωτόγονο άνθρωπο ένα πλήθος από αντιφατικά συναισθήµατα. Από τη µια σεβασµό, δέος, υποταγή αλλά και αµφιβολία αφού δεν µπορούσε να κατανοήσει την αντίφαση στο ότι η γυναίκα δίνει ζωή και από την άλλη χάνει ζωή µε την έµµηνο ρύση. Στο µυαλό του πρωτόγονου ανθρώπου το πρώτο συνδέθηκε µε το καλό και το δεύτερο µε το κακό. Έτσι το θηλυκό αποτέλεσε την πηγή του καλού και του κακού. Αυτή η αντίληψη ρίζωσε στο µυαλό των ανθρώπων, µε το πέρασµα των χρόνων εδραιώθηκε και έγινε ταµπού που επιβιώνει ακόµη και σήµερα, καθορίζοντας σε µεγάλο βαθµό την κοινωνική στάση απέναντι στις γυναίκες.

Όταν έγινε γνωστός ο ρόλος του άντρα στην αναπαραγωγή οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Η εξουσία και το κύρος της γυναίκας µειώθηκαν και ο άντρας απέκτησε τη µεγαλύτερη εξουσία από τα δύο φύλα. Αποτέλεσµα τούτου και για χάρη της εξασφάλισης της πατρότητας ήταν να περιορίσουν τη σεξουαλική ελευθερία των γυναικών χωρίς βέβαια να ισχύει το ίδιο και για τους άντρες, φαινόµενο που διατηρείται µέχρι και σήµερα. Έτσι γεννήθηκε η πατριαρχία για να εξυπηρετήσει την περιθωριοποίηση της γυναίκας κάτω από τον πλήρη έλεγχο των ανδρών.

Την τέταρτη χιλιετία στη Μέση Ανατολή, όπου άνθησε ο πολιτισµός των Σουµέριων, η πολυανδρία ήταν κάτι το πολύ συνηθισµένο. Όμως ένας Σουµέριος βασιλιάς έβαλε τέλος στην πολυανδρία και αντέστρεψε τα έθιµα του γάµου καθιερώνοντας ως απόλυτο ανδρικό πρότυπο τον σύζυγο που µπορούσε να παντρευτεί πολλές γυναίκες.

Γύρω στο 1700 π.Χ. ένας άλλος λαός της Μέσης Ανατολής οι Βαβυλώνιοι µέσω του βασιλιά τους καθιέρωσαν τον Κώδικα του βασιλιά Χαµουραµπί. Σύµφωνα µε αυτόν τον κώδικα α) µια γυναίκα µπορούσε να χωρίσει µόνο στην περίπτωση που είχε σκληρό σύζυγο β) ένας άντρας µπορούσε να παντρευτεί µια δεύτερη γυναίκα αν η πρώτη δεν µπορούσε να κάνει παιδιά γ) ο σύζυγος µπορούσε να είναι άπιστος προς τη γυναίκα του χωρίς να τιµωρείται δ) αν ο σύζυγος αποπλανούσε ένα αθώο νέο κορίτσι η τιµωρία ήταν αποκεφαλισµός ε) για τις γυναίκες η διάπραξη απιστίας συνεπαγόταν αυστηρή τιµωρία (η γυναίκα έπρεπε να «φασκιωθεί», να δεθεί σφιχτά και να ριχτεί στο ποτάµι για να πνιγεί και μόνο αν η απιστία της γυναίκας οφειλόταν σε παραµέληση του συζύγου της ο νόµος ήταν πιο επιεικής, αφού την έριχναν µεν στο ποτάµι αλλά δεν την έδεναν, δίνοντάς της μια ευκαιρία να σωθεί).

Ο κώδικας του βασιλιά Χαµουραµπί επηρέασε σηµαντικά τους νόµους του λαού των Εβραίων, τρεις χιλιάδες χρόνια πριν το έθνος του Ισραήλ. Και σε αυτήν την ιστορική περίοδο α) η απιστία αποτελούσε σοβαρότατο αµάρτηµα (αυτό φαίνεται από την 7η εντολή: «Ου µοιχεύσεις») β)  οι γυναίκες είχαν ελάχιστα δικαιώµατα, µικρή ιδιοκτησία, ο προορισµός τους ήταν να γίνουν σύζυγοι και µητέρες. γ) Οι άντρες κυριαρχούσαν και είχαν σχεδόν απόλυτη εξουσία επιβάλλοντας τις απόψεις τους για κάθε ζήτηµα.

Με τον Χριστιανισµό εδραιώθηκε ακόµη περισσότερο η θέση της γυναίκας ως µητέρας στην κοινωνία. Η ενσάρκωση της Παναγίας ως µητέρας είναι ίσως η πιο θετική εικόνα για τις γυναίκες. Τα κοσµητικά επίθετα που χρησιµοποιούνται για να προσφωνήσουν την Παναγία ισοδυναµούν µε τις αρετές που πρέπει να συγκεντρώνει η γυναίκα, και έτσι το πατριαρχικό σύστηµα εξουσίας ενσωµατώνοντας τις αξίες του χριστιανισµού καθιέρωσε τον ρόλο της µητέρας ως τον υπέρτατο ρόλο των γυναικών.

Ακολούθησε η ταξινόµηση της πραγµατικότητας µε βάση τα φύλα και καθορίστηκε η απόλυτη ταύτιση του άντρα µε τον πολιτισµό και της γυναίκας µε τη φύση.

Για αιώνες, οι κοινωνικές θέσεις, οι ρόλοι και κατ’ επέκταση οι αρμοδιότητες των δύο φύλων ήταν κατανεμημένες και διαιρεμένες σε δύο ξεχωριστές σφαίρες δραστηριοτήτων: Οι άνδρες, ως πατριάρχες, κατείχαν την εξουσία της δημόσιας σφαίρας ενώ οι γυναίκες περιορίζονταν στην ιδιωτική, γεγονός που οριοθετούσε και όριζε τις μεταξύ τους σχέσεις. Πιο συγκεκριμένα, οι άνδρες βρίσκονταν στο υψηλότερο σκαλοπάτι της κοινωνικής ιεραρχίας, απολαμβάνοντας περισσότερα δικαιώματα και προνόμια σε σχέση με τις γυναίκες, καθώς είχαν άμεση πρόσβαση στην πολιτική, στην παραγωγή και στην εκπαίδευση. Ακόμη και στην ιδιωτική σφαίρα όμως, η οποία εθεωρείτο ότι «ανήκε» στις γυναίκες, την πρωτοκαθεδρία την είχαν οι άνδρες, που μέσα από τον ρόλο του pater familias έλεγχαν και αποφάσιζαν για όλα τα ζητήματα του σπιτιού, από τα οικονομικά μέχρι τη συμπεριφορά των παιδιών και των συζύγων τους.

