Ιμπρεσιονισμός (Impressionism)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ- Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 - ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C111/62/475,1802/

Μουσείο Orsay στο Παρίσι – Συλλογή Ιμπρεσιονιστών

http://www.musee-orsay.fr/en/events/towards-the-nouvel-orsay/the-impressionist-gallery.html

Ο Ιμπρεσιονισμός είναι το καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στη Γαλλία σε ένα χρονικό διάστημα 10 περίπου χρόνων (1870-1880). Θεωρείται πως ξεκίνησε με τους ζωγράφους Κλοντ Μονέ, Πιερ Ωγκίστ Ρενουάρ και Άλφρεντ Σίσλεϊ, οι οποίοι συνδέονταν μεταξύ τους φιλικά. Στην αρχική αυτή ομάδα προστέθηκαν ο Εντουάρ Μανέ, ο Εντγκάρ Ντεγκά κ.ά. Αν και αρχικά καλλιεργήθηκε στον χώρο της ζωγραφικής, επηρέασε τόσο τη λογοτεχνία όσο και τη μουσική.

Αναπτύχθηκε σε μια εποχή που η Ακαδημία Καλών Τεχνών καθόριζε με τρόπο απόλυτο όχι μόνο τη θεματολογία (ιστορικά, θρησκευτικά θέματα και πορτρέτα) αλλά και τις τεχνικές που όφειλαν να ακολουθούν οι ζωγράφοι της εποχής (περιγράμματα, συντηρητικά χρώματα, αφανείς πινελιές).

Οι Ιμπρεσιονιστές, θέλοντας να δώσουν μεγαλύτερη λάμψη στους πίνακες τους, περιόρισαν τα χρώματα της παλέτας τους στα χρώματα του ηλιακού φάσματος και δεν τα αναμείγνυαν αλλά τα τοποθετούσαν επάνω στο μουσαμά με μικρές και εμφανείς πινελιές, χωρίς να αποτυπώνουν λεπτομέρειες αλλά μόνο γενικά στοιχεία του θέματος. Απεικόνιζαν το αστικό περιβάλλον, τοπία, καθημερινές σκηνές με ανθρώπινες μορφές σε κίνηση, δίνοντας έμφαση στο στιγμιαίο και το μεταβαλλόμενο. Σκοπός τους δεν ήταν να παρουσιάσουν την αντικειμενική υλικότητα του φυσικού κόσμου αλλά να εκφράσουν τη χαρά που προκαλεί η αίσθηση του έγχρωμου φωτός, δηλαδή την υποκειμενική αντίληψη. Αξίζει να σημειωθεί πως παλαιότερα κάθε ζωγράφος ήταν αναγκασμένος να δημιουργεί ο ίδιος τα χρώματα αναμειγνύοντας διάφορα υλικά. Οι Ιμπρεσιονιστές ευνοήθηκαν από την ανακάλυψη των επεξεργασμένων χρωμάτων -παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται και σήμερα- γεγονός που εκμεταλλεύτηκαν για να ζωγραφίζουν σε ανοιχτούς χώρους.

Η Ακαδημία Καλών Τεχνών διοργάνωνε έκθεση έργων με απονομή βραβείων, στην οποία συμμετείχαν μόνο έργα που είχαν γίνει αποδεκτά από ειδική επιτροπή και τα οποία ακολουθούσαν την επιβαλλόμενη τεχνοτροπία. Το 1863 η επιτροπή αυτή απέρριψε το έργο «Γεύμα πάνω στη χλόη» του Μανέ, με την αιτιολογία ότι περιείχε ένα γυμνό γυναικείο σώμα, κάτι που ήταν αποδεκτό μόνο σε ιστορικά, αλληγορικά ή μυθολογικά θέματα. Την ίδια χρονιά καθιερώθηκε παράλληλη έκθεση που περιείχε όλα τα έργα που είχαν απορριφθεί από την επιτροπή, με αποτέλεσμα να εκτεθεί δημόσια και το έργο του Μανέ. Την επόμενη χρονιά η ομάδα των Ιμπρεσιονιστών διοργάνωσε δική της έκθεση, η οποία όμως αντιμετώπισε αυστηρή κριτική. Παρά την κριτική αυτή, οι νέες τάσεις είχαν θετικό αντίκτυπο σε νεώτερους καλλιτέχνες της εποχής, οι οποίοι ακολούθησαν το νέο ρεύμα. Έτσι, ο Ιμπρεσιονισμός οδήγησε σε νέους καλλιτεχνικούς δρόμους και στην Μοντέρνα τέχνη του 20ού αιώνα.