Με την εκβιομηχάνιση των κοινωνιών το σκηνικό άρχισε να μεταβάλλεται άρδην, καθώς στην επιφάνεια ήρθε η πολυπλοκότητα μιας νέας τάξης πραγμάτων, με καινούργιες θέσεις εργασίας και κατ’ επέκταση νέους ρόλους, νόρμες και αξίες. Εξαιτίας των πολέμων (Α΄ και Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος) πρόεκυψαν ανάγκες για φτηνό εργατικό δυναμικό, κενό που γέμισαν οι γυναίκες βγαίνοντας μαζικά στην παραγωγή.

Την εικόνα των αλλαγών πλαισίωσε το γυναικείο κίνηµα του φεμινισμού, το οποίο εμφανίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, επεκτάθηκε, θεµελιώθηκε το 19° και µαζικοποιήθηκε τον 20°, διεκδικώντας ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους άνδρες, αξιώσεις που σταδιακά εξαπλώθηκαν στην παιδεία, στην έμμισθη εργασία, στη γενετήσια ζωή, προωθώντας σημαντικές μεταβολές στη σχέση των δύο φύλων.

Στη σηµερινή εποχή οι Ευρωπαίες και Αµερικανίδες γυναίκες τόσο οικονοµικά όσο και θεσµικά βρίσκονται σαφώς σε πλεονεκτικότερη θέση από τις γυναίκες στην Ινδία, το Ισραήλ ή την Τουρκία χωρίς όµως αυτό να σηµαίνει ότι οι Ευρωπαίοι και Αµερικάνοι άνδρες τις θεωρούν και τις αντιµετωπίζουν ως ισότιµες µε αυτούς.

Στη χώρα μας οι κοινωνικές αλλαγές άργησαν να έρθουν εξαιτίας της επί τέσσερις αιώνες κυριαρχίας της οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά και των αέναων πολέμων που ακολούθησαν και μάστισαν τον τόπο. Μέσα σε τόσο δυσμενείς συνθήκες, όπου η επιβίωση αποτελούσε προτεραιότητα, το μορφωτικό επίπεδο των Ελλήνων παρέμενε χαμηλό, ενώ τα αυστηρά παραδοσιακά ήθη καθόριζαν τους ρόλους των δύο φύλων. Το αποτέλεσμα ήταν η αδιαμφισβήτητη διατήρηση και διαιώνιση των διαφυλικών ανισοτήτων. Η συνταγματική κατοχύρωση της ισότητας των φύλων έγινε μόλις το 1975 με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι νομοθετικές αλλαγές που ακολούθησαν, το 1983, αφορούσαν αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο περιλαμβάνοντας ρυθμίσεις, όπως την κατάργηση της προίκας, την από κοινού συμφωνία των μελλόνυμφων για τη σύναψη γάμου, τη μη υποχρεωτική μεταβολή στο επώνυμο της συζύγου, την επιλογή του επιθέτου των παιδιών τους κ.ά.

Β) ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

Με έρευνες που έγιναν σχετικά με τα στερεότυπα χαρακτηριστικά που αποδίδονται στα δύο φύλα, βρέθηκε ότι: α) τα περισσότερα από τα χαρακτηριστικά που αποδίδονται στο ανδρικό στερεότυπο αξιολογούνται ως θετικά συχνότερα από τα γυναικεία χαρακτηριστικά. β) το σύνολο των αντρικών χαρακτηριστικών που αξιολογούνται θετικά συνεπάγονται επιβολή, ορθολογισµό και ικανότητα ενώ τα αντίστοιχα θετικά χαρακτηριστικά των γυναικών φανερώνουν αγάπη, στοργή και συναισθηµατισµό. γ) τα στερεότυπα των φύλων εξακολουθούν να επικρατούν ανεξάρτητα από την ηλικία, το θρήσκευµα, το φύλο, την οικογενειακή κατάσταση και το µορφωτικό επίπεδο των ατόµων.

Μια άµεση συνέπεια των στερεότυπων χαρακτηριστικών της προσωπικότητας που αποδίδονται στα δύο φύλα αφορά στο διαχωρισµό των επαγγελµάτων και των θέσεων εργασίας µε βάση το φύλο. Έτσι, τα επαγγέλµατα που θεωρούνται «γυναικεία» προϋποθέτουν χαρακτηριστικά προσωπικότητας που στερεότυπα αποδίδονται στις γυναίκες και που εµπεριέχονται στο ρόλο της συζύγου, της νοικοκυράς και της µητέρας και θα µπορούσαν να χαρακτηριστούν ως επαγγέλµατα προσφοράς υπηρεσιών και παροχής φροντίδας προς τους άλλους και βασίζονται στην εκ φύσεως ανάγκη, σύµφωνα πάντα µε τα στερεότυπα, της γυναίκας να προσφέρει στους άλλους φροντίδα από την ευαισθησία της για τις ανάγκες των άλλων. Μερικά από τα στερεότυπα τυπικά γυναικεία επαγγέλµατα είναι: κοινωνική λειτουργός, νηπιαγωγός, δασκάλα, γραµµατέας, νοσοκόµα, µαία, πωλήτρια, ρεσεψιονίστ, τηλεφωνήτρια, κοµµώτρια, καθαρίστρια, µοδίστρα κ.ά. Τα επαγγέλµατα που θεωρούνται «αντρικά» προϋποθέτουν χαρακτηριστικά προσωπικότητας που στερεότυπα αποδίδονται στους άντρες και χαρακτηρίζονται από το κύρος που προσδίδουν, την κοινωνική αναγνώριση αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει κάποιος για να τα ασκήσει όπως είναι η ευστροφία, η δηµιουργικότητα, η έµφυτη κλίση στις επιστήµες, η µυϊκή δύναµη και γενικά όλα τα στερεότυπα χαρακτηριστικά που αποδίδονται στους άντρες. Μερικά από τα στερεότυπα αντρικά επαγγέλµατα είναι: µαθηµατικός, πολιτικός µηχανικός, γιατρός, δικηγόρος, πολιτικός, αρχιτέκτονας, πιλότος, επιστήµονας, διευθυντής εταιρείας, στέλεχος επιχείρησης, οδηγός λεωφορείου, δικαστής, δήµαρχος κ.ά.

Στη σηµερινή εποχή πολλές γυναίκες έχουν εισχωρήσει σε επαγγέλµατα που θεωρούνταν ως αντρικά, όπως του γιατρού, του δικηγόρου, του µηχανικού, του αρχιτέκτονα, του πολιτικού. Πολύ συχνά όµως καταλαµβάνουν ιεραρχικά κατώτερες θέσεις από τους άντρες. Έτσι για παράδειγµα, οι γυναίκες γιατροί ειδικεύονται περισσότερο ως παιδίατροι, µικροβιολόγοι ή ψυχίατροι παρά ως χειρούργοι ή µαιευτήρες. Οι γυναίκες δικηγόροι πιο συχνά γίνονται συµβολαιογράφοι ή αναλαµβάνουν υποθέσεις διαζυγίων ενώ πολύ σπάνια γίνονται ποινικολόγοι ή δικαστικοί. Οι γυναίκες µηχανικοί ή αρχιτέκτονες αναλαµβάνουν την εκπόνηση κυρίως σχεδίων για κατοικίες παρά για µεγάλα έργα, γέφυρες ή εργοστάσια. Ακόµη και σε χώρους όπου παραδοσιακά υπερέχουν τα ποσοστά των γυναικών όπως είναι ο χώρος της εκπαίδευσης πάλι οι θέσεις που κατέχουν οι γυναίκες είναι κατώτερες ιεραρχικά. Ενώ σχεδόν πάντα υπερέχουν αριθµητικά οι γυναίκες δασκάλες από τους άντρες ωστόσο οι άντρες γίνονται συνήθως διευθυντές του σχολείου ή αναλαµβάνουν τις µεγαλύτερες τάξεις ενώ οι γυναίκες τις µικρότερες τάξεις. Αξιοσηµείωτο είναι το παράδειγµα της πολιτικής όπου ενώ οι γυναίκες ασφαλώς έχουν αποκτήσει δικαίωµα ψήφου αλλά και το δικαίωµα να εκλέγονται εδώ και αρκετά χρόνια, ωστόσο η συµµετοχή τους στην πολιτική ζωή του τόπου είναι σε χαµηλά ποσοστά.

Γ) Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΣΗΜΕΡΑ

Το πέρασμα των ζευγαριών, από το παραδοσιακό πατριαρχικού τύπου «σχετίζεσθαι» σε ένα πιο ισότιμο και συντροφικό «μαζί», συνοδεύτηκε με σύγχυση στους ρόλους και δυσλειτουργίες στη μεταξύ τους επικοινωνία. Οι συγκρούσεις και οι προστριβές στις διαπροσωπικές σχέσεις, που αφορούσαν θέματα αυτονομίας, εμπιστοσύνης, αλληλοσεβασμού, ισότιμου καταμερισμού ευθυνών, επικοινωνίας και προσδοκιών, εξέφραζαν κατ’ ουσίαν σημαντικές αναθεωρήσεις σε βαθιές αξίες και «πιστεύω».

Στην ελληνική κοινωνία η αποδόμηση των παραδοσιακών αξιών στη σχέση των δύο φύλων αποτυπώθηκε στις εναλλακτικές μορφές συμβίωσης (π.χ. ελεύθερη συμβίωση χωρίς γάμο), στον ολοένα αυξανόμενο αριθμό διαζυγίων και κατ’επέκταση μονογονεϊκών οικογενειών, στις οικογένειες δεύτερου γάμου κτλ. Ο σκοπός της ύπαρξης της οικογένειας αναθεωρήθηκε κι αυτό οδήγησε στον επαναπροσδιορισμό των ρόλων των δύο φύλων και των αρμοδιοτήτων τους.

Πιο συγκεκριμένα, η κοσμοθεωρία της παραδοσιακής οικογένειας που στηρίχτηκε στην πεποίθηση ότι ο γάμος και η απόκτηση παιδιών είναι ο προορισμός του ανθρώπου, έδωσε τη σκυτάλη στην πυρηνική οικογένεια, η οποία αποκτούσε νόημα ύπαρξης μέσα από το παιδί, για να μεταβούμε στο σύγχρονο ζευγάρι, το οποίο θεωρεί ότι σκοπός του γάμου είναι η δημιουργία μιας καλής λειτουργικής σχέσης.

Παρατηρούμε όμως πως, ενώ οι γυναίκες εισέρχονται στην κοινωνία με διαφορετικό ρόλο, ως μορφωμένες και εργαζόμενες, έχοντας την ευκαιρία να παίρνουν αναγνώριση ή να βρίσκουν την αυτοπραγμάτωση με διαφορετικούς πλέον τρόπους, συνεχίζουν να διεκδικούν σθεναρά την αποκλειστική σχέση με τα παιδιά τους παραγκωνίζοντας, πολλές φορές, τον άνδρα τους μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν τον ρόλο τους. Από την άλλη οι άνδρες, οι οποίοι συμφωνούν με την ισότητα των φύλων, στην πράξη θεωρούν τη φροντίδα των παιδιών και του νοικοκυριού αποκλειστικές ευθύνες των γυναικών. Επίσης, οι άνδρες, έχοντας εκπαιδευτεί να αντιμετωπίζουν μόνοι τους τις δύσκολες καταστάσεις της ζωής τους και να αποφασίζουν εκείνοι για όλα, μπροστά στα νέα δεδομένα της ισότιμης συμβίωσης και των ανατροπών, όπου πολλές φορές οι γυναίκες βρίσκονται σε ανδρικούς μέχρι πρότινος ρόλους, νιώθουν σαστισμένοι καθώς καλούνται να αναλάβουν, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ρόλους και ευθύνες για τις οποίες δεν είχαν προετοιμαστεί.

Η περίοδος που διανύουμε, παρά τις δυσκολίες, τις αντιφάσεις και τις αντιξοότητες που κουβαλάει, καλλιεργεί και εξομαλύνει ένα κλίμα συμφιλίωσης και συγκερασμού των διαφορετικών οπτικών των δύο φύλων. Οι άνδρες, έχοντας βιώσει τη φεμινιστική επανάσταση, ξεκίνησαν να προβληματίζονται για τις ίδιες τους τις ανδρικές αξίες, ενώ έμαθαν να ανακαλύπτουν ομοιότητες, κοινές συγκινήσεις με το άλλο φύλο, κάτι που τους ήταν αδιανόητο σε άλλες εποχές. Οικειοποιούνται τις «γυναικείες αξίες», όπως την αγάπη, την ειρήνη, την τρυφερότητα ενώ απορρίπτουν τις λεγόμενες ανδρικές.

Τα δύο φύλα διαμορφώνουν από κοινού το νέο «μαζί», με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι απαλλαγμένο από τις κληρονομιές του παρελθόντος. Αναγκαία προϋπόθεση είναι να αφουγκράζονται ο ένας τις ανάγκες του άλλου, να σέβονται εκατέρωθεν την ατομικότητα και τη διαφορετικότητά τους αξιοποιώντας τις ικανότητες και τα χαρίσματά τους. Με αυτόν τον τρόπο εμπλουτίζεται η σχέση και ενδυναμώνεται η αρμονική συμβίωση.

 

 

Δ) ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΣΧΕΤΙΚΟ ΜΕ ΤΑ ΦΥΛΑ

Κοινωνικό φύλο: αναφέρεται στις κοινωνικές διαφορές, ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται όλες οι κοινωνικές συμπεριφορές και τα κοινωνικά χαρακτηριστικά, οι νόρμες και οι δραστηριότητες, που η εκάστοτε κοινωνία μιας δεδομένης ιστορικής περιόδου αποδίδει ως «τυπικά» στη γυναίκα και τον άνδρα.

Σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψη, θεωρείται ότι αυτές οι συμπεριφορές και τα χαρακτηριστικά εκπορεύονται «φυσικά» από το βιολογικό φύλο (sex). Αυτό όμως δεν ισχύει. Αντίθετα συγκροτούνται και επιβάλλονται από την κοινωνία. Οι κανόνες του κοινωνικού φύλου, αν και βαθιά ριζωμένοι σε κάθε κουλτούρα, επιδέχονται διαρκούς τροποποίησης αλλά και κριτικής αμφισβήτησης, ενώ παρουσιάζουν μεγάλο εύρος τόσο μέσα στην ίδια όσο και σε διαφορετικές κουλτούρες.

 

Βιολογικό φύλο: αποτελεί το σύνολο των βιολογικών χαρακτηριστικών (π.χ. γονάδες, φυλετικά χρωμοσώματα, ορμόνες, εσωτερικά και εξωτερικά γεννητικά όργανα) που αξιοποιούνται από την ιατρική κοινότητα για να αναθέσουν σε ένα άτομο το φύλο κατά τη γέννηση του. Το βιολογικό φύλο αναφέρεται και καλύπτει όλη την ποικιλία καταστάσεων, εκ των οποίων συνηθέστερες είναι η θηλυκή (π.χ. κόλπος, κλειτορίδα, ΧΧ χρωμοσώματα, ανάπτυξη στήθους κλπ) και η αρσενική (π.χ. πέος, όρχεις, ΧΥ χρωμοσώματα κλπ). Κάποια άτομα δεν αποδέχονται την έννοια του βιολογικού φύλου και κάνουν λόγο μόνο για βιολογικά-ανατομικά χαρακτηριστικά.

 

Ταυτότητα φύλου: αναφέρεται στον ατοµικό και εσωτερικό τρόπο που βιώνεται το κοινωνικό φύλο από κάθε άτοµο και που µπορεί να συµπίπτει ή όχι µε το αποδοθέν κατά τη γέννησή του φύλο.

 

Έκφραση φύλου: αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους ένα άτομο εκδηλώνει αρρενωπότητα, θηλυκότητα ή άλλες έμφυλες συμπεριφορές στο κοινωνικό επίπεδο. Έκφραση φύλου αποτελούν χαρακτηριστικά όπως το χτένισμα, το ντύσιμο ή η κινησιολογία ενός ατόμου.

Ε) ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ

Η έμφυλη βία πλήττει στη συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες και νεαρά κορίτσια, αλλά και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Περιλαμβάνει οποιαδήποτε επιβλαβή πράξη, κατά της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητάς τους. Διακρίνεται από τις άλλες μορφές βίας καθώς πηγάζει από την ιστορικά διαπιστωμένη ανισότητα στις σχέσεις κοινωνικής ισχύος-εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών, η οποία οδήγησε στην κυριαρχία των ανδρών επί των γυναικών και στις διακρίσεις σε βάρος τους.

Η έμφυλη βία προκαλεί σωματικά, σεξουαλικά ή ψυχικά τραύματα. Στο ακρότατο όριο της μπορεί να οδηγήσει σε γυναικοκτονία. Ακόμη και οι απειλές τέτοιων πράξεων, ο εξαναγκασμός ή η στέρηση ελευθερίας αποτελούν έμφυλη βία.

Η έμφυλη βία σε όλες της τις μορφές συνιστά ποινικό αδίκημα (συχνά κακουργηματική πράξη) και τιμωρείται αυστηρότατα από την ελληνική νομοθεσία. Μάλιστα με την επικύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης από την Ελλάδα (2018), αποτυπώνονται πλέον με συστηματοποιημένο τρόπο και ποινικοποιούνται μορφές έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, που ως τώρα δεν αναγνωρίζονταν νομικά ως τέτοιες.

 

2-2Ε-1 «The REDress Project» της Τζέιμι Μπλακ

Τα κόκκινα φορέματα: Ένα σύμβολο για τις γυναίκες που αγνοούνται και δολοφονούνται - Μια καλλιτεχνική εγκατάσταση που υπενθυμίζει τα τραγικά ποσοστά των ιθαγενών γυναικών που αγνοούνται ή έχουν δολοφονηθεί της Αργυρώς Μποζώνη (Δημοσιογράφος), 10.4.2021

https://www.lifo.gr/culture/eikastika/ta-kokkina-foremata-ena-symbolo-gia-tis-gynaikes-poy-agnooyntai-kai-dolofonoyntai

Έξω από το Touchstones Museum of Art and History, στον κήπο και στον χώρο κοντά στο Δημαρχείο της πόλης Νέλσον, στον Καναδά, οι περαστικοί στέκονται για να δουν πιο προσεκτικά τα κόκκινα φουστάνια που κρεμασμένα από κλαδιά δέντρων ανεμίζουν με κάθε φύσημα του αέρα. Κάποια είναι φουστάνια «καλά» και άλλα πολυφορεμένα, είναι φουστάνια που έχουν φορέσει μεγάλες γυναίκες ή και πιο νέες, ιθαγενείς του Καναδά, από τις οποίες πολλές εξαφανίστηκαν ή δολοφονήθηκαν.

Τα κόκκινα φουστάνια είναι μια καλλιτεχνική εγκατάσταση, μια πολιτική επισήμανση δημόσιας τέχνης της Τζέιμι Μπλακ. Η καλλιτέχνης εμπνεύστηκε το έργο από μια διαδήλωση που είχε δει στην Μπογκοτά, το 2010, με γυναίκες που είχαν σε λίστα τα δολοφονημένα και αγνοουμένα μέλη των οικογένειών τους και φορούσαν κόκκινα φορέματα για να τραβήξουν την προσοχή. Το μουσείο ελπίζει ότι αυτό το σημαντικό έργο θα φέρει στην επικαιρότητα τη συνεχιζόμενη τραγωδία των γυναικών και των κοριτσιών που δεν αφορά μόνο το φύλο τους αλλά και την ουσία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

2-2Ε-1-3video 2,38sec, The REDress Project

https://www.youtube.com/watch?v=lH7FuxzrFvs

 

2-2Ε-2 «Το όνομά μου είν’ το δικό σου» του Σπύρου Γραμμένου

2-2Ε-2-1τραγούδι 3,12sec, 11 & κάτι - Γυναικοκτονία

Το όνομά μου είν’ το δικό σου

11ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου Κρήτης

Πρόγραμμα: Σχολεία - Πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Μουσική: Σπύρος Γραμμένος

Διασκευή στίχων: 11 & κάτι

https://www.youtube.com/watch?v=DTxIkMll13U&ab_channel=11%26%CE%BA%CE%AC%CF%84%CE%B9

 

2-2Ε-3 «8 Μαρτίου: Ημέρα της Γυναίκας»

2-2Ε-3-1τραγούδι 2,34sec, Όλες απαντάμε αν αγγίξεις μία

Όλες απαντάμε αν αγγίξεις μία : Φεμινιστικό τραγούδι πορεία 8 ΜΑΡΤΗ

Μουσικό δρώμενο από την Ανοιχτή Ορχήστρα λίγο πριν την πορεία με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας στο Σύνταγμα.

Το Μουσικό σχολείου στο Ίλιον και οι μαθήτριές του δείχνουν τον δρόμο ενάντια στη έμφυλη βία.

https://www.youtube.com/watch?v=zGUWCqJ2rLg&ab_channel=dreamer

 

2-2Ε-4 «11 Οκτωβρίου: Ημέρα Κοριτσιού»

2-2Ε-4-1video 2,57sec, Freedom-International Day of the Girl

Αυτή η ταινία, από τη σκηνοθέτιδα MJ Delaney όπου ακούγεται το κομμάτι Freedom της Beyoncé, μας καλεί να δράσουμε για κάποιες από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια όπως η εκπαίδευση, ο γάμος παιδιών και η απειλή βίας.

https://www.youtube.com/watch?v=3BMgV8jj9IU

2-2Ε-5 «Γιατί δεν μας πρόσεξαν οι μαμάδες μας;» της Όλγας Στέφου, 24-1-2021

https://www.epohi.gr/article/37975/giati-de-mas-prosexan-oi-mamades-mas?fbclid=IwAR0qPFxK4ogpesRCMykh85Gi0HZ9JFCryQvhTH9JOPaJtsjzNix1J9ZyFyo

Είμαστε η γενιά των γυναικών που μιλάνε. Μιλάμε δημόσια: Έχω βιαστεί, έχω κακοποιηθεί. Μιλάμε ανοιχτά, δυνατά. Ενωνόμαστε η μία με την άλλη, βοηθάμε. Φτιάχνουμε «συνάξεις». Όχι ότι είναι ξαφνικά η ζωή μας σαν λιβάδι με παπαρούνες, σε καμία περίπτωση. Αλλά, τουλάχιστον, πλέον μιλάμε περισσότερο. Μετά την αποκάλυψη της Σοφίας Μπεκατώρου, είδα πολλές αντίστοιχες παραδοχές. Συνοδευόμενες από τις γνωστές κακοήθειες (και από τα δύο φύλα): Γιατί μιλάει τώρα, τι έχει να κερδίσει, σιγά τα ωά κλπ. Δεν πέσαμε, δα κι από τα σύννεφα. Ίσως και να έχουμε πια συνηθίσει. Αλλά αυτό που μου τρώει το μυαλό όλες αυτές τις μέρες, είναι οι μανάδες μας. Γιατί δε μας πρόσεξαν οι μαμάδες μας;

Είναι ξαφνικά σαν να βλέπουμε τώρα ένα ξέσπασμα βίας, που δεν είχαμε ποτέ ακούσει μεγαλώνοντας. Δε γνωρίζω καμία γυναίκα που να μην έχει υποστεί κάποια παρενόχληση κι όμως, ποτέ δεν άκουσα από τη μαμά, τις θείες μια ιστορία εντελώς δική τους. Όταν ήρθε σε εμένα η βία, μίλησα αμέσως -δεν ξέρω γιατί δεν το σκέφτηκα δεύτερη φορά, συνήθως παίρνει χρόνο. Το οφείλεις, άλλωστε, για να αντιληφθείς καλύτερα το τραύμα.

Και τότε άνοιξε ο ασκός του Αιόλου: Οι γυναίκες μου της προηγούμενης γενιάς, αυτές που μεγάλωσα κοντά τους, είχαν κι από μία ιστορία να πούνε που έμοιαζε με τη δική μου. Όχι, δεν έχω ακούσει από καμία πώς βιάστηκε, αλλά μου είπαν για τους ξυλοδαρμούς. Είχα και τα δύο πάνω μου. Ήταν σα να μου βάζουν βάλσαμο στην πληγή. Με τα χρόνια, από τις φίλες, από τις ιστορίες μάθαινα πράγματα, εικόνες ενδοοικογενειακής βίας -πόσα και πόσα σπίτια! Όμως ειδικά τώρα, ειδικά αυτές τις μέρες, δεν μπορώ να φέρω στο μυαλό μου καμία μαμά που να έχει βιαστεί. Να το έχει πει, δηλαδή. Να έχουμε μάθει μια τέτοια ιστορία.

Κι όμως, τις ίδιες μέρες μία προς μία λέμε μικρές, πικρές ιστορίες. Πώς βιαστήκαμε. Από τη μία φεύγει το βάρος, από την άλλη νιώθεις κι αυτή την ευθύνη απέναντι στις γυναίκες που δεν έχουν βρει ακόμα τον τρόπο να φωνάξουν. Οπότε, πώς γίνεται εμείς να είμαστε τόσες πολλές με τα λεηλατημένα σώματα, αλλά μία γενιά πριν, οι μαμάδες μας να μην είχαν τη δική μας μοίρα; Δεν ξέρω τι άλλαξε. Μάλλον, ξέρω πολλές πιθανές απαντήσεις. Μιλάμε πιο ανοιχτά, έχουμε χειραφετηθεί περισσότερο, η διασημότητα των περιπτώσεων κακοποίησης βοηθά τα θύματα να νιώσουν ότι ανήκουν σε ένα σύνολο πιο ευρύ. Οι μαμάδες μας, όμως, δε μιλούσαν όσο εμείς. Αναρωτιέμαι τώρα πώς άντεξαν το τραύμα, αν ένιωθαν ντροπή, αν την κουβαλάνε ακόμα. Αναρωτιέμαι, επίσης, μήπως δεν μιλούσαν μεταξύ τους, μήπως δεν ήξεραν καν πόσο συχνά και πόσο πολύ βιάζονται οι γυναίκες γύρω τους. Μήπως ένιωθαν μόνες. Θύμωσα λίγο. Γιατί δε μας προστάτεψαν; Γιατί δε μας είπαν τις δικές τους ιστορίες;  Δε θα κρύψω ποτέ την δική μου από τα κορίτσια που θα μεγαλώνω. Θα ξέρουν τι γίνεται, πώς γίνεται και πώς μπορεί να το αποφύγουν.

Όμως, όσο πλησιάζω στη διαπίστωση, τόσο μαυρίζει η ψυχή μου. Οι μαμάδες μας ήταν πιο μόνες. Πιο «βουβές». Οι μαμάδες μας πιθανότατα δεν θα περίμεναν ποτέ ότι θα σηκωθεί χέρι πάνω στις κόρες τους, ότι θα είχαν την ίδια «ατυχία». Οι γυναίκες που μας μεγάλωσαν, οι θείες, οι γιαγιάδες, άφηναν μόνο υπονοούμενα. Ποτέ για τον εαυτό τούς, μόνο για εμάς. Μη μας κοροϊδέψει κανένας, μη μας αποπλανήσει. Αόριστα. Ας πούμε, ένα βράδυ που γυρίζουμε στο σπίτι. Μόνο αόριστα. Τι θα γινόταν στο ίδιο μας το σπίτι όταν θα μεγαλώναμε, δεν μας το είπαν. Ο σύντροφός σου που σε βιάζει, ο φίλος, ίσως. Αυτά δε μας τα είπαν. Ούτε κι ήταν γενικευμένη παραδοχή ακόμα τότε ότι ναι, ένας ερωτικός σύντροφος μπορεί και να γίνει βιαστής. Εχθροί ήταν μόνο οι νύχτες και αυτό που θα μας έριχνε κανείς στο ποτό μας.

Είμαι περήφανη για τις γυναίκες που γίναμε. Που μιλάμε, που κατανοούμε. Πιστεύω ότι θα ταΐσουμε τις κόρες μας, όπως τα χελιδόνια ταΐζουν τα μικρά τους. Ίσως έτσι να τις κρατήσουμε πιο ασφαλείς. Ίσως να μιλούν ακόμη πιο εύκολα οι δικές μας κόρες. Κι ούτε που θέλω να νιώσω ποτέ τον απερίγραπτο πόνο των μαμάδων που έχουν ακούσει από τα κορίτσια τους, αυτό το «με βίασε». Αυτό το σπαρακτικό «πονάω». Έτσι πρέπει να νιώθει και το χελιδόνι όταν του σπάνε την φτερούγα και δεν έχει πού να κρύψει τα μωρά του.

 

2-2Ε-6 «Συνήθισε το βλέμμα και το μυαλό στη βία...» (από fb του Giorgos Toulas)

 Για πάρα πολλά χρόνια, η Τατιάνα, η Πάνια και άλλα λαμπερά κορίτσια της ελληνικής τηλεόρασης έβγαζαν στο γυαλί οικογένειες που μαλλιοτραβιότανε, σκληρούς άνδρες που πουλούσαν on line τσαμπουκά. Τάχα μου για να αναδείξουν τα βάσανα της ελληνικής οικογένειας. Φυσικά το έκαναν μόνο για τα νούμερα. Άθλια ριάλιτι έδειχναν κορίτσια να θωπεύονται από απίθανους τύπους για να κερδίσουν την παραμονή τους στο παιχνίδι, να μαλώνουν μεταξύ τους on camera για να κερδίσουν την προσοχή του κλαρινογαμπρού στο ριάλιτι του περίβλεπτου εργένη.

Τα τελευταία χρόνια τράπερ, δημιουργοί τραγουδιών με άθλιο, ρατσιστικό, σεξιστικό περιεχόμενο, που υμνεί τη βία παρουσιάζονται από μεγάλα ΜΜΕ ως πρότυπα λαϊκών παιδιών που ξεπέρασαν τη φτωχολογιά και διαπρέπουν ως σταρ μιας ιδιάζουσας τέχνης.

Συνήθισε το βλέμμα και το μυαλό στη βία, την ασχήμια, τα λανθασμένα πρότυπα. Σήμερα πέφτουμε όλοι από τα σύννεφα. Με τις κακοποιημένες γυναίκες, τις αδικοχαμένες, τα βιασμένα κορίτσια. Με τη νοσηρότητα που έγινε πια καθημερινότητα. Με αυτό που νομιμοποιήθηκε καλά-καλά, αποθεώθηκε από τα παντοδύναμα ΜΜΕ, που τώρα φρίτουν και από το κοινό φυσικά που αντάμειψε με τηλεθεάσεις και τώρα εκπλήσσεται και αγανακτεί. Η αρρώστια είναι δίπλα μας, πάνω μας, είμαστε κομμάτι της. Δεκαετίες. Της δώσαμε χώρο να υπάρξει. Να θεριέψει.

Ζ) ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

http://www.e-abc.eu/gr/sholikos-ekfovismos/

Σχολικός εκφοβισμός παρατηρείται όταν ένα παιδί εκτίθεται, κατ’ επανάληψη και σε διάρκεια χρόνου, σε αρνητικές πράξεις (εσκεμμένη βλάβη ή συναισθηματική δυσκολία, μέσω σωματικής επαφής, λεκτικώς ή με άλλους τρόπους) από ένα ή περισσότερα άτομα.

 

Το Bullying μπορεί να περιλαμβάνει:

1.Άσκηση φυσικής βίας, χτυπήματα, τσιμπήματα, δαγκωνιές, σπρωξίματα,

2.Εσκεμμένο ή συχνό αποκλεισμό μαθητών από κοινωνικές δραστηριότητες, κοινωνική απομόνωση ή αποκλεισμό

3.Σεξουαλική παρενόχληση

4.Χρησιμοποίηση υβριστικών ή περιπαικτικών εκφράσεων, πειράγματα, παρατσούκλια, κοροϊδία

5.Απειλές και εκβιασμό

6.Υβριστικές ή περιπαικτικές εκφράσεις για τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία, την ταυτότητα αναπηρίας, τη σεξουαλική ταυτότητα του θύματος

7.Κλοπές ή και Ζημιές στα προσωπικά αντικείμενα του θύματος

8.Επιδιωκόμενη απομάκρυνση των φίλων

9.Διάδοση κακοηθών και ψευδών φημών

10.Ηλεκτρονικό bullying (cyber bullying) είναι η επαναλαμβανόμενη και εκ προθέσεων βλάβη που προκαλείται διαμέσου της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών

Πείραγμα ή Bullying;

Το «πείραγμα» στο πλαίσιο του παιχνιδιού συνήθως συμβαίνει μεταξύ φίλων και δεν περιλαμβάνει την πρόκληση σωματικού πόνου των άλλων. Αντίθετα το bullying εμπλέκει άτομα που δεν έχουν φιλικές σχέσεις. Επίσης, υπάρχει η χαρακτηριστική ανισορροπία δύναμης του δράστη και του θύματος. Το «πείραγμα» μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε εκφοβισμό αν συμβαίνει για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και το σημαντικότερο όταν το παιδί αισθανθεί ότι οι πράξεις των άλλων δεν διέπονται από αστείο και δεν γίνονται μέσα στα όρια του παιχνιδιού.

2-2Ζ-1video 2,46sec, Losers-Future Shorts

A short film from Everynone about the harm caused by bullying.

https://www.youtube.com/watch?v=0R6VE0i1Zt4&ab_channel=LOST

2-2Ζ-2video 2,36sec, Οι Ρόλοι στο Σχολικό Εκφοβισμό

Το Video είναι μια παραγωγή του Ομίλου Καινοτόμων Δράσεων του Λεοντείου Λυκείου Νέας Σμύρνης σχετικά με τους Ρόλους που υπάρχουν στον κύκλο του Σχολικού Εκφοβισμού. Μέσα από τα πρόσωπα των παιδιών, τις λέξεις και τη μουσική επιχειρείται η ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας, των οικογενειών αλλά και της κοινωνίας πάνω στο πολύ σημαντικό αυτό θέμα.

https://www.youtube.com/watch?v=EBEenHZEb74

2-2Ζ-3video 5,09sec, Επείγον Περιστατικό

Η ταινία δημιουργήθηκε σε ένα κινηματογραφικό εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε από τις 9 έως τις 14 Απρίλη 2013. Ήταν το πρώτο εργαστήριο τέτοιου τύπου που διοργανώθηκε στους Παξούς. Η ταινία βραβεύτηκε στη Βιέννη στα Media Literacy Awards της Αυστρίας, τα οποία και την ανέδειξαν ανάμεσα στις καλύτερες ταινίες της διοργάνωσης.

https://www.youtube.com/watch?v=ZyV37nQdwHA

 

Η) ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΑ

Διαδικτυακή βία είναι η βία που ασκείται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αποστολής μηνυμάτων, ιστοσελίδων, chat rooms, κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών. Όπως και η παραδοσιακή βία, η διαδικτυακή βία βασίζεται στην ανισορροπία δύναμης, στην επιθετικότητα και στις αρνητικές πράξεις που επαναλαμβάνονται συχνά.

 

Μορφές βίας στο διαδίκτυο, της Μαρίας Κράνη, 31-5-2020

(από την ιστοσελίδα της SAFIA: φοιτητική, μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική οργάνωση δια-πανεπιστημιακού χαρακτήρα)

https://thesafiablog.com/2020/05/31/cyberbulling/

Ο κυβερνο-εκφοβισμός (cyber-bullying) αποτελεί εξέλιξη του εκφοβισμού και περιλαμβάνει οποιαδήποτε πράξη εκφοβισμού, επιθετικότητας, απειλής, ταπείνωσης, παρενόχλησης, ψυχολογικής βίας, τρομοκρατικής ή αυταρχικής συμπεριφοράς που πραγματοποιείται μέσω κάποιου ψηφιακού μέσου: του διαδικτύου (internet), του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), δωματίων συνομιλίας (chat rooms), σελίδων κοινωνικής δικτύωσης (social networking sites), των ιστολόγιων (blogs), μέσω άλλων ιστοσελίδων που σχετίζονται με ηλεκτρονικά παιχνίδια (gaming) και μέσω κινητών τηλεφώνων (smartphones).  

Το cyber-bullying 1) πραγματοποιείται συνήθως σε βάθος χρόνου και κατ’ εξακολούθηση, με στόχο την πρόκληση συναισθηματικής ή/και σωματικής βλάβης σε ένα άτομο ή μία ομάδα ατόμων. 2) υπάρχει η δυνατότητα άμεσης και ταυτόχρονης θυματοποίησης χρηστών του διαδικτύου εντός του προσωπικού τους χώρου, με χαμηλό κόστος, με πρόσβαση καθ’ όλο το εικοσιτετράωρο και σε παγκόσμιο επίπεδο. 3) εξασφαλίζεται η ανωνυμία που δημιουργεί την αίσθηση ελευθερίας και ασφάλειας στον δράστη, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να κρυφτεί πίσω από μια ψεύτικη ταυτότητα και να παραμείνει αόρατος, αφήνοντας ελάχιστα ή και καθόλου ψηφιακά ίχνη, με αποτέλεσμα όχι μόνο να γίνεται πιο δύσκολος ο εντοπισμός του από πλευράς διωκτικών αρχών, αλλά και να αίρονται οι όποιες αρχικές αναστολές.

Η Ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι κάθε μορφή έκφρασης, που έχει ως κίνητρο να επιδείξει, να προωθήσει ή να ενθαρρύνει την εχθρότητα προς ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων, με έντονο το στοιχείο του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Λόγω του μεγάλου αριθμού χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η διάδοση ρατσιστικών αναρτήσεων κάθε είδους καθίσταται εξαιρετικά γρήγορη και εύκολη και μπορεί να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Ωστόσο, η έννοια του μίσους αποτελεί μια ευρεία κατηγορία, που καλύπτει μεν ένα ευρύ φάσμα προσβλητικών και επιθετικών σχολίων στα μέτρα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά αδυνατεί να τα καλύψει όλα.

Το trolling είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένας χρήστης (troll) χρησιμοποιεί προκλητικές, προσβλητικές σκόπιμα αφελείς ή επιτηδευμένα εκτός θέματος αναρτήσεις, αποσκοπώντας να προκαλέσει ένα μεγάλο αριθμό «θυμωμένων» απαντήσεων. Το trolling ποικίλλει ως προς το περιεχόμενό του ανάλογα με τις διαδικτυακές πλατφόρμες και κοινότητες, καθώς και τα γεγονότα ή τις εμπειρίες που το πυροδοτούν. Κάποιοι χρήστες ενδέχεται να κάνουν αναρτήσεις trolling από πλήξη και «για πλάκα», από χαιρεκακία, αλλά και υποκινούμενοι από ιδεολογικά κίνητρα ή για να φέρουν στο προσκήνιο κοινωνικά προβλήματα.

Συμβουλές για ασφαλή πρόσβαση στο διαδίκτυο 

(από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη)

https://www.astynomia.gr/odigos-tou-politi/chrisimes-symvoules/symvoules-gia-asfali-prosvasi-sto-diadiktyo/

Οδηγίες προς τους πολίτες για την προστασία ανηλίκων από το διαδίκτυο

Το διαδίκτυο είναι ένας καινούριος κόσμος και για πολλούς πρωτόγνωρος. Προσφέρει διαδραστικότητα, έντονη εναλλαγή εικόνων και συναισθημάτων. Είναι μια εικονική κοινωνία, η οποία διαμορφώνεται παράλληλα με την πραγματικότητα. Η ασφάλεια του σπιτιού μας όμως, στο οποίο βρίσκεται ο υπολογιστής, μπορεί να μας οδηγήσει στο να μην αντιληφθούμε την απειλή, καθώς ο κίνδυνος δεν είναι άμεσος και ορατός.

Ας δούμε μαζί τους κινδύνους που μας αφορούν:

1.Τα προσωπικά δεδοµένα όπως το ονοµατεπώνυµο, η ηλικία, η κατοικία, το επάγγελµα, η οικογενειακή κατάσταση, η εκπαίδευση, η οικονοµική κατάσταση, χρησιµοποιούνται σε καθηµερινή βάση κατά την περιήγηση στο διαδίκτυο.

2.Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα οποία βρισκόμαστε καθημερινά δημιουργούν μια εικονική πραγματικότητα πολύ ελκυστική και διαδραστική, η οποία όμως κρύβει και κινδύνους (προβολή τέλειου προτύπου ανθρώπου, παραπλανητικές ειδήσεις (fake news), παραβίαση ιδιωτικότητας κ.ά.).

3.Ο ψηφιακός εκφοβισµός είναι οποιαδήποτε επαναλαμβανόμενη πράξη εκφοβισµού, επιθετικότητας, παρενόχλησης, απειλητικής συµπεριφοράς που πραγµατοποιείται µέσω του διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων.

4.Χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο με όρια και κανόνες χωρίς να χάνουμε τον έλεγχο του χρόνου που βρισκόμαστε σε αυτό. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγουμε τον εθισμό στο διαδίκτυο και περνάμε δημιουργικά τον ελεύθερό μας χρόνο στην πραγματική ζωή.

5.Σεξουαλικός εκβιασμός και εξαναγκασμός ανηλίκων. Πολλές φορές προσπαθούν να συνοµιλήσουν διαδικτυακά μαζί μας γνωστοί ή άγνωστοι χρήστες, οι οποίοι θέλουν να μας πείσουν να τους στείλουμε προσωπικά στοιχεία, φωτογραφίες ή video, χρήµατα ή να συναντηθούν μαζί μας. Η ενδεχόμενη αποστολή φωτογραφιών ακόμα και σε γνωστό άτομο μια δεδομένη στιγμή μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες μελλοντικά.

Θ) ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ

Η εξάρτηση χαρακτηρίζεται από την έντονη προσήλωση ενός ατόμου προς ένα αντικείμενο ή άλλο άτομο. Ο εξαρτημένος χτίζει και επικεντρώνει τη ζωή του γύρω από το αντικείμενο της εξάρτησής του. Ο άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει συμπεριφορές εξάρτησης όχι μόνο με τις ουσίες. Εξαρτητικές μπορεί να είναι και οι σχέσεις του με άλλους ανθρώπους, με μέλη της οικογένειάς του, με τη δουλειά του, το φαγητό, τα τυχερά παιχνίδια, τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.

2-2Θ-1video 0,52sec, KETHEA EXODOS contest 2012 1ο βραβείο

https://www.youtube.com/watch?v=9zWttxd-Tqw&t=51s

2-2Θ-2video 0,46sec, KETHEA EXODOS contest 2012 2ο βραβείο

https://www.youtube.com/watch?v=7dxwhBSG-dg&t=2s

2-2Θ-3video 0,48sec, KETHEA EXODOS contest 2012 3o βραβείο

https://www.youtube.com/watch?v=f63ar9UV8V4

2-2Θ-4animation 2,53sec, Are You Lost in the World Like Me

Animated Short Film by Steve Cutts/ I did not create this, I'm just passing on art to you I feel should be recognized. This is a telling of the times by my favorite modern day animator Steve Cutts. In a Max Fleischer style character walks through the world of distracted digital zombies.

https://www.youtube.com/watch?v=15nR7nhFRZE

 

2-2Θ-5 Τέσσερις εικονογράφοι (illustrators) που με τα έργα τους αποκρυπτογραφούν, σχολιάζουν και καυτηριάζουν τη σύγχρονη κοινωνία και τις εξαρτήσεις

2-2Θ-5Α- Ashim Shakya (Νεπαλινέζος), Enclosed II

https://ashimshakya.creatorlink.net

 2-2Θ-5Β- John Holcroft  (Άγγλος), About young people stay in their room

http://www.johnholcroft.com/?project=commissioned-editorial-work

2-2Θ-5Γ- Pawel Kuczynski (γεν. 1976, Πολωνός)

https://www.boredpanda.com/satirical-illustrations-polish-new-pawel-kuczynski/?utm_source=google&utm_medium=organic&utm_campaign=organic

2-2Θ-5Δ- Steve Cutts (γεν. 1995, Άγγλος), Το θαύμα της εξέλιξης

https://www.stevecutts.com

 

2-3 ΠΡΑΚΤΙΚΑ & ΧΡΗΣΙΜΑ  Αυτομέριμνα/ Υπευθυνότητα

Το Χαμόγελο του Παιδιού

https://www.hamogelo.gr/gr/el/116111/

Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111

 

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ-ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ-ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

https://www.synigoros.gr/?i=childrens-rights.el

Τηλέφωνο χωρίς χρέωση για ανηλίκους 800.11.32.000

 

Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων

https://isotita.gr/thlefoniki-grammi-sos/

Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900

 

Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος

http://www.astynomia.gr/index.php?option=ozo_content&perform=view&id=135&Itemid=128&lang=

Τηλέφωνο 11188

 

Η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»

http://0317.syzefxis.gov.gr/?page_id=1752

Γραμμή χωρίς χρέωση «ΜΕ Υποστηρίζω» 800 11 800 15

 

ΚΕ.ΘΕ.Α.

https://www.kethea.gr/

Τηλέφωνα: Εξαρτήσεις 1145 Τζόγος 1114

2-4 Project Αυτομέριμνα/ Πολιτειότητα/ Πρωτοβουλία/ Οργανωτική Ικανότητα/ Επικοινωνία/ Συνεργασία/ Δημιουργικότητα/ Υπευθυνότητα/ Παραγωγική Μάθηση μέσω των Τεχνών και της Δημιουργικότητας 

Κάθε ομάδα δημιουργεί ομαδικά ένα project, δηλαδή ένα διερευνητικό έργο που μπορεί να έχει πολλές μορφές (ζωγραφικό, αφίσα, έντυπο, περφόρμανς, εγκατάσταση, video, μουσικό, λογοτεχνικό) το οποίο ολοκληρώνεται με την παρουσίασή του.

Οδηγίες:

1) Επιλέγουμε από από τα 8 κεφάλαια του θέματος:

Α) Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

Β) ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

Γ) Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΣΗΜΕΡΑ

Δ) ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΦΥΛΑ

Ε) ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ

Ζ) ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Η) ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΑ

Θ) ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ

 

2) Συζητάμε διάφορα επί μέρους θέματα ώστε να επικεντρώνουμε σ’αυτό που θέλουμε να αναπτύξουμε.

 

3) Αποφασίζουμε τη μορφή του project.

 

4) Οργανώνουμε και επιμερίζουμε τις εργασίες υλοποίησής του.

 

5) Προαναγγέλλουμε τον χρόνο παρουσίαςής του.